Ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły w styczniu 2010 r. licząc r/r o 3,6 proc., to o 0,5 pkt. proc. więcej niż w grudniu. Obecnie na poziom inflacji silnie wpływa wzrost cen surowców na rynkach światowych. I tak może być w kolejnych miesiącach – mówi prof. Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny PricewaterhouseCoopers. Ale jest przekonany, że do końca roku inflacja stopnieje do 2,5 proc.
Copyright by PAP/Andrzej Wiktor/
Resort finansów spodziewał się, że inflacja w styczniu będzie nieco niższa, szacował ją na 3,5 proc. Na wzroście – do 3,6 proc. zaważyła przede wszystkim cena paliw, która podniosła koszty transportu, licząc rok do roku, o prawie 11 proc. – podał GUS .
Znacznie podrożały używki – alkohol i wyroby tytoniowe, w sumie o 7,6 proc. To efekt podwyżki akcyzy na te produkty.
Czynnikiem inflacjogennym były również wprowadzone od początku roku wyższe taryfy na energię elektryczną oraz wzrost kosztów opału i energii cieplnej i usług komunalnych, takich jak wywóz nieczystości czy usług kanalizacyjnych. Ogółem koszty używania mieszkań i energii wzrosły rok do roku o 4,5 proc.
Ceny żywności i napojów bezalkoholowych, stanowiące największą kategorię w koszyku towarów i usług służących do mierzenia inflacji, wzrosły w ciągu roku o 3 proc. W porównaniu z grudniem podniosły się ceny warzyw, drobiu, sera, ryb, masła i napojów – soków, herbaty, mleka. Mniej płacimy natomiast za cukier, ryż, mięso wieprzowe i wędliny oraz za odzież i obuwie, które staniały przez rok średnio o 5 proc.
Dane opublikowane przez GUS mają charakter wstępny i mogą podlegać rewizji w związku z aktualizacją koszyka towarów i usług konsumpcyjnych, której dokonuje się raz do roku. Ale doświadczenia ubiegłych lat wskazują na to, że aktualizacja nie powoduje istotnych zmian w odczycie inflacji.
Opinia
Prof. Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny PricewaterhouseCoopers
Styczniowe dane GUS nie zmieniają ogólnego obrazu dynamiki cen w gospodarce. W szczególności nie materializują się obawy, że inflacja mocno wzrośnie. Jednym słowem, nie ma powodów ani do radości, ani do zmartwień.
W tej chwili najbardziej na wzrost inflacji w Polsce wpływają rosnące notowania ropy naftowej i surowców na światowych rynkach. Także ten czynnik może mieć kluczowe znaczenie w kolejnych miesiącach, bo zgodnie z prognozami ceny paliw mogą w dalszym ciągu rosnąć. Tylko silna aprecjacja złotego może zneutralizować w Polsce wzrost cen surowców. Jednak nie sądzę, żeby nastąpiło silne umocnienie naszej waluty.
Spodziewam się, że podobnie jak to było w styczniu, wzrost cen żywności będzie nadal na niskim poziomie, choć oczywiście w dużej mierze zależy to od tegorocznych zbiorów.
Jestem zdania, że wskaźnik inflacji będzie spadać, ale nie tak szybko, jak sądzą niektórzy członkowie RPP. I choć istnieje pewne prawdopodobieństwo szybkiego wyhamowania wzrostu cen w najbliższych miesiącach, to ja pozostanę ostrożny – uważam, że inflacja osiągnie założony przez RPP poziom 2,5 proc. dopiero na koniec tego roku, a nie w połowie, jak utrzymują niektórzy ekonomiści.
