Stan oszczędności gospodarstw domowych zgromadzonych na kontach oszczędnościowych to już 148 mld zł – wynika z przeprowadzonej wśród banków ankiety. To zaś oznacza, że ponad 70 mld zł leży na nieoprocentowanych rachunkach oszczędnościowo-rozliczeniowych, co dla banków jest źródłem darmowego pieniądza.
(CC BY-NC 2.0, Hector Rodrigues)
Konta oszczędnościowe to popularny produkt wśród klientów banków. Leży na nich ponad jedna czwarta całej sumy zgromadzonych w bankach środków. Gospodarstwa domowe w formie różnych depozytów trzymają tam 523,5 mld zł, co widać z danych o należnościach i zobowiązaniach banków publikowanych przez NBP.
Najbardziej popularne są wciąż lokaty, gdzie leży niemal połowa zgromadzonych pieniędzy, czyli 251 mld zł. NBP podaje łącznie sumę środków na depozytach bieżących, czyli kontach oszczędnościowych i ROR-ach. Na koniec sierpnia wynosiła ona 272,3 mld zł. Skoro jednak wiemy, że na kontach oszczędnościowych leży 148 mld zł, to zostaje jeszcze 124,3 mld zł na konta osobiste. Trzeba jednak pamiętać, że bank centralny podaje dane na koniec miesiąca, kiedy to na rachunki wpływają już pensje.
Jeśli jednak skorygujemy kwoty na rachunkach o podawany przez GUS dochód rozporządzalny, to dostaniemy ponad 70 mld zł, które stale tkwią na ROR-ach. Z punktu widzenia klientów to czyste marnotrawstwo, bo pieniądze te nie różnią się niczym od tych trzymanych w przysłowiowej skarpecie, gdyż tak samo tracą na wartości na skutek inflacji. Kwota 70 mld zł wpłacona na depozyt przynoszący 2,5 proc. rocznie, co jest obecnie standardową stawką, dałaby po potrąceniu podatku od zysków kapitałowych 1,5 mld zł odsetek.
Można powiedzieć, że to strata jaką ponoszą klienci banków, a jednocześnie zysk jaki banki mają z tzw. osadu na kontach. Jak podaje portal Bankier.pl na koniec II kwartału liczba ROR-ów zbliżyła się do 27 mln sztuk. Oznaczałoby to, że przeciętny osad na rachunku bankowym wynosi ok. 2,7 tys. zł. W ostatnich miesiącach kwoty zgromadzone na ROR-ach wzrosły, bo klienci rozczarowani stawkami oprocentowania lokat, nie decydowali się na nowe depozyty. Oszczędności odpływały z lokat i trafiały do funduszy inwestycyjnych, albo lądowały na ROR-ach. Część z nich poszła również na konta oszczędnościowe.
Bardziej świadomi klienci postanowili nie tracić możliwości zarobienia choć niewielkich odsetek i ochrony swoich oszczędności przed inflacją. Jednocześnie nie zamrażając środków na terminowych depozytach zostawiają sobie szanse na skorzystanie z inwestycyjnych okazji, jeśli takie się pojawią. Tym bardziej, że oferta kont oszczędnościowych na tle lokat wygląda całkiem nieźle. Oprocentowanie najlepszych depozytów terminowych to 4-5 proc., ale to oferty wymagające spełnienia dodatkowych warunków, czyli zaangażowania się w poważniejszą współpracę z bankiem.
Tradycyjne, najlepsze lokaty przynoszą nieco ponad 3 proc., a rynkowa średnia to 2,5 proc. Z kolei czołówka kont oszczędnościowych daje zarobić w okolicach 3,5 proc. rocznie, choć i w tym przypadku banki nakładają dodatkowe wymagania: bycie nowym klientem, obowiązek założenia drogiego konta, czy wpłatę ograniczonej kwoty. Wyjątkiem jest BGŻ Optima oferująca klientom 3,6 proc. bez dodatkowych warunków. Klienci znacznej części banków mają jednak dostęp do kont oszczędnościowych przynoszących zyski przekraczające 2,5 proc. rocznie.
Są i takie instytucje, które płacą wyraźnie mniej. Rachunek „Dobry Zysk” w Banku Pekao ma oprocentowanie od 0,75-do 1,5 proc., ale na tę górną stawkę możemy liczyć dopiero po wpłacie 100 tys. zł. Pocztowe Konto Oszczędnościowe w Banku Pocztowym daje do kwoty 20 tys. zł zysk na poziomie 1,65 proc. Klienci banków, które są skłonne zapłacić za oszczędności są w ciekawej sytuacji. Zważywszy na to, że cykl obniżek stóp się zakończył, i w przyszłości można się liczyć raczej ze wzrostem oprocentowania niż z jego dalszym spadkiem, to zamrażanie pieniędzy na niskooprocentowanych lokatach jest mało atrakcyjne. Zmienne oprocentowanie kont oszczędnościowych daje większe możliwości, dlatego przyciągają one część klientów rezygnujących z lokat.
