Z4,8 do 6,3 proc. wzrosła w 2016 r. rentowność obrotu brutto w polskiej gospodarce - wynika ze szczegółowych danych GUS o kondycji przedsiębiorstw w minionym roku. Większość dziedzin i branż odnotowała poprawę wyników finansowych. Liderami rentowności są producenci cementu, wapna i gipsu.
(CC PublicDomain)
Opublikowane wyniki podsumowują ubiegłoroczne rezultaty przedsiębiorstw, zwracając uwagę nie tylko na osiągnięcia rzeczowe, ale także na ich finansową efektywność. Warto zwrócić uwagę zwłaszcza na tę ostatnią, gdyż wiele mówi ona o tym, w jakim kierunku rozwija się polska gospodarka.
Z najważniejszych faktów warto odnotować, że produkcja sprzedana przemysłu wzrosła w 2016 r. o 3,2 proc., ale był to znacznie wolniejszy wzrost niż rok wcześniej, kiedy zwiększyła się ona o 6,0 proc. w stosunku do roku poprzedniego. Zwiększenie produkcji obserwowano w przetwórstwie przemysłowym (o 4,1 proc.) oraz w dostawie wody – gospodarowaniu ściekami i odpadami oraz rekultywacji (o 3,0 proc.). Zmalała produkcja w górnictwie i wydobyciu (o 5,2 proc.). Podobnie jak rok wcześniej spadła produkcja w wytwarzaniu i zaopatrzeniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę.
Wzrost produkcji sprzedanej zanotowano w 2016 r. w większości (w 24 na 34) działach przemysłu, a biorąc pod uwagę łączną jej wartość, w czterech piątych tej części polskiej gospodarki. Najsilniej – o 16,3 proc. wzrosła produkcja wyrobów tekstylnych, a o 12,1 proc. – produkcja mebli. Spadki produkcji nastąpiły przede wszystkim w produkcji węgla kamiennego i brunatnego (o 5,4 proc.).
Można dostrzec korelację pomiędzy odnotowanymi wzrostami produkcji, a poziomem zatrudnienia.
Można dostrzec korelację pomiędzy odnotowanymi wzrostami produkcji, a poziomem zatrudnienia. Znajdujący się w ekspansji producenci tekstyliów i mebli wyraźnie zwiększyli zatrudnienie. Producenci wyrobów tekstylnych o 8,0 proc., a mebli – o 6,4 proc.
Zależność pomiędzy wielkością produkcji występuje także na przeciwległym biegunie – w notującym spadki produkcji górnictwie węgla (kamiennego i brunatnego) spada także zatrudnienie: w 2016 r. zmniejszyło się ono o 9,7 proc. W całym przetwórstwie przemysłowym zatrudnienie wzrosło w ubiegłym roku o 3,2 proc.
O utrzymywaniu dobrych z ekonomicznego punktu widzenia relacji pomiędzy wielkością produkcji i zatrudnienia świadczy niewielki w 2016 r. w skali gospodarki, ale jednak wzrost wydajności pracy. W ubiegłym roku wzrosła ona w przemyśle o 0,9 proc., przy o 2,2 proc. większym zatrudnieniu i wzroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto o 3,2 proc.
Wśród sekcji przemysłu najwyższy wzrost wydajności pracy (o 2,3 proc.) nastąpił w górnictwie i wydobyciu. Wśród poszczególnych branż przemysłowych szczególnie widoczny jest wzrost wydajności pracy w produkcji skór i wyrobów skórzanych (o 8,0 proc.), wyrobów tekstylnych (o 7,7 proc.) i odzieży (o 7,2 proc.).
W zidentyfikowaniu obszarów szczególnie dobrego rozwoju pomagają wskaźniki efektywnościowe. Wśród wielu, na które wskazuje GUS, warto zatrzymać się przy rentowności obrotu brutto. Wskazuje ona dziedziny, w których widać dobre perspektywy rozwoju z inwestorskiego punktu widzenia.
W 2016 r. wskaźnik rentowności obrotu brutto wzrósł średnio z 4,8 do 6,3 proc. Największym jej poziomem (17 proc.) legitymowała się w 2016 r. produkcja cementu, wapna i gipsu. Rentowność brutto powyżej 10 proc. osiągnęli także producenci mydła, środków myjących i wyrobów kosmetycznych, papieru i tektury, tworzyw sztucznych, a także zabawek.
