Oblisko 3 punkty wzrósł w lutym w stosunku do stycznia Wskaźnik Wyprzedzający Koniunktury, informujący o przyszłych tendencjach w gospodarce. Pomimo krótkookresowych załamań wzrost wskaźnika nabrał przyspieszenia, co zapowiada zdecydowanie wyższą dynamikę wzrostu PKB w drugiej połowie roku – ocenia Maria Drozdowicz z Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych BIEC.
Spośród dziewięciu składowych wskaźnika w tym miesiącu sześć działało w kierunku jego wzrostu a dwie w kierunku spadku. Najsilniej w kierunku wzrostu działała w tym miesiącu poprawa ocen przedstawicieli przedsiębiorstw na temat ogólnej sytuacji gospodarczej.
– Był to pierwszy od wiosny ubiegłego roku tak wyraźny wzrost optymizmu wśród kadry menedżerów. Przyczynił się do tego faktyczny, odnotowywany w ostatnim czasie przez firmy wzrost sprzedaży a w konsekwencji poprawa ich sytuacji finansowej. Nie bez znaczenia dla poprawy tych ocen było utrwalenie powszechnej opinii o postępującym ożywieniu – wyjaśnia przypływ optymizmu Maria Drozdowicz.
Stopniowa poprawa sytuacji finansowej w przedsiębiorstwach obserwowana jest od maja 2013 roku. Menedżerowie firm ograniczali koszty funkcjonowania w okresie najdotkliwszego spowolnienia gospodarczego oraz starali się zachować stabilne ceny oferowanych produktów. Jednocześnie poszukiwali nowych rynków zbytu, o czym świadczą zmiany w kierunkach polskiego eksportu.
Przedsiębiorstwa odnotowały w ostatnim miesiącu zwiększony napływ zamówień. Tendencję tę obserwujemy od kwietnia 2013 roku. W ostatnim czasie najszybciej rosły zamówienia w branży samochodowej oraz u producentów pozostałych pojazdów. Sytuacja w tej branży zmieniła się diametralnie w ciągu ostatniego roku.
– Ważny z punktu widzenia podtrzymywania tendencji wzrostowych gospodarki jest zwiększony napływ zamówień u producentów dóbr inwestycyjnych oraz pierwsze sygnały wzrostu zamówień w branży produkującej trwałe dobra konsumpcyjne. Na razie trudno jeszcze mówić o trwałości tych zmian, gdyby jednak utrwaliły się, uruchomiło by to dodatkowe motory wzrostu gospodarczego – ocenia Drozdowicz.
Jednocześnie w magazynach przedsiębiorstw zmalały zapasy wyrobów gotowych. Wzrost zapasów odnotowany przed miesiącem najprawdopodobniej wynikał z ich kumulacji poprzedzającej okres przedświąteczny i zmniejszonej liczby dni roboczych.
Do pozytywnych sygnałów BIEC zalicza również wzrost zadłużenia gospodarstw domowych z tytułu kredytów. Sięganie po kredyt zapowiada na ogół wzrost konsumpcji. Co prawda jedynymi czynnikami zachęcającym do zaciągania kredytów są obecnie niskie stopy procentowe oraz niewielka przecena na rynku nieruchomości. Stagnacja na rynku pracy oraz brak zdecydowanego wzrostu wynagrodzeń to czynniki ograniczające finansowanie kredytem bankowym.
Po wyeliminowaniu wpływu czynników sezonowych w styczniu 2014 r. wzrosła realna wartość podaży pieniądza M3. Przybyło również gotówki w obiegu.
Spośród składowych działających w kierunku spadku wskaźnika największe znaczenie miało pogorszenie nastrojów na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. W styczniu kontynuowane były spadki indeksów. Realne wartości WIG-u straciły w stosunku do swego ostatniego lokalnego szczytu z listopada 2013 roku ponad 6 proc. Ostatnie notowania są nieco lepsze jednak wśród inwestorów nadal dominuje wstrzemięźliwość.
Drugą składową działającą kierunku spadku wskaźnika było pogorszenie wydajności pracy.
– Miało ono jednak wyłącznie charakter statystyczny związany z wyjątkowo wysokim wzrostem wydajności pracy w poprzednim miesiącu. W dłuższej perspektywie wydajność pracy ustabilizowała się na zbliżonym poziomie. Nie wykazuje ani wyraźnej i trwałej tendencji do wzrostu ani do pogarszania się – tłumaczy zjawisko Drozdowicz.
Kraje rozwinięte starzeją się szybko. Chociaż dłuższe i zdrowsze życie oznacza ogromny wzrost dobrobytu dla jednostek, jego oddziaływanie na wzrost gospodarczy jest wciąż trudne do określenia. Niniejsza publikacja wykorzystuje model strukturalny do oszacowania wpływu zmian demograficznych na historyczny i prognozowany przyszły wzrost gospodarczy w czterech największych gospodarkach europejskich. Model przewiduje, że w nadchodzących dziesięcioleciach demograficzne czynniki hamujące wzrost gospodarczy będą znaczące. Zaproponowano kilka reform mających na celu zwiększenie wzrostu gospodarczego. Niejednorodny charakter tych reform pod względem (ich skutków dla) dobrobytu w różnych grupach wiekowych, dochodowych i majątkowych nasuwa pewne spostrzeżenia na kwestię sprzeciwu wobec ich wdrożenia.
Tempo wzrostu gospodarki rumuńskiej na poziomie 5–6 proc. rocznie to może być już przeszłość, do której nie ma powrotu. Teraz tempo w okolicach 3,5 proc. może stać się nową normalnością, przynajmniej do końca tej dekady – powiedział „Obserwatorowi Finansowemu” analityk ING Stefan Posea.
Gospodarka niemiecka, która przez dekady była określana jako „motor napędowy Europy”, opierała swój sukces na silnym eksporcie, wysokiej jakości produkcji i innowacyjności.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Nie istnieje jedna ponadczasowa i prawdziwa historia o inflacji; ceny potrafią rosnąć z różnych powodów, a podnoszenie stóp procentowych to nie jedyne remedium – o czym starają się przekonywać Mark McGann Blyth i Nicolo Fraccaroli w „Inflation: A Guide for Users and Losers”.
Waluty cyfrowe powiązane z pieniądzem fiducjarnym, czyli stablecoins, mierzą się z nieuniknionym w ich sytuacji napięciem pomiędzy wiarygodnością a konkurencyjnością – czyli „paradoksem stablecoina". By go lepiej zrozumieć, w artykule analizujemy konkurencyjne strategie USA i Chin.
Przez ostatnie lata rynki wschodzące zmagały się z silnym kursem dolara i zdominowanym przez Wall Street rynkiem kapitałowym. Dziś, w obliczu zmian strukturalnych w światowej gospodarce, a także nastawienia Fed oraz ich własnego rozwoju, kraje rozwijające się stają się nie tylko motorem globalnego wzrostu, ale i magnesem dla kapitału, sygnalizując koniec ery „amerykańskiej wyjątkowości”.
Regulacje tworzone w dobrej wierze czasem stają się jednak dla firm biurokratycznym ciężarem. Unijna dyrektywa CSRD jest tego przykładem – zmusza duże przedsiębiorstwa do raportowania danych ESG, czyli informacji o wpływie na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Ratunkiem dla spółek coraz częściej okazuje się sztuczna inteligencja.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
