Wostatnim dniu listopada sześć banków centralnych dokonało skoordynowanej operacji poprawy płynności rynku finansowego świata. W ślad za tą akcją nastąpił wzrost indeksów głównych rynków kapitałowych oraz poprawa nastrojów gospodarczych. Akcja ta minęła już prawie bez echa, a szkoda gdyż ma ona długoterminowe znaczenie.
(CC BY shelley_ginger)
Bankowość
Analizy
Jednolite warunki poprawią płynność rynków
W ostatnim dniu listopada sześć banków centralnych dokonało skoordynowanej operacji poprawy płynności rynku finansowego świata. W ślad za akcją banków centralnych nastąpił wzrost indeksów głównych rynków kapitałowych świata oraz poprawa nastrojów gospodarczych. Akcja ta minęła już prawie bez echa, a szkoda gdyż ma ona długoterminowe znaczenie.
Bez precedensu w ostatnim czasie jest już sama wspólna akcja banków:
spójna w celach i prawie kompletna, gdyż obejmująca wszystkie główne rynki świata.
Akcja dotyczyła udogodnień płynnościowych na rynkach wewnętrznych krajów (w tym na obszarze Unii Europejskiej) oraz udogodnień ramowych dla dwustronnych porozumień pomiędzy bankami centralnymi. Porozumienie dotyczy Banku Kanady, Rezerwy Federalnej USA, Banku Japonii, Banku Anglii, Szwajcarskiego Banku Narodowego, Europejskiego Banku Centralnego. Ruch ten wyraźnie skoordynowany został z ostatnią decyzją Ludowego Banku Chin o obniżce rezerw obowiązkowych banków chińskich.
Na czym dokładnie polega porozumienie banków centralnych? Dotyczy ono operacji otwartego rynku zwanych swapem walutowym. Nie jest to termin powszechnie używany, warto więc zacząć od definicji swap dla waluty. Terminem tym określa się umowę, w której dwie strony postanawiają wymienić między sobą określoną kwotę waluty na równowartość w innej walucie po upływie określonego czasu. W trakcie trwania transakcji nie ma płatności odsetek. Kurs wymiany określony na datę zakończenia umowy, czyli zapadalności (maturity date) jest ustalany przy zawieraniu transakcji w oparciu o różnicę oprocentowania. Regułą jest zawieranie transakcji swap z krótkimi terminami realizacji – na tygodnie, miesiące.
Cena referencyjna umowy na amerykańskie dolary, czyli USD Swap, przyjęta w porozumieniu 6 banków centralnych to: OIS – Overnight Index Swap rate – co oznacza oprocentowanie stałe, podlegające wymianie w operacji swap na wcześniej uzgodniony dzienny indeks referencyjny drugiej waluty swap, np. EONIA (Swap USD na euro).
Dodać tu warto, że rynek OIS rozwinął się szczególnie mocno po kryzysie z roku 2008. Średnia wartość USD OIS z ostatniego tygodnia to 0,10 proc.
Warunki wspólne porozumienia
W ramach porozumienia 6 banków centralnych z końca listopada banki uzgodniły warunki wspólne, obowiązujące wszystkich uczestników, tzw. ramowe ustalenia, parametry referencyjne na każdym rynku działania banku centralnego, a także uczestników porozumienia dotyczącego operacji walutowego swap:
Warunki te to:
– jeden cel działania: zwiększenie płynności w systemie finansowym dla pobudzenia gospodarki, kredytowania gospodarstw domowych i przedsiębiorstw przez banki komercyjne;
– jeden rodzaj działania: transakcje otwartego rynku bankowego: swap walutowy;
– jedna waluta swap: jest nią USD;
– ten sam, przyjęty do wszystkich rozliczeń USD Swap, wskaźnik referencyjny: USD OIS stawka;
– ta sama cena funduszy w operacjach USD Swap: USD OIS stawka plus 50 bazowych punktów (bp),
– jednolita i niezmienna w całym okresie dostępności udogodnienia (stawka USD Swap obowiązująca przed datą porozumienia banków centralnych w dniu 30 listopada br. wynosiła ona OIS plus 100 bp);
– środki dolarowe w transakcji swap banku centralnego dostępne są dla wszystkich banków komercyjnych rynku kraju uczestnika porozumienia,
– jednakowy dla wszystkich uczestników porozumienia – czas obowiązywania udogodnienia: od 5 grudnia 2011 r. do 1 lutego 2013 r.;
– te same zasadnicze okresy realizacji transakcji USD Swap: 3 miesiące; porozumienie nie wyklucza jednak innej strukturyzacji czasowej operacji swap, na inne niż 3 miesiące okresy;
– dla potrzeb innej niż w dolarach amerykańskich, okresowej poprawy płynności rynku kraju uczestnika porozumienia (dodatkowe, warunkowe udogodnienie), banki centralne zgodziły się na możliwości zawierania czasowych, dwustronnych porozumień między sobą tj. 6 uczestnikami (bankami centralnymi) na swap w walucie kraju banku centralnego – uczestnika porozumienia; jednocześnie banki centralne stwierdziły, że nie ma potrzeby oferowania innego swap niż w USD, ale będą akceptować takie działanie do 1 lutego 2013 r., jeśli będzie taka potrzeba.
