Niepewność co do trwałości popandemicznego ożywienia wciąż pozostaje wysoka, jest więc za wcześnie, by rozważać normalizację polityki pieniężnej – ocenia prezes NBP Adam Glapiński. Przydatna dla oceny perspektyw wzrostu gospodarczego i dynamiki cen będzie lipcowa projekcja inflacji.
– Polityka pieniężna w Polsce, ale także we wszystkich krajach o podobnym systemie bankowości, dba przede wszystkim o trwałość popandemicznego ożywienia. A ono nie obejmuje jeszcze wszystkich sektorów gospodarki. Jest o wiele za wcześnie, aby rozważać dostosowanie polityki pieniężnej, do tzw. polityki normalnej – mówił Glapiński, odpowiadając na pytania zgłoszone przez dziennikarzy.
Prezes NBP zwrócił uwagę, że opublikowane ostatnio dobre dane z gospodarki są w dużym stopniu podbijane przez efekty niskiej bazy z ubiegłego roku. Przypomniał jednak, że dynamika PKB w I kwartale 2021 r. była ujemna (-0,9 proc. rdr), zaś stopa bezrobocia jest wyższa niż przed pandemią.
– Cały czas utrzymuje się wysoka niepewność dotycząca trwałości ożywienia, bo nie wiemy, jaki będzie przebieg pandemii w kolejnych miesiącach i kwartałach – zastrzegał Glapiński.
Uwagę obserwatorów polskiej gospodarki zajmuje w ostatnim czasie inflacja. Wskaźnik CPI wyniósł w maju, zgodnie z szacunkiem GUS, 4,8 proc. rdr, co jest najwyższym poziomem od 2011 r. Zdaniem prezesa wynika to wyłącznie z negatywnych szoków podażowych i czynników całkiem zewnętrznych, pozostających poza wpływem krajowej polityki pieniężnej. A choć prognozy dotyczące ożywienia są obarczone niepewnością, to co do inflacji wątpliwości jest mniej.
– Wszystkie prognozy wskazują, że inflacja w przyszłym roku się obniży – zapewniał prezes. Dodał także, przywołując komunikat z ostatniego posiedzenia RPP, że skala obniżenia się inflacji będzie zależała „od trwałości ożywienia koniunktury, w tym od przyszłej sytuacji na rynku pracy po zakończeniu programów pomocowych”.
Podwyższona inflacja nie jest zjawiskiem wyłącznym dla Polski. Najwyższe od wielu lat dynamiki cen notują także Stany Zjednoczone, gdzie CPI wzrósł do 5 proc. rdr. Przyspieszenie inflacji nastąpiło także w Niemczech – w maju wskaźnik sięgnął 2,5 proc. choć pół roku wcześniej był na minusie o 0,3 proc.
– Dlatego mimo wzrostu inflacji żaden z ważnych banków centralnych jak dotychczas nie zaostrza polityki pieniężnej. Te ważne banki centralne są dla nas benchmarkiem – mówił prezes Glapiński.
O możliwości podniesienia stóp procentowych w reakcji na wyższą inflację mówił dotychczas m.in. wiceprezes węgierskiego banku centralnego Barnabas Virag. Węgry mają obecnie najwyższy poziom inflacji w UE. Z kolei stopniowe zacieśnianie polityki pieniężnej przewiduje długofalowa projekcja czeskiego banku centralnego.
Prezes NBP przedstawił warunki, jakie musiałyby zostać wypełnione, by Rada Polityki Pieniężnej zaczęła zaostrzać stopy proc.
– Gdyby okazało się, że prognozy wskazują na silny wzrost PKB w kolejnych latach, na co wszyscy liczymy, a jednocześnie inflacja miałaby trwale przekraczać cel NBP na skutek wzrostu popytu oraz utrzymującego się mocnego rynku pracy, to wtedy być może będzie uzasadnione dostosowanie polityki pieniężnej. Ale dziś nie jest ono uzasadnione – zastrzegł.
Szczególnie pomocna w tym kontekście ma być lipcowa projekcja NBP.
– Lipcowa projekcja będzie dla nas podstawą do analizy, do decyzji i do dyskusji. Pomoże ocenić nam scenariusze dotyczące sytuacji gospodarczej w kolejnych latach i kwartałach – mówił prezes Glapiński.
Rada Polityki Pieniężnej na czerwcowym posiedzeniu utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie, referencyjna stopa nadal wynosi 0,10 proc. w skali rocznej. Ostatnie zmiany stóp proc. nastąpiły wiosną 2020 r., gdy RPP trzykrotnie obniżyła stopę referencyjną, łącznie o 140 pb, w krokach po 50, 50 i 40 pb. Obecny poziom jest najniższy w historii.
W seriach wydawniczych Materiały i Studia NBP oraz NBP Working Papers został niedawno opublikowany raport przedstawiający wyniki najnowszych badań dotyczących mechanizmu transmisji polityki pieniężnej w Polsce. Z wielu wątków poddanych analizie wybraliśmy trzy, które streszczamy w niniejszym artykule. Rozpoczynamy od czynników wpływających na możliwie zmiany mechanizmu transmisji polityki pieniężnej. Następnie analizujemy siłę i opóźnienia, z jaką decyzje Rady Polityki Pieniężnej oddziałują na gospodarkę. W ostatniej części artykułu przyglądamy się bliżej funkcjonowaniu kanału kredytowego polityki pieniężnej w Polsce.
Chcę podkreślić bardzo stanowczo […] do czego Rada mnie upoważniła. Dostosowanie nie oznacza automatycznie początku cyklu obniżek – mówił prof. Adam Glapiński, prezes NBP, po pierwszej od października 2023 r. obniżce stóp procentowych.
Dyskusja podczas tegorocznego forum bankierów centralnych w portugalskiej Sintrze dotyczyła głównie aktualnych wyzwań dla polityki pieniężnej związanych z zachodzącymi w gospodarce światowej zmianami strukturalnymi, napięciami geopolitycznymi i skutkami silnych wstrząsów z poprzednich lat.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Nie istnieje jedna ponadczasowa i prawdziwa historia o inflacji; ceny potrafią rosnąć z różnych powodów, a podnoszenie stóp procentowych to nie jedyne remedium – o czym starają się przekonywać Mark McGann Blyth i Nicolo Fraccaroli w „Inflation: A Guide for Users and Losers”.
Przez ostatnie lata rynki wschodzące zmagały się z silnym kursem dolara i zdominowanym przez Wall Street rynkiem kapitałowym. Dziś, w obliczu zmian strukturalnych w światowej gospodarce, a także nastawienia Fed oraz ich własnego rozwoju, kraje rozwijające się stają się nie tylko motorem globalnego wzrostu, ale i magnesem dla kapitału, sygnalizując koniec ery „amerykańskiej wyjątkowości”.
Regulacje tworzone w dobrej wierze czasem stają się jednak dla firm biurokratycznym ciężarem. Unijna dyrektywa CSRD jest tego przykładem – zmusza duże przedsiębiorstwa do raportowania danych ESG, czyli informacji o wpływie na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Ratunkiem dla spółek coraz częściej okazuje się sztuczna inteligencja.
Polski przemysł bateryjny powinien iść w kierunku recyklingu, bo to daje przewidywalny dostęp do surowców, uniezależnia nas od ich producentów, a koszty – co do zasady – są niższe niż w przypadku importu surowców – twierdzi Aleksandra Sojka, starszy analityk Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
