Płaca coraz mniej minimalna

O 15,6 proc. – z 2250 do 2600 złotych – wzrosła w 2020 r. minimalna płaca w Polsce. To największa zwyżka wśród tych krajów UE, w których określany jest poziom najniższego wynagrodzenia. Licząc w euro to nadal znacznie mniej niż we Francji czy w Niemczech, ale do Portugalii i Grecji już całkiem blisko.

Płaca minimalna to kategoria tyleż ścisła, co umowna. Z jednej strony jej wysokość jest regulowana prawem, ma więc charakter zobowiązania. Z drugiej jednak strony nie stosuje się jej do wszystkich grup pracowników, np. w sferze budżetowej, gdzie na ogół obowiązują odrębne regulacje. W niektórych krajach Unii Europejskiej – m.in. we Francji, Niemczech czy Irlandii – minimalne wynagrodzenie nie jest określane w skali miesięcznej, ale jako stawka za godzinę pracy, albo jak w przypadku Malty – w skali tygodnia.

W sześciu krajach unijnych – Austrii, Cyprze, Danii, Finlandii, Szwecji i Włoszech – całkiem nie stosuje się płacy minimalnej, wysokość wynagrodzeń ustalana jest w inny sposób. Podobnie rzecz się ma w przypadku pozostających poza Unią – Norwegii i Islandii. Miesięczna płaca minimalna stosowana jest natomiast w aspirujących do Unii krajach bałkańskich, ale też nie we wszystkich, gdyż np. w Serbii określana jest ona w skali godzinowej.

Dodać jeszcze można, że płaca minimalna nie zawsze znaczy realnie wypłacaną, nie tylko z powodu opodatkowania płacy lub dochodów. Z niezbyt często przeprowadzanych badań (ostatnie na jakie powołuje się Eurostat pochodzi z października 2014 r.) wynika, że około 7 proc. pracowników w krajach Unii Europejskiej otrzymuje wynagrodzenia (brutto) niższe niż 105 proc. najniższej oficjalnie płacy. W Słowenii do grupy tej należało 19,1 proc. wszystkich pracowników, w Rumunii 15,7 proc., w Portugalii 13,0 proc., a w Polsce 11,7 proc. Znaczna ich część przypuszczalnie otrzymywała wynagrodzenie poniżej poziomu płacy minimalnej.

Pomimo wszystkich tych zastrzeżeń kategoria płacy minimalnej jest przydatna dla społecznych i ekonomicznych porównań. Pozwala pracownikom określić swoje własne miejsce na drabinie płac, a pracodawcom pomaga kalkulować koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Najnowszy raport Eurostatu na ten temat, uwzględniający sytuację z początku 2020 r., wskazuje, że w wielu krajach unijnych nastąpił od 2019 r. znaczny wzrost płacy minimalnej.

Od 1 stycznia 2020 r. płaca minimalna wzrosła w Polsce z 2250 zł do 2600 zł miesięcznie, czyli wzrosła do ok. 611 euro miesięcznie

Rekordowy w skali europejskiej wzrost płacy minimalnej, o blisko 15,6 proc. wystąpił od ostatniego roku w Polsce. Od 1 stycznia 2020 r. wzrosła ona w naszym kraju z 2250 zł do 2600 zł miesięcznie. Polska nie jest tu jednak całkiem osamotniona. Niewiele mniej – o 15,0 proc., licząc we własnych walutach – wzrosła płaca minimalna w Czarnogórze i w Turcji. Nieznacznie tylko mniej – o 11,5 proc. – w Słowacji. Znaczące wzrosty wynagrodzenia minimalnego nastąpiły od 2019 r. także w Czechach i na Litwie – o 9,4 proc., w Bułgarii – o 8,9 proc., w Chorwacji – o 8,3 proc. oraz w Estonii i na Węgrzech – o 8,1 proc. w skali roku.

