Ubiegłoroczna wartość fuzji i przejęć ogłoszonych w Europie Środkowej i Wschodniej wyniosła 86,7 mld euro i była o blisko ⅔ wyższa niż rok wcześniej i najwyższa od 2013 r. – wynika z raportu „Emerging Europe M&A Outlook 2016/2017”.
Wartość polskiego rynku fuzji i przejęć, w mld euro.
Raport przygotowany przez kancelarię CMS we współpracy z Euromoney Institutional Investor Company pokazuje, że wzrostowi łącznej wartości ogłoszonych transakcji towarzyszył spadek ich liczby o nieco ponad 7 proc. do 1985 w ubiegłym roku. Warto odnotować, że nastąpił on wbrew światowemu trendowi (globalna wartość M&A spadła w 2016 r. o 14 proc. do 3,7 bln dolarów; w Europie o 13 proc. do 870 mld dolarów). Liczba ogłoszonych transakcji spadała już piąty rok z rzędu i była o ponad 50 proc. niższa niż w 2011 r., gdy w regionie ogłoszono 4175 fuzji i przejęć. Średnia wartość transakcji była w 2016 r. o 2 mln euro wyższa niż w 2015 r. i wyniosła 11,2 mln euro.
Z danych zebranych przez autorów raportu wynika, że w inwestorzy z USA znacząco ograniczyli aktywność mierzoną w liczbie ogłoszonych transakcji transgranicznych (ich liczba spadła z blisko 130 w 2015 r. do niespełna 90 w 2016 r.), ale mimo to utrzymali pierwsze miejsce w regionie. Druga pozycja w tym zestawieniu przypadła inwestorom z Wielkiej Brytanii, którzy wyprzedzili Niemcy.
Regionalnymi liderami – zarówno pod względem wartości, jak i liczby transakcji – były Rosja i Polska, gdzie ogłoszono odpowiednio 640 i 279 fuzji i przejęć wartych łącznie 43,8 mld euro i 11,2 mld euro. Trzecia pozycja przypadła Czechom, a czwarta borykającej się z wewnętrznymi problemami politycznymi Turcji. Wzrost liczby i wartości fuzji i przejęć w Czechach w 2016 r. to w dużej mierze zasługa rodzimych inwestorów.
W 2016 r. odnotowano w Europie Środkowej i Wschodniej znaczący wzrost łączne wartości transakcji M&A ogłaszanych przez inwestorów z Azji. Przyczyniło się do tego bez wątpienia warte 7,3 mld euro przejęcie środkowoeuropejskich aktywów koncernu piwowarskiego SABMiller przez japońskie Asah, a także ponad dwukrotny – do 4,4 mld euro – wzrost wartości transakcji ogłoszonych przez firmy z Chin.
W ocenie autorów raportu, w 2017 r. rynek M&A w Polsce może mieć wartość zbliżoną do ubiegłorocznej, a jako potencjalnie największa transakcje wskazują ewentualne przejęcie P4, operatora sieci komórkowej Play. P4 już w ubiegłym roku zostało wystawione na sprzedaż, ale właściciele nie zdecydowali się na transakcję, bo uznali wstępne oferty za zbyt niskie. W regionie autorzy oczekują wzrostu aktywności w przejęciach w sektorze finansowym, w tym banków, a także – na podstawie wyników przeprowadzonych w końcu 2016 r. badań ankietowych – nie wykluczają, że „gorące” będą rynki M&A spółek przemysłowych i chemicznych oraz z sektora TMT (technologie-media-telekomunikacja).
Spowolnienie gospodarcze, napięcia geopolityczne, obawy dotyczące bezpieczeństwa łańcucha dostaw i szerzej bezpieczeństwa narodowego prowadzące do wzrostu protekcjonizmu i fragmentacji handlu, bardziej restrykcyjne otoczenie regulacyjne biznesu, trudniejsze globalne warunki finansowe i rosnące koszty negatywnych skutków zmian klimatu to wybrane czynniki podważające stabilność i przewidywalność globalnych przepływów inwestycyjnych. Nie pozostają bez wpływu na przepływy zagranicznych inwestycji bezpośrednich (ZIB), zarówno w rozwiniętych, jak i w rozwijających się krajach.
Rosyjska agresja radykalnie zmieniła strukturę eksportu Ukrainy. Kluczowy dotąd sektor metalurgiczny stopniowo traci na znaczeniu, niemal dwie trzecie wpływów ze sprzedaży towarów za granicę przynosi ukraińskie rolnictwo. Silnie zmieniły się też kierunki eksportu.
Współczesną rzeczywistość charakteryzuje szybki postęp. Dynamiczny rozwój technologii informatycznych i cyfryzacja gospodarki wymuszają zmiany także w funkcjonowaniu systemu płatniczego i w samych płatnościach. Zjawisko to ma zasięg globalny. Dotyczy również strefy euro. W dyskusji publicznej pada pytanie, czy po 25 latach od wprowadzenia banknotów i monet euro nadszedł już czas na równoległe wprowadzenie przez Eurosystem (tj. Europejski Bank Centralny i 20 banków centralnych państw strefy euro) cyfrowego odzwierciedlenia gotówki?
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Nie istnieje jedna ponadczasowa i prawdziwa historia o inflacji; ceny potrafią rosnąć z różnych powodów, a podnoszenie stóp procentowych to nie jedyne remedium – o czym starają się przekonywać Mark McGann Blyth i Nicolo Fraccaroli w „Inflation: A Guide for Users and Losers”.
Waluty cyfrowe powiązane z pieniądzem fiducjarnym, czyli stablecoins, mierzą się z nieuniknionym w ich sytuacji napięciem pomiędzy wiarygodnością a konkurencyjnością – czyli „paradoksem stablecoina". By go lepiej zrozumieć, w artykule analizujemy konkurencyjne strategie USA i Chin.
Przez ostatnie lata rynki wschodzące zmagały się z silnym kursem dolara i zdominowanym przez Wall Street rynkiem kapitałowym. Dziś, w obliczu zmian strukturalnych w światowej gospodarce, a także nastawienia Fed oraz ich własnego rozwoju, kraje rozwijające się stają się nie tylko motorem globalnego wzrostu, ale i magnesem dla kapitału, sygnalizując koniec ery „amerykańskiej wyjątkowości”.
Regulacje tworzone w dobrej wierze czasem stają się jednak dla firm biurokratycznym ciężarem. Unijna dyrektywa CSRD jest tego przykładem – zmusza duże przedsiębiorstwa do raportowania danych ESG, czyli informacji o wpływie na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Ratunkiem dla spółek coraz częściej okazuje się sztuczna inteligencja.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
