Wostatnich 20 latach eksport z Polski do Szwajcarii wzrósł ponad dziewięciokrotnie i sięgnął w 2017 r. 2 mld dol. Szwajcaria w tym samym okresie zwiększyła eksport do Polski niemal trzykrotnie.
W badania i rozwój w ciągu ostatnich dwóch lat szwajcarski Roche zainwestował w Polsce ponad miliard złotych. (CC By NC ND HCC Public Information)
Jak podają autorzy sprawozdania „Współpraca, wzrost, innowacje. 20 lat inwestycji szwajcarskich w Polsce”, obecnie do Szwajcarii sprzedajemy rocznie wyroby za ok. 2 mld dol. (według GUS 1, 05 mld dol. w I półroczu 2017 roku). To przede wszystkim samochody, autobusy, urządzenia elektroniczne, wyroby hutnicze, a także czekolada. Sprowadzamy natomiast głównie leki i inne wyroby farmaceutyczne (w tym krew ludzką i zwierzęcą) oraz naturalnie zegarki. W roku 2016 wartość naszego importu ze Szwajcarii wyniosła 1,44 mld dol. (według GUS w I półroczu 2017 roku było to 735 mln dol.).
Szwajcaria – podkreślają autorzy sprawozdania – przyciąga jednak nie tylko zegarkami, bankami czy turystyką, ale i nowymi technologiami. To przecież właśnie tutaj Rodolphe Lindt (1855 – 1909) wynalazł przełomowy sposób wytwarzania czekolady i założył słynne przedsiębiorstwo cukiernicze. W dziedzinie odkryć technicznych alpejska ojczyzna czekolady Milka (która dziś szwajcarska już nie jest) i firmy Nestle jest dziś potęgą.
– Pod względem innowacyjności Szwajcaria od wielu lat znajduje się w światowej czołówce. Także w tym roku przewodzi w różnych zestawieniach, wyprzedzając takie kraje, jak Stany Zjednoczone, Wielka Brytania czy Niemcy – twierdzi Marek Szymański, prezes Polsko-Szwajcarskiej Izby Gospodarczej, cytowany przez autorów sprawozdania.
O sile Szwajcarii w rozwoju innowacji świadczą godne podziwu wskaźniki, które pokazują udział inwestycji w środki trwałe powiązane z własnością intelektualną, odsetek firm produkcyjnych w branży zaawansowanych technologii czy liczbę zgłaszanych patentów.
„Szwajcaria ma od lat najwyższy na świecie wskaźnik Summary Innovation Index (SII) według European Innovation Scoreboard” – czytamy w sprawozdaniu. Szwajcarzy chlubią się też największą w Europie liczbą zgłoszeń patentowych na mieszkańca.
Według danych Europejskiego Urzędu Patentowego – dowiadujemy się z raportu – w 2015 roku w Szwajcarii było 873 zgłaszających na milion mieszkańców, czyli przeszło dwa razy więcej niż w kolejnej w zestawieniu Holandii, ponad pięć razy więcej niż w Japonii czy prawie siedmiokrotnie więcej niż w USA. Ponadto Genewa od 46 lat jest gospodarzem corocznej wystawy, podczas której wynalazcy z całego świata mają szansę przedstawić wyniki swoich prac i spotkać kontrahentów.
Firmy szwajcarskie ulokowały w Polsce już około 17,5 mld zł w formie bezpośrednich inwestycji zagranicznych. Zatrudniają ponad 35 tys. osób. Szwajcaria jest drugim po USA, największym inwestorem zagranicznym w Polsce, który nie należy do Unii Europejskiej. W Polsce firmy szwajcarskie prowadzą działalność na takich polach, jak produkcja leków, telekomunikacja, energetyka czy produkcja zaawansowana technologicznie.
Szwajcaria zawdzięcza zamożność i wysoki poziom wolności gospodarczej, z jakiej mogą korzystać przedsiębiorcy otwartości na wymianę międzynarodową i imigrację, stabilnemu i przewidywalnemu prawu, niskim podatkom oraz odpowiedzialnej polityce budżetowej. Ważny jest także wydajny układ kształcenia, w tym zawodowego – przekonują twórcy sprawozdania.
