„This Time is Different. Eight Centuries of Financial Folly”
Kenneth Rogoff & Carmen M. Reinhart, wydawnictwo Princeton University Press, 2009
Kenneth Rogoff z Uniwersytetu Harvarda, były główny ekonomista Międzynarodowego Funduszu Walutowego, i Carmen Reinhart z Uniwersytetu Maryland w swojej najnowszej książce „Tym razem jest inaczej. Osiem wieków finansowego szaleństwa” analizują przyczyny dawnych i współczesnych kryzysów gospodarczych. To jedna z najbardziej dyskutowanych w USA książek końca ubiegłego roku. Potrzebowali prawie dziesięciu lat, by zebrać dane dotyczące 66 krajów. Rogoff i Reinhart udowadniają, że kryzysy gospodarcze we wszystkich krajach, zarówno biednych jak i bogatych, poprzedza zazwyczaj zbyt szybko rosnące zadłużenie oraz pycha i arogancja polityków. Jak wynika z ich badań, rządy upiększają dane finansowe i ukrywają zazwyczaj prawdziwą skalę długu publicznego. Kiedy zamiast zapowiadanej wiecznej prosperity pojawia się kryzys, politycy powtarzają, że nie dało się go przewidzieć. Jak jednak przekonują Rogoff i Reinhart, nie warto wierzyć w te zapewnienia. Historia nadmiernego zadłużania się, życia na kredyt i niespłacania należności powtarza się od wieków i dlatego przyczyny kryzysów bankowych z XIX stulecia nie różnią się specjalnie od tych współczesnych.
Kenneth Rogoff & Carmen M. Reinhart, wydawnictwo Princeton University Press, 2009
Globalna architektura finansowa ewoluuje wraz ze zmieniającym się układem sił gospodarczych na świecie i kolejnymi kryzysami. Ale jej fundamenty pozostały jednak te same, na czele z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, którego członkami są niemal wszystkie państwa. Kolejne lata przyniosą nowe rozwiązania i wyzwania. W przyszłości światowy system finansowy musi lepiej odzwierciedlać interesy słabszych ekonomicznie krajów. Konieczne będzie również większe zaangażowanie w sprawy związane ze zmianami klimatycznymi.
Pomimo znacznego wzrostu inflacji w gospodarkach rozwiniętych począwszy od 2021 r., długoterminowe oczekiwania inflacyjne pozostają zasadniczo w zgodzie z celami inflacyjnymi banków centralnych. W artykule dowodzimy jednak, że czynniki, które od lat sprzyjały niskiemu poziomowi średniej inflacji, zaczęły stopniowo słabnąć. Czynniki te obejmują m.in. globalizację, spadek „uzwiązkowienia” pracowników i coraz bardziej rygorystyczną realizację konsensusu waszyngtońskiego, w tym zwłaszcza restrykcyjnej polityki fiskalnej.
Dynamika zadłużenia gospodarstw domowych jest powszechnie uznawana za istotny czynnik cykli koniunkturalnych. Mniej uwagi poświęca się natomiast długowi przedsiębiorstw. Nasz artykuł bada rolę zadłużenia firm w generowaniu wahań makroekonomicznych. Wykorzystujemy przy tym obszerny zbiór historycznych danych z różnych krajów. Wykazujemy, że zadłużenie przedsiębiorstw jest kluczowym czynnikiem cykli koniunkturalnych, kryzysów finansowych i wolnego tempa ożywienia, które po nich następuje. Ważnymi predyktorami kryzysów jest też zabezpieczenie kredytów na nieruchomościach czy międzysektorowe rozproszenie kredytu.
Gotówka to wolność? A może zbędny, trącący myszką, relikt? Jak przekonuje Brett Scott w książce „Cloudmoney”, to jeden z niezbędnych aspektów niezależności w wymiarze społecznym i indywidualnym.
W przełomowym ruchu członkowie NATO poparli nowy narodowy wskaźnik wydatków: 5 proc. PKB na wojsko. W przeszłości do takiego zobowiązania nawoływał m.in. prezydent RP Andrzej Duda, ale decydujący był sygnał nadany przez prezydenta USA Donalda Trumpa.
Zimbabwe jest krajem o wyjątkowo turbulentnej historii monetarnej. Pokazuje ona między innymi, do czego może doprowadzić brak niezależności banku centralnego.
Rewolucja Generatywnej Sztucznej Inteligencji (GenAI) obiecuje skokowy wzrost globalnej produktywności, którego skala jest porównywalna jedynie z epoką elektryfikacji. Historyczne analizy wskazują jednak, że obecna trajektoria innowacji może wprowadzić rynek pracy w pułapkę technologiczną.
Problem dostępności mieszkań, które swoimi cechami, przede wszystkim standardem technicznym i wielkością odpowiadają potrzebom gospodarstw domowych nie ma prostego wyrazu statystycznego. Samo przeliczanie zasobu mieszkaniowego na populację nie obrazuje poziomu (nie)zaspokojenia potrzeb.
Unia Europejska coraz bardziej zacieśnia relacje polityczne, gospodarcze i handlowe z Republiką Mołdawii – jednym z najmłodszych państw Starego Kontynentu, które Rosja uznaje za swoją strefę wpływów.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Nie istnieje jedna ponadczasowa i prawdziwa historia o inflacji; ceny potrafią rosnąć z różnych powodów, a podnoszenie stóp procentowych to nie jedyne remedium – o czym starają się przekonywać Mark McGann Blyth i Nicolo Fraccaroli w „Inflation: A Guide for Users and Losers”.
Czy ludzkość nauczy się kontrolować ogień gwiazd? Fuzja termojądrowa, choć wciąż odległa, może fundamentalnie zmienić globalny paradygmat energetyczny i geopolityczny. O tym, dlaczego fizyka jądrowa to coś więcej niż technologia, opowiada prof. Michał Kowal z Narodowego Centrum Badań Jądrowych.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
