Najpierw analiza dochodów i nierówności dochodowych w rodzinach w USA. A ponadto dziś warto przeczytać także o nierówności płac ze względu na płeć (Polska na 61 miejscu rankingu WEF), sytuacji w Grecji i budżetach Francji i Włoch, kapitalizmie kolesiów w USA, szwajcarskim złocie oraz o tym, dlaczego studenci jeżdżą na Erazmusa do Szwecji i Wielkiej Brytanii.
Małżeństwo sprzyja dochodom, zmniejsza nierówności – wynika z nowego badania American Enterprise Institute. Wnioski: rezygnacja z małżeństwa (dotyczy głównie mniej zamożnych Amerykanów) odgrywa kluczową rolę w zmianie warunków ekonomicznych amerykańskiej rodziny. Autorzy szacują, że wzrost mediany dochodów amerykańskiej rodziny z dziećmi byłby o 44 proc. wyższy, gdyby USA utrzymały poziom rodzicielstwa w małżeństwie z 1980 r.
32 proc. wzrostu nierówności w dochodach rodzin od 1979 r. może być objaśnione zmniejszoną liczbą pełnych rodzin. „Premia” roczna za dorastanie w pełnej rodzinie wynosi 4,7 – 6,5 tys. dolarów. „Premia” w dochodach dla mężczyzny za pozostawanie w trwałym związku wynosi 15,9 tys. dolarów rocznie.
Światowe Forum Ekonomiczne opublikowało ranking równości i nierówności płci. Uwzględnia kilkanaście kryteriów w czterech grupach: ekonomiczne szanse i uczestnictwo (dotyczy zatrudnienia i płac), edukacja, zdrowie i długość życia, siła polityczna kobiet. W rankingu na czołowych miejscach są państwa skandynawskie, a potem Nikaragua (kraj rządzony przez lewicę), Rwanda (kraj wolnorynkowy), Irlandia , Filipiny i Belgia. Polska jest na 57 miejscu i w ciągu ostatnich 3 lat spadła o 15 miejsc. W branży ekonomii jesteśmy na miejscu 61.
Obserwator informował już o poprawkach do budżetu Francji, by był łatwiejszy do zaakceptowania przez Komisję Europejską (niższe koszty obsługi i wpłaty do budżetu Unii oraz inne niesprecyzowane oszczędności). Poprawki przygotowały też Włochy (zmniejszenie cięć podatkowych o 3,3 mld euro) i voila – Komisja wstępnie zaakceptowała oba budżety, doceniając, że deficyt strukturalny Francji zmniejszy się o 0,5 pkt PKB, a włoski o 0,3 pkt.
Wczoraj mieliśmy tekst o Włoszech, dziś analiza z New York Timesa o Grecji. Prawdopodobne są przedterminowe wybory w marcu 2015 r., które wygra zapewne lewica. Fiaskiem zakończyła się próba „ucieczki do przodu”, czyli ogłoszenie przez premiera Samarasa, że Grecja nie potrzebuje już wsparcia. Rentowność obligacji wzrosła do 9 proc. Przy relacji długu do PKB znowu na poziomie ok. 175 proc. (po redukcji sprzed kilku lat), rosnących zaległościach podatkowych i niespłacanych pożyczkach, jest oczywiste, że Grecja wymagać będzie restrukturyzacji zadłużenia.
Po stress testach niektóre banki choć je zdały, nadal mają niedobór kapitału w średnim horyzoncie – pisze komentator Reutersa. Na przykład w Raiffeisen Banku test pokazał twardy kapitał Tier 1 na poziomie 7,8 proc. aktywów, ale tak jest według zastosowanych tak zwanych przejściowych kryteriów Bazylea III, które zakładają jedynie stopniowe usuwanie z analizy wątpliwych elementów kapitału jak odroczone ulgi podatkowe czy goodwill. W przypadku Raiffesena wspomniana relacja spada do 3,9 procenta, jeśli zastosować pełne reguły Bazylea III.
Frankowcy i ich lobbyści nadal liczą, że naciągną podatników na dotacje do ich kredytów. Teraz straszą szwajcarskim referendum (30 listopada) w sprawie złota, że doprowadzi do porzucenia przez Szwajcarię polityki stałego kursu wobec euro i aprecjacji franka. Oczywiście nie musi; Wiele ciekawych informacji na temat Szwajcarii, franka i złota, pokazujących dlaczego dochodzi do referendum i dlaczego będzie ono ważne nie tylko dla Szwajcarii (oznaczałoby bowiem pierwszy krok na drodze powrotu do standardu złota). Według sondażu z połowy października, zwolennicy głosowania na tak (min. 20 procent rezerw w złocie, złoto fizycznie w Szwajcarii, zakaz sprzedaży złota przez bank centralny) maja lekką przewagę.
