W obronie wolnego handlu

Prosto z drukarni. Pod koniec października nakładem The MIT Press ukazała się książka “Trade Policy Disaster. Lessons from the 30s”. W wolnym tłumaczeniu tytuł mówi: “Katastrofa Polityki Handlowej. Lekcje z lat 30.”. To dzieło Douglasa A. Irwina, profesora ekonomii w Dartmouth College. Irwin ma za sobą już kilka ciekawych książek i publikacji, poświęconych tematowi wolnego handlu. Jest między innymi autorem „Free Trade under Fire”. Ostatnia pozycja Irwina to dzieło porównawcze. Autor analizuje, czym – jeśli idzie o politykę handlową – różni się Wielka Recesja lat 2007-2009 od Wielkiej Depresji lat 30.

Po co wciąż wracać do gruntownie już dziś spenetrowanych naukowo czasów sprzed II wojny światowej? Czy można do analizy tamtych wydarzeń wnieść więcej niż wnieśli np. Milton Friedman i Anne Schwartz? Wydaje się, że tak. A przynajmniej tego zdania jest dziś wielu ekonomistów. W swojej książce Douglas powołuje się na szefa amerykańskiego Fedu, Bena Bernenke, który mawia, że rozumienie Wielkiej Depresji jest w makroekonomii jak zdobycie Świętego Graala, gdyż jej doświadczenie położyło podwaliny pod powstanie makroekonomii jako dziedziny nauki oraz do dziś wpływa na przekonania, zachowania i rekomendacje badawcze:

To understand the Great Depression is the Holy Grail of macroeconomics. Not only did the Depression give birth to macroeconomics as a distinct field of study, but also — to an extent that is not always fully appreciated — the experience of the 1930s continues to influence macroeconomists’ beliefs, policy recommendations, and research agendas.

“Trade Policy Disaster” opowiada o narodzeniu się silnego protekcjonizmu. Porównuje protekcjonistyczną politykę amerykańskiej władzy przedwojennej z dzisiejszymi sposobami walki z recesją. Autor, przyjmując do wiadomości, że dzisiejsza polityka niewiele ma wspólnego protekcjonistyczną polityką handlową tamtej epoki, zwraca uwagę, iż kryzys w ogóle sprzyja umacnianiu się nacjonalizmów, tworzeniu przez społeczeństwa barier handlowych itd.

Ekonomistka Anne Kruger z Johns Hopkins University wskazuje na najciekawszy wątek analiz Douglasa. Twierdzi, że dotyczy on porównania polityki kursowej. Kraje, które w latach 30. Usztywniły kursy, dużo ciężej zniosły skutki kryzysu. Być może współczesna recesja nie jest tak katastrofalna w skutkach, bo więcej krajów zachowuje elastyczne kursy walut:

There was much less resort to protectionist measures in the Great Recession than there was in the Great Depression. Douglas Irwin carefully reviews the disastrous protectionist policies of the 1930s and shows that countries that persisted in fixed exchange rates heightened protection much more than those that abandoned a peg. He concludes that the difference in 2007-9 was in significant part because many more countries had flexible exchange rates. This is a very important finding, and the book is a must-read for all those concerned with macroeconomic, trade, and exchange rate policy.

Oprac. Katarzyna Kozłowska