Niskie inflacja i wzrost; witajcie w małej stabilizacji
Inflacja w kwietniu liczona r/r wyniosła 2,4 proc. i jest poniżej celu inflacyjnego RPP. Na razie nie widać niekorzystnych tendencji. Będziemy toczyć się w tempie 2 proc. PKB; żeby gonić kraje starej UE, potrzebujemy wzrostu 5-procentowego. Taką lokomotywą napędzającą gospodarkę mogłoby być na przykład budownictwo mieszkaniowe. Ale by Polacy kupowali mieszkania, muszą dysponować odpowiednio wysokimi dochodami. Wtedy będą zaciągać kredyty w bankach i je spłacać, ale do tego potrzebna jest polityka wspierająca wzrost dochodów ludności.
Inflacja wyniosła w kwietniu 2,4 proc. r/r. Najbardziej podrożały paliwa 17 proc. (c) PAP/Grzegorz Michałowski/
Obserwator Finansowy: Kwietniowa inflacja zgodnie z oczekiwaniami była nieco niższa od marcowej. Nadal najbardziej w porównaniu z ubiegłym rokiem drożały paliwa – o 17 proc., i używki – o 7 proc. Żywność prawie nie drożeje, mniej płacimy za ubrania. Dzisiejsze dane GUS nie przyniosły niespodzianki.
Prof. Jerzy Żyżyński: Bo też nic szczególnego się nie dzieje. Ostatnie wydarzenia w Europie nie wpłynęły specjalnie na naszą sytuację. Polska gospodarka jest stabilna i jak na razie nie widać w niej skutków zawirowań w Grecji. One zresztą są naturalną konsekwencją kryzysu.
Pakiet pomocowy dla Aten przyjęty przez Europę powinien uspokoić sytuację. W moim przekonaniu działa on zresztą głównie psychologicznie. Chodzi o to, żeby Grekom udało się nieco taniej uzyskać pożyczki i żeby stopniowo wychodzili z deficytu budżetowego i kryzysowej sytuacji.
W Polsce na razie nie widać niekorzystnych tendencji, ale specjalnie korzystnych też nie. Jak to w Polsce. Można powiedzieć, że mamy do czynienia z pewnego rodzaju stagnacją.
Czy również w kolejnych miesiącach spodziewa się Pan takiej małej stabilizacji?
Nie powinno być specjalnych zmian. Nawet kurs złotego zachowuje się w miarę stabilnie. Co prawda przez pewien czas złoty słabł, ale teraz znów się umacnia. Sądzę, że na rynku walutowym utrzyma się dotychczasowa tendencja – dolar będzie się umacniał wobec euro. Podobnie będzie się zachowywał w stosunku do złotego, ale nie będzie to znaczące umocnienie.
Dane płynące ze światowych rynków też nie są jednoznaczne. Z jednej strony mamy oznaki wzrostu w USA, Francji i Niemczech, z drugiej rekordowo wysokie deficyty nie tylko w Irlandii czy Gracji, ale też w USA i Wielkiej Brytanii. Czy stanowią one zagrożenie dla wzrostu gospodarczego w tych krajach?
To naturalne, że po kryzysie mamy do czynienia ze wzrostem deficytu. Rządy, zwiększając deficyty, starały się zminimalizować skutki spowolnienia. To była klasyczna polityka keynesowska. Teraz, w miarę jak gospodarka będzie się ożywiać, kraje zaczną powoli zmniejszać deficyt. Dlatego nie widzę specjalnego zagrożenia.
Pewne obawy mam o Polskę. U nas będzie podobnie jak w Europie Zachodniej czy USA, pod warunkiem, że powróci wysoki wzrost gospodarczy. Aby jednak tak się stało, potrzebne są sektory, które staną się motorami rozwoju. Niestety, nie widzę takich lokomotyw w naszym kraju. A ponieważ ich nie ma, obawiam się, że grozi nam stagnacja.
Byliśmy zielona wyspą dzięki pewnej autonomii względem strefy euro i podtrzymywania wzrostu za pomocą wydatków budżetowych. Ale nie mamy polityki gospodarczej, która pozwoliłaby nam na dłuższą metę utrzymać przewagę nad resztą Europy pod względem tempa wzrostu PKB.
Sądzi Pan zatem, że rząd, prognozując 3 proc. wzrost PKB w 2010 r., patrzy w przyszłość zbyt optymistycznie ?