Przeliczenie wysokości płacy minimalnej na euro, przydatne zwłaszcza dla przedsiębiorców porównujących koszty produkcji w skali europejskiej i regionalnej wskazuje, że Polska jest już pod tym względem najdroższym – nie licząc Słowenii – krajem wśród państw dawnej Europy Wschodniej. Po ostatniej podwyżce płaca minimalna wzrosła w naszym kraju do ok. 611 euro miesięcznie. To więcej niż wynosi ona obecnie na Liwie i w Estonii, które jeszcze rok temu były pod tym względem relatywnie „droższymi” krajami niż Polska. W Czechach – w przeliczeniu – wynosi ona obecnie ok. 575 euro, w Słowacji – dokładnie 580 euro. Najniższy w Europie poziom płacy minimalnej – ok. 312 euro – notowany jest w Bułgarii. To prawie jedna siódma jej wysokości w najbogatszym w Europie Luksemburgu (2142 euro).

Z indywidulanego punktu widzenia konieczne jest jednak wskazanie rzeczywistej wartości otrzymywanego wynagrodzenia, czyli co za otrzymane pieniądze, w jakich ilościach, można kupić na miejscowym rynku produktów, czy usług. Uwzględnienie parytetu siły nabywczej (PPP) powoduje, że zdecydowana przewaga Luksemburga wśród krajów należących do Unii Europejskiej wyraźnie topnieje. Biorąc pod uwagę niższe koszty życia obowiązująca w Polsce od stycznia 2020 r. płaca minimalna w wysokości 2600 zł miesięcznie ma w rzeczywistości, w porównaniach, wartość ok. 1056 euro. To poziom wyższy niż m.in. w Grecji i w Portugalii, o niespełna 100 euro niższy niż w Hiszpanii. Jak wynika z danych Eurostatu jest on już nawet wyższy niż w USA (ok. 964 euro według PPP).

Wyraźny wzrost płacy minimalnej, jaki nastąpił w 2020 r. w wielu krajach unijnych, nie jest zdarzeniem jednostkowym, ale bardziej długookresowym trendem

Dokumentacja Eurostatu wskazuje, że wyraźny wzrost płacy minimalnej jaki nastąpił w 2020 r. w wielu krajach unijnych nie jest zdarzeniem jednostkowym, ale bardziej długookresowym trendem. W ostatnich trzech latach (od 2017 r. do 2020 r.) – licząc we własnych walutach – płaca minimalna najsilniej (o 78,4 proc.) wzrosła w Rumunii. W Polsce podniosła się ona w tym czasie o 30 proc., mniej niż w Bułgarii (32,6 proc.), w Czechach (32,7 proc.), Słowacji (33,3 proc.) i Litwie (59,7 proc.). Również w wielu krajach „starej” Unii minimalna płaca nie stoi w miejscu. Przykładowo w Hiszpanii wzrosła ona w ciągu ostatnich trzech lat o 27,2 proc., a w Wielkiej Brytanii o 14,0 proc.

Zgodnie z zapowiedziami w 2023 r. płaca minimalna ma wynosić w Polsce 4 tys. zł brutto. Byłoby to o ok. 53 proc. więcej niż 1 stycznia 2020 r. Trudno zgadnąć jaki będzie za trzy lata kurs wymiany euro do złotego i jak będzie zmieniać się parytet siły nabywczej złotego i innych walut. Utrzymanie w tym czasie trendu z ostatnich trzech lat (nastąpiło wzmocnienie kursu złotego i wzrost parytetu jego siły nabywczej) oznaczałoby podniesienie płacy minimalnej w naszym kraju do 940 – 950 euro. Uwzględniając parytet siły nabywczej płaca minimalna w Polsce zbliżyłaby się wówczas – co brzmi dziś zaskakująco – do poziomu jaki może być w tym czasie (przy podtrzymaniu trendu z ostatnich trzech lat) w takich krajach jak Belgia, Holandia, czy Francja.

>>> Eurostat o płacy minimalnej


Tagi


Artykuły powiązane

Tydzień w gospodarce

Kategoria: Raporty
Przegląd wydarzeń gospodarczych ubiegłego tygodnia (09–13.05.2022) – źródło: dignitynews.eu
Tydzień w gospodarce