Inflacja w Chinach rośnie, a stopy procentowe jeszcze nie
Chociaż państwa znane jako BRIC (Brazylia, Rosja, Indie i Chiny) zainicjowały już zacieśnienie polityki monetarnej, są one dalej niechętne podnoszeniu kosztu pieniądza. Istotnie, seria podwyżek stóp procentowych może zahamować konsumpcję i przyczynić się do napływu kapitału spekulacyjnego. To z kolei może doprowadzić do aprecjacji waluty, zaszkodzić eksporterom i ostatecznie zahamować wzrost gospodarczy.
Kraje BRIC, z wyjątkiem Rosji, wyszły ze światowego kryzysu gospodarczego obronną ręką. Z jednej strony, ogromne programy stymulacyjne i redukcja stóp procentowych przyczyniły się do wzrostu konsumpcji i produkcji przemysłowej. Jednakże z drugiej strony- wzbudziły one oczekiwania inflacyjne, co może doprowadzić do przegrzania się tych gospodarek i zniweczenia wzrostu PKB w długim okresie. Chociaż państwa te zainicjowały już zacieśnianie polityki monetarnej, są one dalej niechętnie podnoszeniu kosztu pieniądza. Spowodowane jest to obawą, że seria podwyżek stóp procentowych może zahamować konsumpcję i przyczynić się do napływu kapitału spekulacyjnego. To z kolei może doprowadzić do aprecjacji waluty, zaszkodzić eksporterom i ostatecznie zahamować wzrost gospodarczy.
Ludowy Bank Chin
Po bezprecedensowym 8,5-proc. wzroście PKB w 2009 r., stymulowanym przez luźną politykę monetarną i ogromny impuls fiskalny, chińska gospodarka nie tylko znajduje się poza okresem rekonwalescencji, ale może być coraz bliżej przegrzania. W pierwszym kwartale 2010 r., pomimo stopniowego wycofywania bodźców stymulacyjnych, trzecia co do wielkości gospodarka światowa powiększyła się o 12,2 proc. w ujęciu rocznym. Na dodatek łatwy dostęp do kredytów spowodował, iż tempo wzrost popytu przekracza tempo wzrostu podaży, co może doprowadzić do zwyżki cen. Na przykład, po 2,8-proc. wzroście poziomu cen w kwietniu, Państwowa Agencja Planowania przewiduje, że inflacja osiągnie 3 proc. w maju i czerwcu. Jednakże rząd chiński nadal skupia całą swoją uwagę na spowalnianiu rynku nieruchomości, zamiast na zaostrzaniu polityki pieniężnej. I pomimo tego, iż trzeci raz z rzędu rząd nakazał bankom podwyższenie stopy rezerw obowiązkowych, od stycznia 2009 r. stopa procentowa pozostaje na poziomie 5,31 proc. Wielu ekonomistów przewiduje, iż w ciągu najbliższych kilku miesięcy wzrost oczekiwań inflacyjnych spowoduje wzrost kosztu pieniądza. Jednakże nie możemy zapominać, że Ludowy Bank Chin jest niechętny do podwyższania stóp procentowych, gdyż może to wywołać wyprzedaż akcji i stać się podstawą niepokojów społecznych.
Bank Centralny Indii
Pomimo globalnego kryzysu i słabszego niż zwykle monsunu, w roku podatkowym 2008/09 Indie zanotowały 6,7-proc. wzrost gospodarczy. Prognozy na ten rok są zdecydowanie lepsze. Przewiduje się, że rosnący popyt krajowy, rozwój sektora rolniczego i korzystny monsun zwiększą roczną produkcję dóbr i usług co najmniej o 8,5 proc. Na dodatek, coraz bardziej staje się widoczne, iż tempo wzrostu popytu przekracza tempo wzrostu podaży, co niesie za sobą niebezpieczeństwo inflacji. Nic więc dziwnego, iż do tej pory stopy procentowe zostały podwyższone dwukrotnie, do 3,75 proc. Ponadto oczekuje się, że do końca czerwca koszt pieniądza może wzrosnąć o 100 punktów bazowych. Bank Centralny Indii powinien być bardziej ostrożny w przeprowadzaniu zmian w polityce pieniężnej. Dokręcając zbyt dużo lub zbyt wcześnie, może zmniejszyć dostępność kredytów i zahamować wzrost konsumpcji. To z kolei może spowodować spadek wzrostu PKB i przeszkodzić w utrzymaniu deficytu budżetowego na zrównoważonym poziomie.
Bank Centralny Brazylii
Pomimo światowego kryzysu gospodarczego w 2009 r., gospodarka Brazylii skurczyła się tylko o 0,2 proc. W tym roku wznowienie popytu na brazylijski eksport, kredytowa ekspansja i rządowe programy stymulacyjne mogą spowodować, iż największa gospodarka Ameryki Łacińskiej osiągnie ponad 6-proc. wzrost PKB. Z drugiej strony jednak szybkie tempo ekspansji może również doprowadzić do przegrzania się gospodarki i znacznego wzrostu cen. Na przykład, w marcu produkcja przemysłowa zwiększyła się prawie o 20 proc., najwięcej w historii publikacji tych danych. Na dodatek w kwietniu inflacja wzrosła do 5,3 proc., czwarty miesiąc z rzędu powyżej 4,5-proc. celu banku centralnego. Jednakże dopiero pod koniec kwietnia referencyjna stopa procentowa (SELIC) została podwyższona o 75 punktów bazowych, do 9,5 proc., pierwszy wzrost od października 2008. Patrząc dalej, pomimo tego, iż w najbliższych miesiącach ekonomiści oczekują więcej podwyżek kosztu pieniądza, może być za późno, aby uratować gospodarkę brazylijską przed twardym lądowaniem.