Zasadnicza idea skoordynowanej akcji 6 banków centralnych, podjętej w końcu listopada, polega zatem na stworzeniu tych samych udogodnień dla poprawy płynności na rynku krajowym dla każdego z uczestników porozumienia. Polega też na uzgodnieniu możliwości natychmiastowego wsparcia płynności partnera porozumienia – w innej niż amerykański dolar walucie.
Uzgodnienie wielostronne dotyczy 6 banków centralnych. Warto przyjrzeć się co to oznacza w przypadku poszczególnych rynków, których porozumienie to dotyczy.
Bank Kanady
W konsekwencji wspólnych ustaleń porozumienia 6 banków centralnych, Bank Kanady i Bank Rezerwy Federalnej zdecydowały o wydłużeniu obowiązującego dotychczas te banki dwustronnego udogodnienia – linia swap o wartości ma obecnie wartość 30 mld dolarów USA i dostępna wzajemnie dla walut obu krajów, tj. CAD i USD – do lutego 2013 r.
Pierwotne porozumienie banków na swap walutowy CAD i USD obowiązywało do 1 sierpnia 2012 r.. Nowa cena swap dla banków kanadyjskich, to wartość USD OIS stawka plus 50 bazowych punktów.
Bank Kanady poinformował też, że uzgodnione między bankami centralnymi rozszerzenie linii swap na inne waluty (w przypadku zaistnienia konieczności), pozwoli na dostawę dolarów kanadyjskich do pozostałych 5 banków centralnych w zamian za ich waluty krajowe. Powinno to poprawić płynność kanadyjskiego sektora bankowego. Szczegóły takich transakcji swap będą zależne od aktualnych warunków rynku finansowego. Bank Kanady potwierdził prowadzony już wcześniej ścisły monitoring sytuacji na globalnym rynku i zapowiedział, że pozostaje w gotowości do wzmocnienia płynności systemu bankowego kraju dla utrzymania jego stabilności.
Bank Rezerwy Federalnej USA
Bank podał nowe warunki cenowe swap na USD, zgodnie z ustaleniami w warunkach wspólnych porozumienia sześciu banków centralnych.
Bank Rezerwy Federalnej USA poinformował, że aktualnie amerykański rynek bankowy ma dobrą płynność w zakresie dostępności do krótkoterminowych funduszy. W przypadku pogorszenia się warunków rynku Rezerwa Federalna dysponuje odpowiednimi narzędziami dla wzmocnienia płynności.
Bank Japonii
W zgodzie z terminami i warunkami realizacji wspólnych ustaleń, Bank Japonii przedłużył istniejące już dwustronne porozumienie na swapy w dolarach USA z Bankiem Rezerwy Federalnej o 6 miesięcy, tj. do 1 lutego 2013, podobnie jak to uczynił Bank Kanady. Bank Japonii potwierdził też, jako obowiązującą na rynku bankowym Japonii, nową cenę dla swapów na USD, tj. USD OIS stawka plus 50 bp.
Formalnie, zmiany porozumienia USD Swap z Bankiem Rezerwy Federalnej USA zostały opublikowane w osobnym komunikacie, jako „uzupełnienie do podstawowych warunków i zasad dla operacji USD zabezpieczonych wspólną pulą papierów, partnerów porozumienia”.
Bank Japonii poinformował też o ustanowieniu udogodnienia płynnościowego swap z pięcioma pozostałymi bankami centralnymi dla sprzedaży jena w zamian za waluty krajów uczestników porozumienia. Jednocześnie Bank Japonii określił aktualną sytuacje na wewnętrznym rynku finansowym jako stabilną i nie wymagającą ekstra funduszy w obcej walucie.
