Kurs złotego oddala się od zdrowych fundamentów polskiej gospodarki. Słabnący złoty wpływa niekorzystnie na ceny utrudniając NBP kontrolę inflacji – uważa Marek Belka, prezes NBP. Wczesnym popołudniem w czwartek kurs euro przekroczył już 4,47 złotego. Złoty tracił do wspólnej europejskiej waluty ponad 1 proc.
Marek Belka, prezes NBP (CC By-NC-ND IMF)
– Kurs złotego oddala się od zdrowych fundamentów polskiej gospodarki. Słabnący złoty wpływa niekorzystnie na ceny utrudniając NBP kontrolę inflacji. Znaczna zmienność kursu złotego zmniejsza zdolność prognostyczną i zwiększa niepewność podmiotów gospodarczych dotyczących przyszłości, przekłada się na zmniejszenie ich skłonności do inwestowania, co osłabia w rezultacie potencjał wzrostowy gospodarki. Kurs złotego do walut obcych w znacznym stopniu jest obecnie determinowany przez okoliczności zewnętrzne, które mają negatywny wpływ na polską gospodarkę – powiedział Marek Belka, prezes NBP w rozmowie z Obserwatorem Finansowym.
Analitycy rynkowi we wcześniejszych rozmowach z OF wskazywali na ryzyka związane z dużym osłabieniem złotego z ostatnich tygodni. Oni też zwracają uwagę na czynniki zewnętrzne – ale nie tylko.
Bezpośrednią przyczyną osłabienia złotego w czwartek jest – zdaniem ekonomistów Banku BPH – decyzja amerykańskiego Fed, która rozczarowała rynki. Fed postanowił sprzedać obligacje o wartości 400 mld dolarów i za te środki kupić papiery o dłuższym terminie zapadalności. Tymczasem rynek oczekiwał nawet ogłoszenia kolejnego etapu luzowania ilościowego amerykańskiej polityki pieniężnej.
– Decyzja Fed nie przyczyniła się do poprawy nastrojów na rynkach, co może wpływać na dalszą wyprzedaż ryzykownych aktywów – napisali analitycy BPH w raporcie.
Dodatkowym czynnikiem osłabiającym złotego były słabsze od oczekiwanych odczyty wskaźnika PMI w niemieckim przemyśle. Wyniósł on we wrześniu 50 punktów, czyli dokładnie tyle, ile wynosi granica oddzielająca recesję od rozwoju w sektorze. Analitycy spodziewali, że indeks wyniesie 50,5 pkt.
Według Przemysława Kwietnia, ekonomisty X-Trade Brokers złoty traci mocniej niż inne waluty z grupy emerging markets. Jak mówi może być to spowodowane zadłużeniem sektora prywatnego w walutach obcych i związaną z tym dużą ekspozycję polskich banków w walutach obcych.
– Niektórzy obawiają się, że banki mogą mieć problem z rolowaniem części zabezpieczeń lub samego długu, jeśli płynność się nie poprawi. Druga sprawa to wybory – tutaj też jest pewne ryzyko, rynek może się np. obawiać, że wybory wygrają ci, którzy nie będą chcieli wprowadzać reform – mówi analityk.
Ekonomiści zwracają uwagę, że osłabienie złotego może być groźne m.in. dla stabilności finansów publicznych. Według różnych prognoz niebezpieczny z punktu widzenia poziomu długu publicznego może być już kurs euro powyżej 4,50 zł. Eksperci banku CitiHandlowy oceniają, że takim progiem bólu jest kurs 4,70 zł za euro.
– Z naszych obliczeń wynika, że w 2011 r. poziom długu publicznego powinien pozostać poniżej progu 55 proc. PKB tak długo, jak EURPLN jest poniżej 4,70 (przy założeniu, że kurs EURUSD na koniec roku będzie na poziomie 1,3). Obecnie EURPLN oscyluje wokół 4,44, więc wydaje się, że jest jeszcze pewna przestrzeń, ale niezbyt wielka, szczególnie, jeśli wziąć pod uwagę zwiększoną zmienność na rynku, ryzyko greckiego bankructwa i ryzyko słabszego wzrost gospodarczego w Polsce – napisali w raporcie opublikowanym w czwartek. Jednak ich zdaniem jeśli kurs euro-dolara spadnie 1,1 „krytycznym poziomem dla polskiego ministerstwa finansów będzie 4,55″.
Dla analityków BZ WBK poziomem alarmowym jest 4,90 zł za euro. Ich zdaniem jednak ryzyko będzie niwelowane przez wymianę przez Ministerstwo Finansow euro na rynku.
– Ryzyko przekroczenia kluczowego progu 55 proc. PKB w tym roku jest dodatkowo zmniejszane przez fakt intensyfikacji aktywności BGK na rynku w IV kwartale oraz przez to, że MF, jeśli będzie to konieczne, może zrezygnować z prefinansowania na 2012 r.” – napisali w komentarzu.
