Wzrost wolumenu handlu światowego ulegnie w 2016 roku spowolnieniu do poziomu 2,1 proc., a w 2017 roku przyspieszy nieznacznie do 3,1 proc. - wynika z najnowszego raportu „Wojny handlowe: osłabienie mocy”, opracowanego przez Euler Hermes, firmę z sektora ubezpieczeń należności handlowych.
(CC BY NC David Grant)
– W latach 2014-2016 poziom wymiany towarów i usług na świecie zmalał o 3129 mld dolarów – czyli o kwotę niemal równą PKB Niemiec – mówi Ludovic Subran, główny ekonomista Euler Hermes. – Nie ma dużej nadziei na to, że nawet po 2017 r. poziom handlu w pełni odzyska tempo sprzed kryzysu finansowego.
Za niezadowalającymi wynikami stoją: wahania popytu na rynkach wschodzących, utrzymujące się niskie ceny surowców, fala deprecjacji walut na całym świecie, jak również rosnące tendencje izolacjonistyczne (siłą rzeczy – ograniczenie i mniejsza zależności od handlu międzynarodowego).
Euler Hermes przewiduje, że motorem dodatkowego importu w latach 2016-17 będą Niemcy (77 mld dol. skumulowanego przyrostu w tym okresie), USA (66 mld dol.) oraz Japonia (49 mld dol.), Chiny nie będą już największym światowym nabywcą, a większość krajów będzie importować mniej niż do tej pory.
Jeżeli zaś chodzi o eksporterów – biorąc pod uwagę spowolnienie popytu – państwa europejskie powinny okazać się liderami pod względem przyrostu nowego eksportu, natomiast eksporterzy surowców będą wciąż odnotowywać spadki. Niemcy z 75 mld dolarów dodatkowego eksportu w latach 2016-17 znajdą się na pierwszym miejscu; kolejne miejsca zajmą Francja (42 mld dol.), Irlandia (38 mld dol.), Włochy i Hiszpania (po 34 mld dol.). Chiny zajmą zaledwie 5. miejsce z wynikiem 33 mld dol. dodatkowego eksportu.
Handel światowy w perspektywie średniookresowej będzie prawdopodobnie rósł w tempie poniżej 4 proc. rocznie. Według Euler Hermes spadek realnego importu o 1 pkt proc. ze strony Chin i USA mógłby przełożyć się na zmniejszenie wzrostu handlu światowego o (odpowiednio) 0,3 i 0,2 pkt proc. światowej wymiany handlowej.
Fragmentacja finansów sprawia, że handel oraz finansowanie długiem (w dol.) staje się bardziej skomplikowane, a ponadto dewaluacje walut w celu zwiększenia konkurencyjności poszczególnych krajów nie doprowadziły do intensyfikacji handlu w skali ogólnoświatowej. Niepokój w sektorze prywatnym wzbudzają rosnące ryzyka polityczne oraz bardziej intensywne środki protekcjonistyczne.
Spowolnienie gospodarcze, napięcia geopolityczne, obawy dotyczące bezpieczeństwa łańcucha dostaw i szerzej bezpieczeństwa narodowego prowadzące do wzrostu protekcjonizmu i fragmentacji handlu, bardziej restrykcyjne otoczenie regulacyjne biznesu, trudniejsze globalne warunki finansowe i rosnące koszty negatywnych skutków zmian klimatu to wybrane czynniki podważające stabilność i przewidywalność globalnych przepływów inwestycyjnych. Nie pozostają bez wpływu na przepływy zagranicznych inwestycji bezpośrednich (ZIB), zarówno w rozwiniętych, jak i w rozwijających się krajach.
Po dwóch latach deficytu, Polska odnotowała w 2023 r. dodatnie saldo w obrotach handlowych. Poprawa salda nastąpiła we wszystkich głównych kategoriach towarów, a najsilniej w paliwach. Głównym czynnikiem tych tendencji były wyraźnie lepsze warunki cenowe w polskim handlu zagranicznym.