Bank Anglii
Komunikat Banku potwierdził akceptację wspólnych ustaleń porozumienia z pięcioma pozostałymi bankami centralnymi. Poinformował także banki komercyjne rynku wewnętrznego Anglii o braku ograniczeń wartościowych w dostępie do funduszy w dolarach amerykańskich w ramach operacji repo banków z bankiem centralnym.
Przetargi – oferty funduszy USD Swap Banku Anglii dla banków rynku wewnętrznego – podobnie jak poprzednio organizowane będą w cyklu tygodniowym (7 dni zapadalności operacji USD Swap) w każdą środę. Począwszy od 7 grudnia nowa cena dla banków za USD Swap to USD OIS stawka plus 50 bp. Od tej daty obowiązują również te same warunki cenowe oferty USD Swap dla operacji 3-miesięcznych.
Szwajcarski Bank Narodowy
Bank potwierdził zgodę na wspólne warunki porozumienia 6 banków centralnych.
Na potrzeby rynku wewnętrznego Szwajcarii, aukcje USD Swap, operacje repo banku centralnego Szwajcarii z bankami, organizowane będą na dotychczasowych zasadach, tj. w cyklach tygodniowych i 3-miesięcznych i w uzgodnionej w porozumieniu z 5 pozostałymi bankami centralnymi, przy stałej cenie USD OIS stawka plus 50 bp.
Europejski Bank Centralny
Komunikat EBC usankcjonował jako obowiązujące w strefie euro, wspólne warunki porozumienia. Przetargi USD Swap dla banków centralnych euro-systemu odbywać się będą w cyklu tygodniowym i 3-miesięcznym, przy stałej cenie USD Swap OIS stawka plus 50 bp.
Dodatkowo, wymagane dotąd zabezpieczenie dla 3-miesięcznych transakcji USD Swap, zostało obniżone z poziomu 20 proc. wartości transakcji do 12 proc. i podlega cotygodniowej aktualizacji o zmiany kursu EUR/USD.
W tym samym czasie, kiedy 6 banków centralnych zawierało porozumienie o skoordynowanej akcji na rzecz poprawy płynności na rynku finansowym, Ludowy Bank Chin zdecydował o obniżce stawki rezerw obowiązkowych dla banków chińskich. Była to pierwsza obniżka od 2008 roku.
Od dnia wejścia w życie zasadniczych postanowień porozumienia 6 banków centralnych, tj. od 5 grudnia 2011, w Chinach obowiązuje niższa o 50 punktów bazowych stawka rezerw banków. Decyzja ta powinna poprawić płynność i dostępność środków finansowych na rynku Chin, a w konsekwencji winna przełożyć się na pobudzenie schłodzonej ostatnio gospodarki Chin.
Jeśli do efektów porozumienia 6 banków centralnych z 30 listopada br. dodamy decyzje banku centralnego Chin o obniżce rezerw obowiązkowych banków – to mamy po raz pierwszy realną, w pełni skoordynowaną i zgodną w celach akcję głównych graczy rynku finansowego świata na rzecz poprawy płynności. Zobaczymy jakie ona przyniesie faktyczne efekty na rynkach finansowych w postaci poprawy ich płynności.
Zbigniew Zarazik
Autor jest specjalistą w zakresie bankowości, finansów, makroekonomii. Pracował w Banku Handlowym i w Grupie KBC Polska
Bez precedensu w ostatnim czasie jest już sama wspólna akcja banków: spójna w celach i prawie kompletna, gdyż obejmująca wszystkie główne rynki świata.
Akcja dotyczyła udogodnień płynnościowych na rynkach wewnętrznych krajów (w tym na obszarze Unii Europejskiej) oraz udogodnień ramowych dla dwustronnych porozumień pomiędzy bankami centralnymi. Porozumienie dotyczy Banku Kanady, Rezerwy Federalnej USA, Banku Japonii, Banku Anglii, Szwajcarskiego Banku Narodowego, Europejskiego Banku Centralnego. Ruch ten wyraźnie skoordynowany został z ostatnią decyzją Ludowego Banku Chin o obniżce rezerw obowiązkowych banków chińskich.
Na czym dokładnie polega porozumienie banków centralnych? Dotyczy ono operacji otwartego rynku zwanych swapem walutowym. Nie jest to termin powszechnie używany, warto więc zacząć od definicji swap dla waluty. Terminem tym określa się umowę, w której dwie strony postanawiają wymienić między sobą określoną kwotę waluty na równowartość w innej walucie po upływie określonego czasu. W trakcie trwania transakcji nie ma płatności odsetek. Kurs wymiany określony na datę zakończenia umowy, czyli zapadalności (maturity date) jest ustalany przy zawieraniu transakcji w oparciu o różnicę oprocentowania. Regułą jest zawieranie transakcji swap z krótkimi terminami realizacji – na tygodnie, miesiące.
