Ministerstwo Finansów nie rezygnuje z zagranicznych emisji
Przyszłoroczne potrzeby pożyczkowe brutto to ponad 185,6 mld zł. W samym pierwszym kwartale Ministerstwo Finansów będzie musiało wykupić obligacje i bony warte 38,6 mld zł. Pieniądze na ten cel resort finansów zacznie zbierać już w tym roku. Niewykluczone, że za granicą.
(CC BY-NC-SA Surat Lozowick)
Z kalendarza wykupów papierów dłużnych w przyszłym roku wynika, że płatności z tytułu obsługi obligacji są mniej-więcej równo rozłożone w czasie. W styczniu zapadają papiery dwuletnie – ich pula dziś jest warta 24,4 mld zł. W kwietniu MF będzie musiało znaleźć 27,5 mld zł na wykup obligacji pięcioletnich. Kolejne dwa duże wykupy przypadają w lipcu (obligacje dwuletnie za 26,5 mld zł) i w październiku (dwulatki warte 26,7 mld zł).
Skąd ministerstwo weźmie na to pieniądze? Przede wszystkim resort będzie się starał zmniejszyć kumulację płatności dzięki tzw. przetargom zamiany. To aukcje, na których obligacje z bliskim terminem wykupu zamieniane są na papiery o dłuższych terminach zapadalności. Ostatnio MF przeprowadziło taki przetarg na początku maja. Wymieniało wówczas papiery zapadające w lipcu i we wrześniu tego roku na obligacje z terminem wykupu w styczniu 2015 roku. Na rynek po kilkumiesięcznej przerwie wróciły też obligacje dziesięcioletnie o stałym oprocentowaniu. Ostatni przetarg zamiany to jedna z nielicznych okazji, by kupić te papiery. Ministerstwo Finansów ogłosiło, że nie będzie ich wystawiać w klasycznych aukcjach w II kwartale. Być może wrócą w trzecim, o ile zainteresowanie inwestorów tymi obligacjami będzie duże.
Jednak tzw. prefinansowanie przyszłorocznych potrzeb pożyczkowych może następować również dzięki emisjom nowego długu, w tym zagranicznego. MF teoretycznie nie musi już w tym roku sprzedawać obligacji na innych rynkach, bo środki na obsługę zagranicznej części długu w 2011 roku zabezpieczyło już w styczniu. Jeśli dojdzie do emisji zagranicznych to z dwóch powodów. Pierwszy to obsługa krajowej części długu: resort finansów może pozyskane waluty zamieniać na złote, które posłużą mu na spłaty krajowych obligacji. Drugi powód to właśnie gromadzenie pieniędzy na poczet przyszłorocznych płatności.
Ministerstwo przeprowadzało już takie operacje. Ostatnia odbyła się jesienią ubiegłego roku. MF wyemitowało euroobligacje o wartości 1 mld euro. Pieniądze te zostały wykorzystane do finansowania potrzeb krajowych w tym roku. Przedstawiciele resortu podkreślają, że emitując euroobligacje z wyprzedzeniem udało im się uzyskać lepsze ceny niż w przypadku tych samych obligacji sprzedawanych w styczniu 2011 r. Jeśli więc warunki rynkowe będą sprzyjające MF nie będzie się wahało i powtórzy tę operację w tym roku.
Ministerstwo nie zamierza się jednak spieszyć: emisje benchmarkowe, czyli obligacji serii wcześniej nie sprzedawanych, nie nastąpią w pierwszej połowie roku. MF oferowało już w tym roku papiery denominowane w euro i w dolarach. W tym pierwszym przypadku na rynek trafiły papiery za 1 mld euro, w drugim – za 1 mld dolarów. Resort nie chce jednak zupełnie zamykać sobie furtki i nie wyklucza otwarcia starych emisji albo sprzedaży obligacji w trybie private placement. Gdyby zaszła taka potrzeba ministerstwo może stosunkowo szybko otworzyć ponownie uruchomiony już program. Od momentu decyzji o emisji do jej przeprowadzenia wystarczy kilka dni. Na rynku euro może to być nawet jeden dzień. Dłużej trwa to w przypadku obligacji denominowanych w dolarach. Tam na publiczne emisje musi się godzić komisja papierów wartościowych (SEC). To sprawia, że cała operacja może się wydłużyć, zwłaszcza wtedy, gdy komisja chce dodatkowych informacji.