Mamy dużą szansę toczyć się w tempie bliższym 2 proc. A Polska, żeby gonić kraje starej Unii Europejskiej, potrzebuje wzrostu 5-proc. Taką lokomotywą napędzającą gospodarkę mogłoby być na przykład budownictwo mieszkaniowe. Ale by Polacy kupowali mieszkania, muszą dysponować odpowiednio wysokimi dochodami. Wtedy będą zaciągać kredyty w bankach i je spłacać, ale do tego potrzebna jest polityka wspierająca wzrost dochodów ludności.
Trzeba szukać poprzez budżet prorozwojowych dziedzin gospodarki. Nie wystarczy po prostu zwiększać nakładów na naukę. Ta nauka musi być jeszcze zintegrowana z przemysłem, pracować dla niego, a przemysł musi potrzebować nauki. Do tego niezbędny jest długofalowy program rozwoju kraju, a rząd niestety go nie ma.
Rozmawiał Rafał Pisera
Inflacja wyniosła w kwietniu 2,4 proc. r/r. Najbardziej podrożały paliwa 17 proc. (c) PAP/Grzegorz Michałowski/
Współczesną rzeczywistość charakteryzuje szybki postęp. Dynamiczny rozwój technologii informatycznych i cyfryzacja gospodarki wymuszają zmiany także w funkcjonowaniu systemu płatniczego i w samych płatnościach. Zjawisko to ma zasięg globalny. Dotyczy również strefy euro. W dyskusji publicznej pada pytanie, czy po 25 latach od wprowadzenia banknotów i monet euro nadszedł już czas na równoległe wprowadzenie przez Eurosystem (tj. Europejski Bank Centralny i 20 banków centralnych państw strefy euro) cyfrowego odzwierciedlenia gotówki?
Kwestia wejścia Polski do strefy euro powraca regularnie. Temat na jakiś czas znika, po czym pojawia się ni z tego ni z owego. Czasami ma to związek z wypowiedziami polityków, wątek ten jest często poruszany przy okazji kampanii wyborczej. Innym razem publikowany jest jakiś sondaż pokazujący społeczne poparcie dla przyjęcia unijnej waluty. W ślad za tym pojawiają się opinie i komentarze o wadach oraz zaletach integracji monetarnej. Zarysowany powyżej schemat trwa nieprzerwanie w zasadzie od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej. Dlaczego zatem wątpliwości nie zostały rozwiane raz na zawsze, a pytania o euro wciąż są stałym elementem debaty publicznej w Polsce?
Wprowadzenie euro jest niebezpieczne z ekonomicznego i politycznego punktu widzenia. Polska gospodarka jest jeszcze niedojrzała, różnice technologiczne, rozwój systemu finansowego, poziom konkurencyjności wymagają przyspieszonej modernizacji. Nasza gospodarka wychodzi dopiero z rozwoju zależnego, potrzebny jest czas.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Nie istnieje jedna ponadczasowa i prawdziwa historia o inflacji; ceny potrafią rosnąć z różnych powodów, a podnoszenie stóp procentowych to nie jedyne remedium – o czym starają się przekonywać Mark McGann Blyth i Nicolo Fraccaroli w „Inflation: A Guide for Users and Losers”.
Waluty cyfrowe powiązane z pieniądzem fiducjarnym, czyli stablecoins, mierzą się z nieuniknionym w ich sytuacji napięciem pomiędzy wiarygodnością a konkurencyjnością – czyli „paradoksem stablecoina". By go lepiej zrozumieć, w artykule analizujemy konkurencyjne strategie USA i Chin.
Przez ostatnie lata rynki wschodzące zmagały się z silnym kursem dolara i zdominowanym przez Wall Street rynkiem kapitałowym. Dziś, w obliczu zmian strukturalnych w światowej gospodarce, a także nastawienia Fed oraz ich własnego rozwoju, kraje rozwijające się stają się nie tylko motorem globalnego wzrostu, ale i magnesem dla kapitału, sygnalizując koniec ery „amerykańskiej wyjątkowości”.
Regulacje tworzone w dobrej wierze czasem stają się jednak dla firm biurokratycznym ciężarem. Unijna dyrektywa CSRD jest tego przykładem – zmusza duże przedsiębiorstwa do raportowania danych ESG, czyli informacji o wpływie na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Ratunkiem dla spółek coraz częściej okazuje się sztuczna inteligencja.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