Bank Centralny Federacji Rosyjskiej
Duża zależność od cen ropy spowodowała, iż w ubiegłym roku, w przeciwieństwie do innych krajów BRIC, Rosja przeszła najpoważniejszą recesję od 15 lat i jej gospodarka skurczyła się o prawie 8 proc. Jednakże wskutek niedawnego skoku cen energii, różnych programów stymulacyjnych i niskich stóp procentowych w pierwszym kwartale 2010 roku PKB Federacji wzrósł o 2,9 proc. Rzeczywiście, od kwietnia 2009 r., Bank Centralny Rosji obniżył stopę refinansową o 500 punktów bazowych, do poziomu 8 proc. Miało to na celu, obok zwiększenia dostępności kredytów, również powstrzymanie napływu kapitału spekulacyjnego i aprecjacji rubla, zmniejszającej marże eksporterów surowców. Patrząc dalej, ekspansywna polityka monetarna powinna być wkrótce zaprzestana. Pomimo tego, że inflacja jest ciągłe niska, ciężkie wydatki publiczne i wzrost płac mogą zwiększyć ceny w najbliższych miesiącach i zmusić rząd do podniesienia kosztu pieniądza.
Inflacja w Chinach rośnie, a stopy procentowe jeszcze nie
Firmy w wielu zaawansowanych gospodarkach mają od 2021 r. do czynienia ze znacznym wzrostem oprocentowania kredytów i depozytów. W niniejszym artykule wykorzystano dane z Wielkiej Brytanii w celu zbadania wpływu wyższych stóp procentowych na poziomy sprzedaży i zatrudnienia oraz decyzje inwestycyjne firm. Do III kw. 2023 r. wyższe stopy procentowe obniżyły poziomy inwestycji i zatrudnienia odpowiednio o 8 proc. i 2 proc. Odzwierciedla to zarówno bezpośredni wpływ w postaci większego kosztu kapitału, jak i skutki pośrednie wynikające ze spadku popytu. Firmy, które w najwyższym stopniu korzystają z finansowania zewnętrznego w celu dokonywania inwestycji, informują o najwyższych spadkach zarówno inwestycji, jak i zatrudnienia w wyniku podwyższonych stóp procentowych.
W seriach wydawniczych Materiały i Studia NBP oraz NBP Working Papers został niedawno opublikowany raport przedstawiający wyniki najnowszych badań dotyczących mechanizmu transmisji polityki pieniężnej w Polsce. Z wielu wątków poddanych analizie wybraliśmy trzy, które streszczamy w niniejszym artykule. Rozpoczynamy od czynników wpływających na możliwie zmiany mechanizmu transmisji polityki pieniężnej. Następnie analizujemy siłę i opóźnienia, z jaką decyzje Rady Polityki Pieniężnej oddziałują na gospodarkę. W ostatniej części artykułu przyglądamy się bliżej funkcjonowaniu kanału kredytowego polityki pieniężnej w Polsce.
Wzrost inflacji po pandemii spowodował dezorientację wśród decydentów. W naszym artykule przeprowadzamy analizę związku między wzrostem podaży pieniądza a inflacją. Wynika z niej, że siła tego związku zależy od środowiska inflacyjnego: wynosi on jeden do jednego, gdy inflacja jest wysoka, i praktycznie zanika, gdy jest niska. Wyłączając państwa o bardzo wysokiej stopie inflacji, związek, który był wyraźnie widoczny w różnych krajach w okresie wzrostu inflacji w latach 2021 i 2022, stracił później znaczenie statystyczne i gospodarcze.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Unia Europejska coraz bardziej zacieśnia relacje polityczne, gospodarcze i handlowe z Republiką Mołdawii – jednym z najmłodszych państw Starego Kontynentu, które Rosja uznaje za swoją strefę wpływów.
Przez ostatnie lata rynki wschodzące zmagały się z silnym kursem dolara i zdominowanym przez Wall Street rynkiem kapitałowym. Dziś, w obliczu zmian strukturalnych w światowej gospodarce, a także nastawienia Fed oraz ich własnego rozwoju, kraje rozwijające się stają się nie tylko motorem globalnego wzrostu, ale i magnesem dla kapitału, sygnalizując koniec ery „amerykańskiej wyjątkowości”.
Polski przemysł bateryjny powinien iść w kierunku recyklingu, bo to daje przewidywalny dostęp do surowców, uniezależnia nas od ich producentów, a koszty – co do zasady – są niższe niż w przypadku importu surowców – twierdzi Aleksandra Sojka, starszy analityk Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Prezydent Donald Trump ogłaszając 2 kwietnia 2025 r. (w tzw. „Dniu Wyzwolenia”) znaczące podwyżki stawek celnych zapowiedział powrót do USA fabryk i wysokopłatnych miejsc pracy w przemyśle. Wiele wskazuje na to, że ten cel będzie trudny do osiągnięcia. Cła nie poprawią też konkurencyjności amerykańskiej gospodarki.
Coraz gorętsze lata wpływają na oblicze turystyki. Dziś to już nie tylko deszczowa pogoda psuje urlop – coraz częściej za nieudane wakacje uznaje się także dni z ekstremalnym upałem. Okazuje się, że nawet słońca może być za dużo. Jak turyści dostosowują się do tych zmian?
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Czy realizacja amerykańskiego snu na kredyt zakończy się koszmarem? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć R. Christopher Whalen w książce „Inflated: Money, Debt, and the American Dream”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