Dlaczego amerykański kapitalizm już się nie podoba? Z powodu rozrostu rządu i jego wpływu na gospodarkę (via rosnące wydatki, podatki i regulacje), coraz większej liczby decyzji politycznych podejmowanych nie dla dobra publicznego, lecz z powodu lobbingu, oraz uzależnienia wyniku demokratycznych wyborów od coraz większego finansowania zewnętrznego – pisze Desmond Lachman. Słowem nie podoba się kapitalizm kolesiów – który de facto jest podatkiem nakładanym na społeczeństwo, zakłóca właściwe funkcjonowanie gospodarki rynkowej i ogranicza konkurencję.
Paweł Dobrowolski pokazuje na wykresach, gdzie jeżdżą na Erazmusa studenci. Oczywiście tam gdzie są dobre uczelnie i z jego danych (przyjazdy i minus wyjazdy z poszczególnych krajów) wynika, że netto najchętniej do Szwecji i Wielkiej Brytanii (Polska wraz z Niemcami jest na końcu listy). „Wielka Brytania, czyli rzekome siedlisko krwiożerczego kapitalizmu, i Szwecja – rzekomo socjalistyczny raj. Co łączy Szwecję i Anglię i wyróżnia je na tle Europy? Uczelnie w Wielkiej Brytanii i Szwecji w odróżnieniu od uczelni w reszcie Europy mają znaczną autonomię w ustalaniu płac wykładowców oraz duża część osób w gremiach zarządzających uczelniami pochodzi z poza danej uczelni. W większości pozostałych państw Europy normą jest centralny państwowy taryfikator na płace wykładowców oraz wybór władz uczelni przez profesurę danej uczelni”.
Rola złota ulegała znaczącym przemianom wraz z ewolucją międzynarodowego systemu walutowego. Doprowadziło to do stopniowego spadku roli złota w odniesieniu do trzech klasycznych funkcji pieniądza: środka wymiany, jednostki obrachunkowej oraz środka tezauryzacji. Był to proces stopniowej eliminacji tego kruszcu z systemu monetarnego. Należy jednak podkreślić, że okres braku oficjalnej roli złota w systemie monetarnym jest relatywnie krótki w porównaniu z czasem, kiedy pełniło ono wszystkie klasyczne funkcje pieniądza.
Banki centralne w 2023 r. kontynuowały politykę zwiększania rezerw złota. Trend ten trwa nieprzerwanie od globalnego kryzysu finansowego, pod wpływem którego nastąpiła decydująca zmiana nastawienia banków do złota.
Ceny złota osiągnęły rekordowe poziomy w pierwszym tygodniu marca 2024 r., generując tym samym dyskusję na temat zalet inwestowania w ten szlachetny metal. Wbrew pozorom, nie jest to takie oczywiste. Chętnych jednak do kupna złota nie brakuje. Nie bez przyczyny nazywane jest bowiem diabelskim kruszcem płatającym różnego rodzaju figle. Najlepiej przekonał się o tym nie kto inny, jak były premier Wielkiej Brytanii Gordon Brown.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Czy realizacja amerykańskiego snu na kredyt zakończy się koszmarem? Na to pytanie próbuje odpowiedzieć R. Christopher Whalen w książce „Inflated: Money, Debt, and the American Dream”.
Do końca 2025 r. mają zakończyć się unijno-indyjskie negocjacje umowy o wolnym handlu. Ma to być porozumienie przynoszące obu stronom nie tylko ekonomiczne korzyści.
Białoruski dyktator w ostatnich latach ostatecznie zdegenerował gospodarkę. – Pojawiają się szalone pomysły Łukaszenki o sprowadzeniu 150 tys. Pakistańczyków, co powoli jest wdrażane – stwierdził Kamil Kłysiński, ekspert w Zespole Ukrainy, Białorusi i Mołdawii w Ośrodku Studiów Wschodnich, w wywiadzie dla „Obserwatora Finansowego”.
Banki centralne należą do najważniejszych uczestników rynku. Mogą bowiem wpływać na krótkoterminowe i długoterminowe trendy. Ich polityka w zasadniczy sposób oddziałuje na rynki finansowe, w tym na stopy procentowe, rentowność obligacji czy notowania giełdowe.
Światowe bezpieczeństwo kosztuje coraz więcej, a kolejne państwa przeznaczają rekordowe kwoty na wojsko i modernizację armii. To zjawisko, które nie omija również Polski, a jego konsekwencje gospodarcze, polityczne i społeczne są ogromne. Najnowsze wydanie kwartalnika „Obserwator Finansowy” — od dziś dostępne w kioskach — rzuca światło na te tematy.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