Na pisanie o tym, jak ważne jest oszczędzanie i inwestowanie zużyto morze atramentu i farby drukarskiej. O oszczędzaniu mówią dziesiątki przysłów np. „oszczędnością i pracą ludzie się bogacą”. Tak, tak „i pracą” – a może lepiej by było: „przede wszystkim pracą”? Liczni publicyści przekonują, a politycy pouczają, że Polacy muszą więcej oszczędzać, by gospodarka szybciej się rozwijała. Ale gdy się zastanowimy, co by było, gdyby tak nagle wszyscy zaoszczędzili dajmy na to 90 proc. tego co zarobili, to zauważymy, że byłoby niedobrze – katastrofa: towary leżałyby na półkach, a przedsiębiorcy by pobankrutowali – przecież tego, czego nie udało się sprzedać w kraju nie byłoby łatwo upchnąć za granicą, i tak borykającą się z nadprodukcją, szukającą po świecie rynków zbytu. Sprawy są zatem bardziej skomplikowane niż się powierzchownie wydaje.
Banki były i są szczególnie narażone na pojawienie się problemów z płynnością. Źródła ich finansowania (głównie depozyty) są bowiem często rozproszone i krótkoterminowe, a czasem nawet płatne na żądanie.
W okresie dwudziestolecia międzywojennego polski system bankowy przechodził różne etapy rozwoju. Z pewnością był to bardzo burzliwy czas. W krótkiej przerwie między dwoma wielkimi wojnami mieliśmy bowiem hiperinflację, panikę bankową i wielki kryzys gospodarczy. Narastał też etatyzm, a sektor bankowy stał się obiektem walki politycznej. Niestety wraz z wybuchem II wojny światowej rozwój polskiej bankowości komercyjnej został gwałtownie przerwany. Na ponowną jej odbudowę musieliśmy czekać prawie pół wieku, bo aż do 1989 r.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Głównym tematem tegorocznego sympozjum w Jackson Hole, organizowanego przez Bank Rezerwy Federalnej w Kansas City, była sytuacja i aktualne trendy na rynku pracy. Nie zabrakło tam również innych tematów, w tym prezentacji dotyczącej reguły Taylora, z której można się było dowiedzieć, dlaczego trudno jest opisywać i intepretować politykę pieniężną za pomocą prostych matematycznych formuł.
Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (Fed) dokonała w ostatnim czasie kolejnego przeglądu swojej strategii polityki pieniężnej. W nowym dokumencie strategicznym potwierdzono główne założenia dotychczasowego podejścia Fed do prowadzenia polityki pieniężnej.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
Pomimo wyzwań gospodarczych i społecznych, coraz dłuższe życie otwiera również nowe możliwości ekonomiczne, które mogą przekształcić starzenie się społeczeństw z obciążenia w źródło wzrostu i rozwoju.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Podczas pandemii inflacja CPI w ujęciu rocznym w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła, osiągając w czerwcu 2022 r. maksimum na poziomie 9 proc. W artykule przekonujemy, że ten wzrost inflacji można wyjaśnić w ramach metodologicznych, w których inflacja zależy od trzech czynników: długoterminowych oczekiwań, stopnia zacieśnienia rynku pracy mierzonego stosunkiem wakatów do bezrobocia oraz dużych zmian cen względnych w poszczególnych branżach, np. sektorze energetycznym i motoryzacyjnym.
Im dłużej europejskie rządy będą inwestowały w obronność, tym większe są szanse na znaczny wzrost innowacyjności i w długim horyzoncie czasowym na Starym Kontynencie zobaczymy efekt spin-off, czyli transferu technologii z sektora defence do sektorów cywilnych – uważa prof. Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający IW Köln.
Swobodny dostęp do zdrowej i relatywnie taniej żywności wciąż nie jest czymś powszechnym w skali globu, i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, współpracy państw i firm z organizacjami międzynarodowymi, a także zapewnienia odpowiedniego finansowania przedsiębiorstwom z branży rolnej – przekonują autorzy monografii „Współczesne wyzwania bezpieczeństwa żywnościowego”.
Pracownicy tracą pracę bezpowrotnie. Klienci zostają bez usług, na których polegali przez lata. Drużyny sportowe tracą sponsorów, a społeczności swoje instytucje, które były ich opoką. Wygrywa tylko private equity. Taki krajobraz USA maluje Megan Greenwell w książce „Bad Company”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