Stopy inflacji w strefie euro i w USA gwałtownie wzrosły w 2022 r., po części w wyniku poważnych szoków wywołanych zwyżką cen energii. Nasz artykuł zawiera analizę przeniesienia cen energii na inflację bazową w Stanach Zjednoczonych i Niemczech począwszy od lat 70. XX w. Wykazujemy, że siła tego przenoszenia nie jest stała, ale zmienia się w czasie. Wpływ cen energii na inflację w latach 70. XX w. był silny w Stanach Zjednoczonych – w przeciwieństwie do Niemiec. W obu krajach zaobserwowano silne przenoszenie cen energii w 2022 r., która jednak osłabiła się w ostatnich kwartałach, co świadczyłoby o przywróceniu bardziej normalnej dynamiki inflacji.
Zagadnienie bezpieczeństwa żywności może być rozpatrywane z wielu perspektyw. W niniejszym artykule zwrócono uwagę na kilka interesujących inicjatyw Unii Europejskiej oraz na problem marnotrawstwa żywności.
Obecny okres inflacji został zdominowany przez dodatni wstrząs popytowy i korzystne warunki początkowe, takie jak niskie oczekiwania inflacyjne. W niniejszym artykule dowodzimy, że te dwa czynniki sprawiają, iż praca banków centralnych jest dziś znacznie łatwiejsza niż w latach 1979–1985. O ile nie wystąpią nowe destruktywne wstrząsy, polityka dezinflacji od 2021 r. powinna prowadzić do stabilności cen szybszą i znacznie mniej kosztowną ścieżką niż miało to miejsce w latach 70. i 80. XX w. Władze monetarne zarówno w strefie euro, jak i w Stanach Zjednoczonych nie powinny podnosić stóp procentowych zbyt wysoko i przez zbyt długi czas, powodując niepotrzebną recesję.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Głównym tematem tegorocznego sympozjum w Jackson Hole, organizowanego przez Bank Rezerwy Federalnej w Kansas City, była sytuacja i aktualne trendy na rynku pracy. Nie zabrakło tam również innych tematów, w tym prezentacji dotyczącej reguły Taylora, z której można się było dowiedzieć, dlaczego trudno jest opisywać i intepretować politykę pieniężną za pomocą prostych matematycznych formuł.
Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (Fed) dokonała w ostatnim czasie kolejnego przeglądu swojej strategii polityki pieniężnej. W nowym dokumencie strategicznym potwierdzono główne założenia dotychczasowego podejścia Fed do prowadzenia polityki pieniężnej.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
Pomimo wyzwań gospodarczych i społecznych, coraz dłuższe życie otwiera również nowe możliwości ekonomiczne, które mogą przekształcić starzenie się społeczeństw z obciążenia w źródło wzrostu i rozwoju.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Podczas pandemii inflacja CPI w ujęciu rocznym w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła, osiągając w czerwcu 2022 r. maksimum na poziomie 9 proc. W artykule przekonujemy, że ten wzrost inflacji można wyjaśnić w ramach metodologicznych, w których inflacja zależy od trzech czynników: długoterminowych oczekiwań, stopnia zacieśnienia rynku pracy mierzonego stosunkiem wakatów do bezrobocia oraz dużych zmian cen względnych w poszczególnych branżach, np. sektorze energetycznym i motoryzacyjnym.
Im dłużej europejskie rządy będą inwestowały w obronność, tym większe są szanse na znaczny wzrost innowacyjności i w długim horyzoncie czasowym na Starym Kontynencie zobaczymy efekt spin-off, czyli transferu technologii z sektora defence do sektorów cywilnych – uważa prof. Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający IW Köln.
Swobodny dostęp do zdrowej i relatywnie taniej żywności wciąż nie jest czymś powszechnym w skali globu, i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, współpracy państw i firm z organizacjami międzynarodowymi, a także zapewnienia odpowiedniego finansowania przedsiębiorstwom z branży rolnej – przekonują autorzy monografii „Współczesne wyzwania bezpieczeństwa żywnościowego”.
Pracownicy tracą pracę bezpowrotnie. Klienci zostają bez usług, na których polegali przez lata. Drużyny sportowe tracą sponsorów, a społeczności swoje instytucje, które były ich opoką. Wygrywa tylko private equity. Taki krajobraz USA maluje Megan Greenwell w książce „Bad Company”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
