Banki centralne mogą być znów zmuszone do interwencji płynnościowych
Axel Weber i Raghuram Rajan, byli prezesi banków centralnych Niemiec i Indii, ostrzegają przed koniecznością interwencji banków centralnych w obliczu możliwego kryzysu płynnościowego na rynkach finansowych. I to mimo postępu w zakresie restrukturyzacji i likwidacji instytucji finansowych (resolution).
Raghuram Rajan i Axel Weber (CC BY NC ND 2.0 IMF)
Raghuram Rajan wskazuje, że znaczący wzrost płynności na światowych rynkach finansowych w okresie pokryzysowym był jednym z głównych czynników zwiększających poziom zadłużenia zarówno w sektorze prywatnym, jak i publicznym – w szczególności w Chinach, ale także w Europie i Stanach Zjednoczonych. Należy zatem się zastanowić, co się stanie, kiedy płynność rynkowa spadnie, a dłużnicy staną w obliczu możliwych problemów ze spłatą długu – tzn. czy banki centralne będą wówczas interweniować na rynku, dostarczając brakującą płynność. Według niego banki centralne w takiej sytuacji byłyby zmuszone do interwencji na rynku w celu zapewnienia ciągłości jego działania i zachowania stabilności finansowej – podobnie jak w czasie globalnego kryzysu finansowego w 2008 roku.
Opinię o ewentualnej konieczności interwencji banków centralnych podziela również Axel Weber. Ocenia on, że pokryzysowe i wciąż trwające reformy rynku finansowego mające na celu m.in. ustanowienie wiarygodnych i skutecznych mechanizmów restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji finansowych (resolution) nie są jeszcze wystarczającą przesłanką dla banków centralnych, aby nie podejmowały interwencji w warunkach nagłego spadku płynności rynkowej. Zauważył, że obecny niski poziom zmienności na rynkach finansowych wynika częściowo z tego, że uczestnicy rynku próbują odpowiednio wycenić ryzyko polityczne (związane w szczególności z niepewnością dotyczącą amerykańskiej polityki gospodarczej oraz serią wyborów w Europie) i uważają, że w razie potrzeby z pomocą przyjdą banki centralne.
Zarysowany powyżej problem ma też związek z poziomem wzrostu gospodarczego na świecie. Rajan zauważył, że w ostatnich latach był on związany ze wzrostem poziomu zadłużenia oraz krótkowzrocznością polityków gospodarczych dotyczącą pogoni za utrzymaniem relatywnie wysokiego poziomu wzrostu PKB, bez zastanawiania się nad możliwymi zagrożeniami i potrzebą ich ograniczania. Z tego powodu istotne jest bardziej długoterminowe spojrzenie na gospodarkę w celu osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, pamiętając jednocześnie o tym, by korzyści ze wzrostu gospodarczego dotyczyły wszystkich równomiernie – w przeciwnym wypadku może to grozić obaleniem istniejącego systemu gospodarczego.
Opinie pochodzą z panelu poświęconego rozwojowi sytuacji ekonomicznej na świecie „Global Economy on an Upswing: Can it Work for All?” w czasie wiosennych spotkań Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego.
Rola złota ulegała znaczącym przemianom wraz z ewolucją międzynarodowego systemu walutowego. Doprowadziło to do stopniowego spadku roli złota w odniesieniu do trzech klasycznych funkcji pieniądza: środka wymiany, jednostki obrachunkowej oraz środka tezauryzacji. Był to proces stopniowej eliminacji tego kruszcu z systemu monetarnego. Należy jednak podkreślić, że okres braku oficjalnej roli złota w systemie monetarnym jest relatywnie krótki w porównaniu z czasem, kiedy pełniło ono wszystkie klasyczne funkcje pieniądza.
W ciągu ostatnich lat systematycznie rośnie zagrożenie atakami cybernetycznymi w systemie finansowym. Banki centralne jako kluczowe ogniwo w infrastrukturze krytycznej systemu finansowego są szczególnie „łakomym kąskiem” dla hakerów. W jaki sposób hakerzy najczęściej atakują banki centralne i czy są one odporne na ataki?
Ceny złota osiągnęły rekordowe poziomy w pierwszym tygodniu marca 2024 r., generując tym samym dyskusję na temat zalet inwestowania w ten szlachetny metal. Wbrew pozorom, nie jest to takie oczywiste. Chętnych jednak do kupna złota nie brakuje. Nie bez przyczyny nazywane jest bowiem diabelskim kruszcem płatającym różnego rodzaju figle. Najlepiej przekonał się o tym nie kto inny, jak były premier Wielkiej Brytanii Gordon Brown.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Nie istnieje jedna ponadczasowa i prawdziwa historia o inflacji; ceny potrafią rosnąć z różnych powodów, a podnoszenie stóp procentowych to nie jedyne remedium – o czym starają się przekonywać Mark McGann Blyth i Nicolo Fraccaroli w „Inflation: A Guide for Users and Losers”.
Waluty cyfrowe powiązane z pieniądzem fiducjarnym, czyli stablecoins, mierzą się z nieuniknionym w ich sytuacji napięciem pomiędzy wiarygodnością a konkurencyjnością – czyli „paradoksem stablecoina". By go lepiej zrozumieć, w artykule analizujemy konkurencyjne strategie USA i Chin.
Przez ostatnie lata rynki wschodzące zmagały się z silnym kursem dolara i zdominowanym przez Wall Street rynkiem kapitałowym. Dziś, w obliczu zmian strukturalnych w światowej gospodarce, a także nastawienia Fed oraz ich własnego rozwoju, kraje rozwijające się stają się nie tylko motorem globalnego wzrostu, ale i magnesem dla kapitału, sygnalizując koniec ery „amerykańskiej wyjątkowości”.
Regulacje tworzone w dobrej wierze czasem stają się jednak dla firm biurokratycznym ciężarem. Unijna dyrektywa CSRD jest tego przykładem – zmusza duże przedsiębiorstwa do raportowania danych ESG, czyli informacji o wpływie na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Ratunkiem dla spółek coraz częściej okazuje się sztuczna inteligencja.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