Jednak w ocenie przedstawicieli resortu finansów to rynek amerykański jest dziś bardziej atrakcyjny z punktu widzenia emitenta, głównie ze względu na dużą płynność i niskie rentowności obligacji amerykańskich. Tzw. ilościowe luzowanie polityki pieniężnej przez Fed, sprowadzające się do emisji pieniądza (trwający właśnie etap jest wart 600 mld dolarów) powoduje duże przepływy kapitału. Jednocześnie utrzymywanie przez Rezerwę Federalną stóp procentowych na historycznie niskim poziomie sprawia, że lokowanie środków w obligacje amerykańskie jest dziś mało opłacalne. Dlatego inwestorzy szukają aktywów, które mogłyby im zapewnić wyższe stopy zwrotu.
– Każdy inwestor, który posiada odpowiednią ocenę ryzyka kredytowego może liczyć na to, że przy odpowiednich warunkach uzyska dużą kwotę – mówi nasz rozmówca w MF. I podaje przykład Węgier, którzy pozyskali stosunkowo duże kwoty na tym rynku emitując m.in. obligacje dziesięcioletnie i trzydziestoletnie. Choć musieli za to zapłacić wyższymi rentownościami.
Ministerstwo na razie nie rezygnuje z USA, jako potencjalnego rynku, choć zdaje sobie sprawę, że za kilka miesięcy rynek może stracić na atrakcyjności. Fed zamierza zakończyć program ilościowego luzowania polityki pieniężnej w czerwcu. Być może pod koniec roku przystąpi już do podwyżek stóp procentowych. Dlatego przedstawiciele MF bardzo ostrożnie wypowiadają się na temat swoich planów.
Prawo na polskim rynku obligacji nieskarbowych istotnie zaostrzono w latach 2017–2024. Główną przesłanką „dokręcania śruby” w obligacjach było wzmocnienie ochrony inwestorów będących osobami fizycznymi. W tym celu m.in. ograniczono ofertę obligacji mogących mieć cechy missellingu, wprowadzono nowe obowiązki informacyjne dla emitentów i zwiększono wymogi dotyczące oferowania osobom fizycznym nieskarbowych papierów dłużnych (zwłaszcza obligacji korporacyjnych).
Współczesną rzeczywistość charakteryzuje szybki postęp. Dynamiczny rozwój technologii informatycznych i cyfryzacja gospodarki wymuszają zmiany także w funkcjonowaniu systemu płatniczego i w samych płatnościach. Zjawisko to ma zasięg globalny. Dotyczy również strefy euro. W dyskusji publicznej pada pytanie, czy po 25 latach od wprowadzenia banknotów i monet euro nadszedł już czas na równoległe wprowadzenie przez Eurosystem (tj. Europejski Bank Centralny i 20 banków centralnych państw strefy euro) cyfrowego odzwierciedlenia gotówki?
Współistnienie dostępnej dla ogółu społeczeństwa fizycznej i cyfrowej formy pieniądza banku centralnego mogłoby w przyszłości wzmacniać stabilność i odporność operacyjną systemu płatniczego, a także zwiększać swobodę wyboru instrumentu płatniczego w transakcjach detalicznych.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (Fed) dokonała w ostatnim czasie kolejnego przeglądu swojej strategii polityki pieniężnej. W nowym dokumencie strategicznym potwierdzono główne założenia dotychczasowego podejścia Fed do prowadzenia polityki pieniężnej.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Podczas pandemii inflacja CPI w ujęciu rocznym w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła, osiągając w czerwcu 2022 r. maksimum na poziomie 9 proc. W artykule przekonujemy, że ten wzrost inflacji można wyjaśnić w ramach metodologicznych, w których inflacja zależy od trzech czynników: długoterminowych oczekiwań, stopnia zacieśnienia rynku pracy mierzonego stosunkiem wakatów do bezrobocia oraz dużych zmian cen względnych w poszczególnych branżach, np. sektorze energetycznym i motoryzacyjnym.
Im dłużej europejskie rządy będą inwestowały w obronność, tym większe są szanse na znaczny wzrost innowacyjności i w długim horyzoncie czasowym na Starym Kontynencie zobaczymy efekt spin-off, czyli transferu technologii z sektora defence do sektorów cywilnych – uważa prof. Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający IW Köln.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Swobodny dostęp do zdrowej i relatywnie taniej żywności wciąż nie jest czymś powszechnym w skali globu, i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, współpracy państw i firm z organizacjami międzynarodowymi, a także zapewnienia odpowiedniego finansowania przedsiębiorstwom z branży rolnej – przekonują autorzy monografii „Współczesne wyzwania bezpieczeństwa żywnościowego”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
