Na początku przyszłego tygodnia delegacja Rosyjskiej Federalnej Służby Nadzoru Ochrony Praw Konsumenta, czyli sanepidu, planuje rozpoczęcie kontroli ukraińskich dostawców artykułów mięsnych i nabiału do krajów Unii Celnej – pisze Niezawisimaja Gazeta. Rosja wzmaga naciski, bo nie chce dopuścić do zbliżenia Ukrainy z UE – potrzebuje sąsiada w Unii Celnej.
(CC By-NC-ND Sifu Renka)
Przeciągający się konflikt handlowy, nazwany przez prasę „wojną serową”, raczej nie zakończy się na tym etapie. Kijów spodziewa się nowych ograniczeń związanych nie tyle z jakością produkcji, ile z politycznym naciskiem Rosji, dla której ważna jest integracja Ukrainy z Unią Celną – pisze Niezawisimaja Gazeta.
Szef Rospotrebnadzoru, Rosyjskiej Federalnej Służby Nadzoru Ochrony Praw Konsumenta, oznajmił, że ukraińscy producenci dodają do sera oleju palmowego, nie informując o tym i nie obniżając ceny produktu. Następnie strona rosyjska zakazała dostaw do Rosji wyrobów szeregu ukraińskich przedsiębiorstw. Kijów uważa szykany za bezpodstawne – pisze dalej dziennik. Dochody utracone w „wojnie serowej” sięgają 15 mln dolarów miesięcznie.
W ostatnich dniach prezydent Ukrainy Wiktor Janukowycz podpisał ustawę przyjętą przez Radę Najwyższą, zapewniającą obronę ukraińskich producentów przed dyskryminacyjnymi lub nieprzyjaznymi działaniami innych państw, związków i struktur ponadpaństwowych. Według niej, odpowiedzią na ograniczenie praw i interesów ukraińskich producentów może być m.in. pełny albo częściowy zakaz dostaw z kraju lub unii gospodarczej, które nieprzyjaźnie odnoszą się do ukraińskich producentów.
Jednak Walerij Choroszkowski, wicepremier Ukrainy, wstrzemięźliwie ocenia możliwość zastosowania kroków obronnych w stosunkach z Rosją i Unią Celną.
Zdaniem Wiktora Czumaka, szefa Instytutu Polityki Publicznej, Rosja będzie wzmagać naciski na Ukrainę.
– Dla Moskwy ma zasadniczą wagę wciągnięcie Ukrainy w swoją orbitę. Kwestia nie ogranicza się do Unii Celnej, a rozciąga się do ram anonsowanej przez Władimira Putina Unii Euroazjatyckiej. Ruch Ukrainy w stronę UE, jeśli nie podaje w wątpliwość perspektywiczności tego projektu, to znacząco osłabia go już na starcie – mówi Wiktor Czumak.
Jest przekonany, że „wojna serowa”, podobnie jak nieustępliwość strony rosyjskiej w sprawach dotyczących gazu, to tylko jeden z elementów nacisku politycznego.
Dmitrij Miedwiediew na szczycie Euroazatyckiej Unii Gospodarczej jasno określił to, co chce osiągnąć Rosja, stwierdzając, że jeśli się uczestniczy w jakiejś międzynarodowej strukturze, otrzymuje się określony zestaw przywilejów, jeśli się nie uczestniczy – można mieć trudności.
Zdaniem Igora Burakowskiego, dyrektora Instytutu Badań Gospodarczych i Politycznych Konsultacji, nacisk ze strony Rosji prowadzi do odwrotnego rezultatu – „patrzenia w stronę Europy”, bo z powodu wojen handlowych, które mają przyczyny polityczne, władze ukraińskie wyrażają coraz większe zainteresowanie eurointegracją.
W wyniku sankcji Rosja stała się krajem peryferyjnym. Straciła największe rynki zbytu dla swoich towarów, została bez zachodnich kredytów, specjalistów, inwestycji i technologii. Przez długi okres, ponosząc wysokie koszty, Rosji udawało się osłabiać dolegliwość sankcji, pozyskując wiele towarów objętych embargiem przez rozbudowany system pośredników i firm z krajów „zaprzyjaźnionych”. Ostatnie decyzje Stanów Zjednoczonych i Unii Europejskiej wskazują, że ta życiodajna dla Rosji furtka została definitywnie zamknięta.
W ostatnich latach, a szczególnie po rozpoczęciu wojny z Ukrainą, z Rosji płynie nieprzerwany przekaz o sukcesach. Ich skala narasta – gospodarka uodporniła się na sankcje i nawet się rozwija oraz restrukturyzuje, bieda spada, a zamożność rośnie, produkcja krajowa wypiera zaś import. Czy sukcesy mają jednak realny wymiar, czy głównie propagandowomedialny?
Perturbacje z zatwierdzeniem przez Kongres USA nowego pakietu pomocy finansowej dla Ukrainy oraz problemy płatnicze Unii Europejskiej sprawiły, że na porządku dziennym stanęła sprawa wykorzystania na potrzeby naszego sąsiada rosyjskich aktywów zamrożonych na Zachodzie.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Nie istnieje jedna ponadczasowa i prawdziwa historia o inflacji; ceny potrafią rosnąć z różnych powodów, a podnoszenie stóp procentowych to nie jedyne remedium – o czym starają się przekonywać Mark McGann Blyth i Nicolo Fraccaroli w „Inflation: A Guide for Users and Losers”.
Waluty cyfrowe powiązane z pieniądzem fiducjarnym, czyli stablecoins, mierzą się z nieuniknionym w ich sytuacji napięciem pomiędzy wiarygodnością a konkurencyjnością – czyli „paradoksem stablecoina". By go lepiej zrozumieć, w artykule analizujemy konkurencyjne strategie USA i Chin.
Przez ostatnie lata rynki wschodzące zmagały się z silnym kursem dolara i zdominowanym przez Wall Street rynkiem kapitałowym. Dziś, w obliczu zmian strukturalnych w światowej gospodarce, a także nastawienia Fed oraz ich własnego rozwoju, kraje rozwijające się stają się nie tylko motorem globalnego wzrostu, ale i magnesem dla kapitału, sygnalizując koniec ery „amerykańskiej wyjątkowości”.
Regulacje tworzone w dobrej wierze czasem stają się jednak dla firm biurokratycznym ciężarem. Unijna dyrektywa CSRD jest tego przykładem – zmusza duże przedsiębiorstwa do raportowania danych ESG, czyli informacji o wpływie na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Ratunkiem dla spółek coraz częściej okazuje się sztuczna inteligencja.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