O wiele niższe poziomy rentowności osiągają producenci w branżach uchodzących za nośniki postępu w całej gospodarce.
Wyniki te z pewnością cieszą producentów wskazanych branż, ale – pośrednio – dają też nieco do myślenia w ocenie poziomu konkurencji w tych dziedzinach.
Warto zwrócić uwagę, że o wiele niższe poziomy rentowności osiągają producenci w branżach uchodzących za nośniki postępu w całej gospodarce. Przykładowo przedsiębiorcy zaliczani do szerokiej gamy producentów urządzeń pomiarowych zanotowali w 2016 r. spadek rentowności obrotu brutto z 9,1 do 6,6 proc., sprzętu telekomunikacyjnego – spadek z 6,8 do 5,8 proc., komputerów i urządzeń peryferyjnych – spadek z 5,8 do 5,7 proc. Także w produkcji elektronicznego sprzętu powszechnego użytku mamy stagnację rentowności obrotu brutto na niskim poziomie 1,4 proc.
Straty i ujemną rentowność odnotowujemy nadal w górnictwie węgla kamiennego i brunatnego, ale warto zwrócić uwagę na wyraźną poprawę wyników w 2016 r. Zaskoczeniem może być informacja, że najgorzej pod względem rentowności wypadli w 2016 r. producenci broni i amunicji (-2,4 proc.).
Współczesne banki centralne są instytucjami o istotnym znaczeniu w systemie monetarnym. Tradycyjnie wśród zadań im przypisanych pozostaje prawo do emisji waluty narodowej, zapewnienie bezpieczeństwa gotówki w obiegu, zaopatrywanie uczestników rynku w gotówkę, zapewnienie autentyczności znaków pieniężnych będących w obrocie, a także wycofywanie z rynku zużytych banknotów nienadających się do obiegu. Narodowa Strategia Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego stworzyła nową perspektywę współpracy banku centralnego z uczestnikami rynku obrotu gotówkowego.
Niemcy, jak wynika ze standardowych statystyk handlowych, są najważniejszym partnerem handlowym Polski. Statystyki te nie są jednak wystarczające do kompleksowej oceny roli powiązań handlowych dla gospodarki w czasach międzynarodowej fragmentaryzacji produkcji i rozwiniętych globalnych sieci podaży.
Ostatnie lata, pomimo zmniejszania się udziału gotówki w transakcjach, uwypukliły jej rolę jako środka przechowywania wartości. Doświadczenia zarówno z czasów pandemii, jak i z początkowego okresu po wybuchu wojny w Ukrainie wskazują, że społeczeństwo zwraca się wówczas ku gotówce, wypłacając wyższe kwoty w celach przezornościowych i tezauryzacyjnych.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Nie istnieje jedna ponadczasowa i prawdziwa historia o inflacji; ceny potrafią rosnąć z różnych powodów, a podnoszenie stóp procentowych to nie jedyne remedium – o czym starają się przekonywać Mark McGann Blyth i Nicolo Fraccaroli w „Inflation: A Guide for Users and Losers”.
Waluty cyfrowe powiązane z pieniądzem fiducjarnym, czyli stablecoins, mierzą się z nieuniknionym w ich sytuacji napięciem pomiędzy wiarygodnością a konkurencyjnością – czyli „paradoksem stablecoina". By go lepiej zrozumieć, w artykule analizujemy konkurencyjne strategie USA i Chin.
Przez ostatnie lata rynki wschodzące zmagały się z silnym kursem dolara i zdominowanym przez Wall Street rynkiem kapitałowym. Dziś, w obliczu zmian strukturalnych w światowej gospodarce, a także nastawienia Fed oraz ich własnego rozwoju, kraje rozwijające się stają się nie tylko motorem globalnego wzrostu, ale i magnesem dla kapitału, sygnalizując koniec ery „amerykańskiej wyjątkowości”.
Regulacje tworzone w dobrej wierze czasem stają się jednak dla firm biurokratycznym ciężarem. Unijna dyrektywa CSRD jest tego przykładem – zmusza duże przedsiębiorstwa do raportowania danych ESG, czyli informacji o wpływie na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Ratunkiem dla spółek coraz częściej okazuje się sztuczna inteligencja.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