Ich zdaniem Szwajcarów przyciąga do Polski znaczny potencjał innowacyjny naszego kraju, choć poziom nakładów na badania i rozwój w odniesieniu do PKB nadal jest niższy od wartości opisujących najbardziej innowacyjne gospodarki świata. Z drugiej strony jednak przeciętna dynamika PKB na mieszkańca, według parytetu siły nabywczej, w Polsce wynosi 6 proc. Jest wyższa niż w Szwajcarii (2,9 proc.), a także od średniej w Unii Europejskiej (4,2 proc.).
Wielką zaletą Polski jest duży rynek wewnętrzny, a także wykwalifikowani pracownicy. Podkreślają to zwykle wszyscy duzi inwestorzy zagraniczni. Inwestorzy szwajcarscy doceniają też nasze położenie geograficzne i dobrą infrastrukturę, dzięki czemu mogą znaleźć rynki zbytu nie tylko nad Wisłą.
Przynależność Polski do Unii Europejskiej i członkostwo w NATO również uznawane są za atut. Jako uciążliwość w Polsce Szwajcarzy najczęściej wskazują trudności z naborem pracowników, zwłaszcza do produkcji, dlatego firmy uwzględnione w sprawozdaniu coraz częściej inwestują w środki trwałe i automatyzują procesy produkcji czy usług.
Raport przygotowała firma doradcza Deloitte we współpracy z Polsko-Szwajcarską Izbą Gospodarczą.
Spowolnienie gospodarcze, napięcia geopolityczne, obawy dotyczące bezpieczeństwa łańcucha dostaw i szerzej bezpieczeństwa narodowego prowadzące do wzrostu protekcjonizmu i fragmentacji handlu, bardziej restrykcyjne otoczenie regulacyjne biznesu, trudniejsze globalne warunki finansowe i rosnące koszty negatywnych skutków zmian klimatu to wybrane czynniki podważające stabilność i przewidywalność globalnych przepływów inwestycyjnych. Nie pozostają bez wpływu na przepływy zagranicznych inwestycji bezpośrednich (ZIB), zarówno w rozwiniętych, jak i w rozwijających się krajach.
Mijają dwa lata od bezprecedensowego wydarzenia, które wstrząsnęło światem finansów. Po 167 latach działalności z krajobrazu bankowego zniknął 19 marca 2023 r. Credit Suisse, który w pośpiesznie przygotowanej akcji ratunkowej został przejęty przez swojego rywala, UBS.
Choć korzystanie z rajów podatkowych to głównie domena firm międzynarodowych, jednak pierwszymi ich beneficjentami byli koloniści oraz zamożni arystokraci i elity wielu państw.
Nic nie trwa wiecznie. Czy pax dollar będzie trwał wiecznie? Zapewne nie, ale warto by przedłużyć okres królowania amerykańskiej waluty – przekonuje prof. Kenneth Rogoff w książce „Our Dollar, Your Problem”.
Amerykańska nadkonsumpcja rozumiana jako życie ponad stan wyznaczany przez produktywność własnej gospodarki, jest narzędziem, za pomocą którego Chiny dokonują dezindustrializacji Stanów Zjednoczonych.
Czy za równowartość mniej niż 15 tys. zł zwykły śmiertelnik może stać się właścicielem banku centralnego? Tak, i to bardzo szacownego – Swiss National Bank (SNB), czyli banku centralnego Szwajcarii. Nie trzeba być nawet obywatelem tego kraju, bo jednym z najważniejszych prywatnych akcjonariuszy banku jest obecnie Theo Siegert – niemiecki przedsiębiorca, inwestor i wykładowca. Akcje SNB są bowiem notowane na giełdzie i zasadniczo może je nabyć każdy.
Grecja przez lata zmagała się z poważnymi problemami ekonomicznymi, których głównym powodem było załamanie finansów państwa i odcięcie od rynków finansowych. Obecnie sytuacja makroekonomiczna tego kraju znacznie się poprawiła.
Waluty cyfrowe powiązane z pieniądzem fiducjarnym, czyli stablecoins, mierzą się z nieuniknionym w ich sytuacji napięciem pomiędzy wiarygodnością a konkurencyjnością – czyli „paradoksem stablecoina". By go lepiej zrozumieć, w artykule analizujemy konkurencyjne strategie USA i Chin.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Kwestią wywozu odpadów, będących wskaźnikiem globalnych nierówności, czyli transportem pod banderą „recyklingu” i skutkami dla państw trzecich, a także co wspólnego mają z tym oszustwa na afrykańskiego księcia zajął się w swojej książce „Wojna o śmieci. Globalne śledztwo w sprawie brudnego handlu twoimi odpadami” Alexander Clapp.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