Eksperci oczekują większej aktywności Ministerstwa Finansów, które za pośrednictwem BGK wymienia środki pozyskane z UE bezpośrednio na rynku. Najprawdopodobniej bank zwiększy skalę swoich operacji pod koniec roku. Wskazują na to wcześniejsze wypowiedzi przedstawicieli resortu finansów.
W ciągu ostatnich 200 lat bankowość centralna przeszła poważną ewolucję, zmieniały się jej zadania oraz reguły polityki pieniężnej. Tekst pokazuje z tej perspektywy dwa banki centralne: Bank Polski (1828–1866) oraz Bank Polski SA (1924–1939). Akcent położono na okoliczności ich powstania oraz intencje i oczekiwania projektodawców, które zdeterminowały statutowy zakres ich uprawnień. Pokazano trudne wybory odnośnie do priorytetów i gradacji celów, przed jakimi stawiała je rzeczywistość gospodarcza. Okoliczności te skłaniały do pytań o właściwe cele i zasady funkcjonowania banków centralnych, tworzyły przestrzeń dla ścierania się koncepcji swoistego bankowego wariabilizmu i statyzmu.
Specjalne wydanie „Obserwatora Finansowego”, poświęcone jest najważniejszym reformom w historii polskiej bankowości. Powodem jest okrągła rocznica stu lat od kluczowych dla dzisiejszych sukcesów Polski wydarzeń. Jaką drogę przeszedł polski złoty od powstania, do chwili obecnej? Na czym opiera się wiarygodność i zaufanie do Narodowego Banku Polskiego? Jakie były wyzwania i alternatywy po drodze? O tym wszystkim można przeczytać w wydaniu kwartalnika.
Przypadające w 2024 r. stulecie odrodzenia złotego to niewątpliwie wydarzenie o istotnym wymiarze symbolicznym. Uzmysławia nam jak głęboko w polskiej tradycji zakorzeniona jest nasza waluta. W momencie wejścia w życie reform Władysława Grabskiego, ówcześnie żyjący Polacy bez wahania mogli stwierdzić, że złoty to jednostka monetarna, która od wielu wieków była związana z dziejami Polski.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Głównym tematem tegorocznego sympozjum w Jackson Hole, organizowanego przez Bank Rezerwy Federalnej w Kansas City, była sytuacja i aktualne trendy na rynku pracy. Nie zabrakło tam również innych tematów, w tym prezentacji dotyczącej reguły Taylora, z której można się było dowiedzieć, dlaczego trudno jest opisywać i intepretować politykę pieniężną za pomocą prostych matematycznych formuł.
Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (Fed) dokonała w ostatnim czasie kolejnego przeglądu swojej strategii polityki pieniężnej. W nowym dokumencie strategicznym potwierdzono główne założenia dotychczasowego podejścia Fed do prowadzenia polityki pieniężnej.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
Pomimo wyzwań gospodarczych i społecznych, coraz dłuższe życie otwiera również nowe możliwości ekonomiczne, które mogą przekształcić starzenie się społeczeństw z obciążenia w źródło wzrostu i rozwoju.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Podczas pandemii inflacja CPI w ujęciu rocznym w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła, osiągając w czerwcu 2022 r. maksimum na poziomie 9 proc. W artykule przekonujemy, że ten wzrost inflacji można wyjaśnić w ramach metodologicznych, w których inflacja zależy od trzech czynników: długoterminowych oczekiwań, stopnia zacieśnienia rynku pracy mierzonego stosunkiem wakatów do bezrobocia oraz dużych zmian cen względnych w poszczególnych branżach, np. sektorze energetycznym i motoryzacyjnym.
Im dłużej europejskie rządy będą inwestowały w obronność, tym większe są szanse na znaczny wzrost innowacyjności i w długim horyzoncie czasowym na Starym Kontynencie zobaczymy efekt spin-off, czyli transferu technologii z sektora defence do sektorów cywilnych – uważa prof. Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający IW Köln.
Swobodny dostęp do zdrowej i relatywnie taniej żywności wciąż nie jest czymś powszechnym w skali globu, i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, współpracy państw i firm z organizacjami międzynarodowymi, a także zapewnienia odpowiedniego finansowania przedsiębiorstwom z branży rolnej – przekonują autorzy monografii „Współczesne wyzwania bezpieczeństwa żywnościowego”.
Pracownicy tracą pracę bezpowrotnie. Klienci zostają bez usług, na których polegali przez lata. Drużyny sportowe tracą sponsorów, a społeczności swoje instytucje, które były ich opoką. Wygrywa tylko private equity. Taki krajobraz USA maluje Megan Greenwell w książce „Bad Company”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
