Czesi lepiej niż Szwajcarzy poradzili sobie z uwolnieniem kursu
Właściwa komunikacja z rynkami czeskiego banku centralnego dotycząca uwolnienia kursu korony może stanowić wzór dla innych banków centralnych, które planują wyjście z niekonwencjonalnej polityki pieniężnej – uważa Miroslav Singer, były prezes banku centralnego Czech.
Miroslav Singer (Fot. Czech National Bank)
Kiedy na początku kwietnia uwolniono kurs czeskiej korony, spodziewano się podobnego scenariusza jak w przypadku Szwajcarii, która w styczniu 2015 roku podjęła nagłą decyzję o uwolnieniu kursu franka szwajcarskiego, czym zaskoczyła uczestników rynku. W następstwie decyzji szwajcarskiego bank centralnego (Swiss National Bank, SNB) kurs helweckiej waluty umocnił się przejściowo o ponad 40 proc., a później ulegał dużym wahaniom. Kurs korony jest jednak – przynajmniej dotychczas – znacznie mniej zmienny niż kurs franka szwajcarskiego i wzmocnił się w stosunku do euro tylko o 1,6 proc.
W opinii Miroslava Singera niewielka zmienność czeskiej waluty jest dobra dla czeskiej gospodarki, ponieważ zmniejsza niepewność dla przedsiębiorstw, inwestorów i konsumentów oraz umożliwia im lepsze i bezpieczniejsze planowanie inwestycji i konsumpcji. Uważa on, że działania czeskiego banku centralnego (Czech National Bank, CNB) w zakresie komunikacji z uczestnikami rynku dotyczącej polityki monetarnej mogą być ważną wskazówką dla innych banków centralnych, które planują odejście od niekonwencjonalnej polityki pieniężnej.
Doświadczenie Czech jest szczególnie ważne w świetle opublikowanych w marcu danych dotyczących interwencji walutowych przeprowadzanych przez szwajcarski bank centralny. Mimo że w Szwajcarii obowiązują najniższe w Europie stopy procentowe (-0,75 proc.), to SNB nie udało się zapobiec ani spowolnieniu gospodarczemu, ani konieczności dalszego interweniowania na rynku walutowym. Co więcej, poziom tych interwencji jest zbliżony do tych, które skłoniły SNB do uwolnienia kursu franka w styczniu 2015 roku, co negatywnie wpływa zarówno na sektor realny, jak i na wiarygodność banku centralnego.
Decydując się na uwolnienie kursu czeskiej korony, CNB wykorzystał dwa główne narzędzia komunikacji swoich działań – jasne warunkowe wskazanie okresu, od kiedy kurs korony nie będzie podlegał ograniczeniu (tzw. currency floor), oraz bezwarunkową obietnicę utrzymania tego limitu dla obiecanego okresu (czyli do końca pierwszego kwartału 2017 roku). W związku z tym, że czeskie władze monetarne na swoich dwóch ostatnich posiedzeniach nie wprowadziły żadnych zmian dotyczących obiecanego okresu obowiązywania currency floor, rynki finansowe miały zawczasu jasną i wiarygodną informację, że zbliża się termin uwolnienia kursu korony.
Miroslav Singer podkreśla, że choć wielkość interwencji w pierwszym kwartale była wyjątkowo duża, właściwa komunikacja czeskiego banku centralnego z rynkami pozwoliła czeskiej gospodarce na wcześniejsze przygotowanie się do zmiany w polityce pieniężnej. Umożliwiła tez uczestnikom rynku właściwe zrozumienie zamiarów CNB również po uwolnieniu kursu korony. Znalazło to odzwierciedlenie w ankiecie przeprowadzonej przez inwestorów walutowych, z której wynika, że przejrzysta i klarowna komunikacja czeskiego banku centralnego ograniczyła wahania waluty po jej uwolnieniu, ponieważ wielu przedsiębiorców obecnych na czeskim rynku oczekiwało wyjścia z currency floor.
