Relatywnie wysokie w ostatnich miesiącach tempo zmian wskaźnika zapowiada pogorszenie sytuacji na rynku pracy, co wynika nie tylko z niekorzystnego wpływu czynników sezonowych, lecz również z postępującego spowolnienia gospodarczego. We wrześniu br. po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym stopa bezrobocia wzrosła do 12,9 proc.
Najsilniejszy wpływ na wzrost wskaźnika miały dane GUS na temat napływu nowych bezrobotnych. Liczba osób rejestrujących się jako bezrobotne w powiatowych urzędach pracy wzrasta od trzech miesięcy. We wrześniu, w porównaniu do sierpnia w urzędach pracy zarejestrowało się ponad 6 tys. bezrobotnych więcej (miesięczna skala zmian na poziomie około 3 proc.). Również w ujęciu rocznym liczba nowych bezrobotnych kształtuje się na zwiększonym poziomie. Średnio każdego miesiąca rejestruje o 3 proc. nowych bezrobotnych więcej niż w analogicznym miesiącu sprzed roku.
Przybywa zwolnień grupowych. We wrześniu liczba bezrobotnych zwolnionych z przyczyn leżących po stronie zakładów pracy wzrosła w ujęciu miesięcznym o 4 proc. i była to najwyższa dynamika zmian od ponad roku. Pogarszająca się sytuacja na rynku pracy miała również wpływ na sytuację bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, głównie ludzi młodych, bez wykształcenia i doświadczenia zawodowego. Oni najczęściej jako pierwsi tracą zatrudnienie.
Wzrost liczby nowych bezrobotnych przekłada się na wielkość agregatowej kwoty wypłacanych zasiłków dla bezrobotnych. Najnowsze dane (za sierpień br.) wskazują na dalszy wzrost tych świadczeń. W ciągu ostatniego roku wydatki państwa związane z wypłatami z tytułu zasiłków dla bezrobotnych wzrosły o ok. 15 proc.
Czynnikiem, który najsilniej oddziaływał na rzecz spadku wskaźnika, a tym samym stabilizacji bezrobocia i zatrudnienia, była liczba ofert pracy, kierowanych przez pracodawców do urzędów pracy. Po znaczącym, bo blisko 16 proc. wzroście liczby ofert pracy, jaki nastąpił w sierpniu, we wrześniu liczba ofert pracy ponownie wzrosła, choć w nieco mniejszym stopniu.
– Warto jednak zaznaczyć – ocenia sytuacje Maria Drozdowicz – że od początku ubiegłego roku ich liczba podlega znacznym wahaniom. W sumie jednak zmiany te nie przekładają się na trwałą tendencję do wzrostu lub spadku liczby oferowanych przez pracodawców wolnych miejsc pracy.
Nieznacznie wzrosła liczba osób wyrejestrowujących się ze spisów bezrobotnych z powodu podjęcia zatrudnienia. W porównaniu do miesiąca poprzedzającego, pracę znalazło o 1,5 tys. bezrobotnych więcej, co daje zmianę relatywną na poziomie niespełna 2 proc. Nie jest to zmiana znacząca. W ostatnich miesiącach jedynie pomiędzy kwietniem a lipcem liczba osób znajdujących zatrudnienie i wyrejestrowujących się ze spisów bezrobotnych wzrastała.
– Był to jednak okres wyjątkowo dobrej koniunktury w budownictwie, co z pewnością zdynamizowało ten proces. Obecnie, trudno liczyć na jego kontynuację – mówi Drozdowicz.
Badania koniunktury GUS wskazują na bardzo ostrożne oceny menedżerów przedsiębiorstw przemysłowych dotyczące wielkości zatrudnienia. We wrześniu w porównaniu z sierpniem nieznacznie zmalała przewaga przedsiębiorstw deklarujących spadek zatrudnienia nad firmami planującymi powiększenie zasobów siły roboczej. Ujemne saldo utrzymuje się jednak od dłuższego czasu. Redukcje zatrudnienia przewidywane są we wszystkich kategoriach wielkości przedsiębiorstw, choć w najmniejszym stopniu w firmach dużych. Ponadto przedsiębiorstwa dosyć negatywnie oceniają ogólny klimat koniunktury w całej gospodarce, co dodatkowo nasila ich oczekiwania na redukowanie etatów.
O.F.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