Pierwsze srebrne monety z wizerunkiem władcy pojawiły się w VII w. przed naszą erą na terenie skolonizowanej przez Greków Lidii, Rzym wprowadził je w IV w. przed Chrystusem, Kartagina sto lat później. Wraz z upływem czasu monety stały się nieodłącznym składnikiem cywilizacji europejskiej, przy czym zmieniały swoją wartość, siłę nabywczą i formę. Względna stabilność cechowała natomiast systemy pieniężne.
Wenezuela posiada najbogatsze na świecie zasoby ropy. Jednocześnie od ponad dekady (z wyjątkiem lat 2020 i 2024) dzierży tytuł kraju o najwyższej stopie inflacji. W tym samym czasie jej PKB skurczył się o ponad 80 proc. O przyczynach wenezuelskiej katastrofy gospodarczej napisano już niemal wszystko, a mimo to mnożą się pytania, jak chociażby to, czy odpowiadają za nią jedynie czynniki ekonomiczne.
Niemal dekada minęła od czasu słynnego eseju Richarda Thalera pod tytułem „Behavioral Economics: Past, Present and Future” (2016) i przyznania mu nagrody Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych. Od tego czasu ekonomia behawioralna zaczęła stawać się integralną częścią głównego nurtu ekonomii.
Nowe cła Donalda Trumpa to coś innego niż dobrze nam znany protekcjonizm stosowany od dekad przez kraje G7. Zamiast bowiem chronić konkretne sektory, nowe cła izolują całą amerykańską gospodarkę towarową od zagranicznej konkurencji.
Bez wolnego handlu nie ma dobrobytu – to przekonanie łączy Unię Europejską i Japonię, które odpowiadają za niemal 1/5 światowego PKB, a niedawno ogłosiły powstanie Sojuszu na rzecz Konkurencyjności.
Ułomnościom „międzynarodowej architektury finansowania rozwoju” (w terminologii angielskiej: international financial architecture for development) poświęcono już sporo opracowań. Coraz więcej ekspertów twierdzi, że nie jest ona adekwatna do stawianych przed nią wyzwań. Wciąż jednak jest kluczową płaszczyzną przekazywania zasobów między państwami o różnym poziomie rozwoju i finansowania celów globalnych. Pojawiają się zarazem propozycje głębszych zmian, którym warto się przyjrzeć.
O przetasowaniach w dobroczynności, koncepcji funduszy doradczych darczyńców, tzw. DAF, a także o próbie odpowiedzi na pytanie: czy Robin Hood może zabrać sam sobie.
Unia Europejska coraz bardziej zacieśnia relacje polityczne, gospodarcze i handlowe z Republiką Mołdawii – jednym z najmłodszych państw Starego Kontynentu, które Rosja uznaje za swoją strefę wpływów.
Czy ludzkość nauczy się kontrolować ogień gwiazd? Fuzja termojądrowa, choć wciąż odległa, może fundamentalnie zmienić globalny paradygmat energetyczny i geopolityczny. O tym, dlaczego fizyka jądrowa to coś więcej niż technologia, opowiada prof. Michał Kowal z Narodowego Centrum Badań Jądrowych.
Wodór to paliwo przyszłości, ale jego przechowywanie i transport to ogromne wyzwania. O bezpieczeństwie, nowoczesnych materiałach i szansach Polski na rozwój technologii wodorowych mówi prof. Mariusz Krawiec, kierownik Katedry Fizyki Powierzchni i Nanostruktur w Instytucie Fizyki na Wydziale Matematyki, Fizyki i Informatyki UMCS w Lublinie.
W latach 2000. handel z Chinami był przyczyną utraty pracy przez znaczną część siły roboczej w Stanach Zjednoczonych, natomiast podobny wstrząs nie wystąpił w Niemczech w tamtym okresie. W artykule dowodzę, że „chiński szok” dotknął gospodarkę Niemiec w 2020 r., godząc w szczególności w kluczowe sektory, czyli przemysł motoryzacyjny i maszynowy.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