Niska zmienność czeskiej waluty po jej uwolnieniu wskazuje na to, że bank centralny w małej, otwartej gospodarce może skutecznie oddziaływać na rynki walutowe. Choć kurs czeskiej korony znajduje się nadal we wczesnej fazie po jego uwolnieniu, były prezes CNB wskazuje, że już teraz można powiedzieć, że wzrosła wiarygodność czeskiego banku centralnego. Ma to pozytywny wpływ na skuteczność jego przyszłej komunikacji publicznej, co przyniesie korzyści zarówno rynkom finansowym, jak i czeskiej gospodarce.
Od czasu globalnego kryzysu finansowego Chiny podejmują działania mające na celu zwiększenie międzynarodowego wykorzystania renminbi. Działania te wynikają w znacznej mierze z rosnącej roli Państwa Środka w gospodarce światowej i z niezaspokojonych ambicji. Wiąże się to również z przekonaniem, że znaczenie Chin w międzynarodowym systemie walutowym jest nieproporcjonalnie małe w stosunku do pozycji tego kraju w realnej sferze gospodarki światowej. Z drugiej strony wspieranie umiędzynarodowienia renminbi wynika również z dążenia do zmniejszenia zależności od dolara amerykańskiego, co wypływa nie tylko z przyczyn ekonomicznych, lecz w coraz większym stopniu jest pochodną uwarunkowań geopolitycznych.
Pierwsze srebrne monety z wizerunkiem władcy pojawiły się w VII w. przed naszą erą na terenie skolonizowanej przez Greków Lidii, Rzym wprowadził je w IV w. przed Chrystusem, Kartagina sto lat później. Wraz z upływem czasu monety stały się nieodłącznym składnikiem cywilizacji europejskiej, przy czym zmieniały swoją wartość, siłę nabywczą i formę. Względna stabilność cechowała natomiast systemy pieniężne.
Mijają dwa lata od bezprecedensowego wydarzenia, które wstrząsnęło światem finansów. Po 167 latach działalności z krajobrazu bankowego zniknął 19 marca 2023 r. Credit Suisse, który w pośpiesznie przygotowanej akcji ratunkowej został przejęty przez swojego rywala, UBS.
Czy realizacja amerykańskiego snu na kredyt zakończy się koszmarem? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć R. Christopher Whalen w książce „Inflated: Money, Debt, and the American Dream”.
Białoruski dyktator w ostatnich latach ostatecznie zdegenerował gospodarkę. – Pojawiają się szalone pomysły Łukaszenki o sprowadzeniu 150 tys. Pakistańczyków, co powoli jest wdrażane – stwierdził Kamil Kłysiński, ekspert w Zespole Ukrainy, Białorusi i Mołdawii w Ośrodku Studiów Wschodnich, w wywiadzie dla „Obserwatora Finansowego”.
Banki centralne należą do najważniejszych uczestników rynku. Mogą bowiem wpływać na krótkoterminowe i długoterminowe trendy. Ich polityka w zasadniczy sposób oddziałuje na rynki finansowe, w tym na stopy procentowe, rentowność obligacji czy notowania giełdowe.
Rozwój rynku inwestycji społecznie odpowiedzialnych w Polsce pozostaje na etapie początkowym. Wynika to m.in. z relatywnie krótkiej historii krajowego rynku kapitałowego oraz z faktu, iż inwestorzy koncentrują się przede wszystkim na osiąganiu zysków.
Światowe bezpieczeństwo kosztuje coraz więcej, a kolejne państwa przeznaczają rekordowe kwoty na wojsko i modernizację armii. To zjawisko, które nie omija również Polski, a jego konsekwencje gospodarcze, polityczne i społeczne są ogromne. Najnowsze wydanie kwartalnika „Obserwator Finansowy” — od dziś dostępne w kioskach — rzuca światło na te tematy.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