Cena referencyjna umowy na amerykańskie dolary, czyli USD Swap, przyjęta w porozumieniu 6 banków centralnych to: OIS – Overnight Index Swap rate – co oznacza oprocentowanie stałe, podlegające wymianie w operacji swap na wcześniej uzgodniony dzienny indeks referencyjny drugiej waluty swap, np. EONIA (Swap USD na euro).
Dodać tu warto, że rynek OIS rozwinął się szczególnie mocno po kryzysie z roku 2008. Średnia wartość USD OIS z ostatniego tygodnia to 0,10 proc.
Warunki wspólne porozumienia
W ramach porozumienia 6 banków centralnych z końca listopada banki uzgodniły warunki wspólne, obowiązujące wszystkich uczestników, tzw. ramowe ustalenia, parametry referencyjne na każdym rynku działania banku centralnego, a także uczestników porozumienia dotyczącego operacji walutowego swap:
Warunki te to:
– jeden cel działania: zwiększenie płynności w systemie finansowym dla pobudzenia gospodarki, kredytowania gospodarstw domowych i przedsiębiorstw przez banki komercyjne;
– jeden rodzaj działania: transakcje otwartego rynku bankowego: swap walutowy;
– jedna waluta swap: jest nią USD;
– ten sam, przyjęty do wszystkich rozliczeń USD Swap, wskaźnik referencyjny: USD OIS stawka;
– ta sama cena funduszy w operacjach USD Swap: USD OIS stawka plus 50 bazowych punktów (bp),
– jednolita i niezmienna w całym okresie dostępności udogodnienia (stawka USD Swap obowiązująca przed datą porozumienia banków centralnych w dniu 30 listopada br. wynosiła ona OIS plus 100 bp);
– środki dolarowe w transakcji swap banku centralnego dostępne są dla wszystkich banków komercyjnych rynku kraju uczestnika porozumienia,
– jednakowy dla wszystkich uczestników porozumienia – czas obowiązywania udogodnienia: od 5 grudnia 2011 r. do 1 lutego 2013 r.;
– te same zasadnicze okresy realizacji transakcji USD Swap: 3 miesiące; porozumienie nie wyklucza jednak innej strukturyzacji czasowej operacji swap, na inne niż 3 miesiące okresy;
– dla potrzeb innej niż w dolarach amerykańskich, okresowej poprawy płynności rynku kraju uczestnika porozumienia (dodatkowe, warunkowe udogodnienie), banki centralne zgodziły się na możliwości zawierania czasowych, dwustronnych porozumień między sobą tj. 6 uczestnikami (bankami centralnymi) na swap w walucie kraju banku centralnego – uczestnika porozumienia; jednocześnie banki centralne stwierdziły, że nie ma potrzeby oferowania innego swap niż w USD, ale będą akceptować takie działanie do 1 lutego 2013 r., jeśli będzie taka potrzeba.
Zasadnicza idea skoordynowanej akcji 6 banków centralnych, podjętej w końcu listopada, polega zatem na stworzeniu tych samych udogodnień dla poprawy płynności na rynku krajowym dla każdego z uczestników porozumienia. Polega też na uzgodnieniu możliwości natychmiastowego wsparcia płynności partnera porozumienia – w innej niż amerykański dolar walucie.
Uzgodnienie wielostronne dotyczy 6 banków centralnych. Warto przyjrzeć się co to oznacza w przypadku poszczególnych rynków, których porozumienie to dotyczy.
Bank Kanady
W konsekwencji wspólnych ustaleń porozumienia 6 banków centralnych, Bank Kanady i Bank Rezerwy Federalnej zdecydowały o wydłużeniu obowiązującego dotychczas te banki dwustronnego udogodnienia – linia swap o wartości ma obecnie wartość 30 mld dolarów USA i dostępna wzajemnie dla walut obu krajów, tj. CAD i USD – do lutego 2013 r.
Pierwotne porozumienie banków na swap walutowy CAD i USD obowiązywało do 1 sierpnia 2012 r.. Nowa cena swap dla banków kanadyjskich, to wartość USD OIS stawka plus 50 bazowych punktów.
Bank Kanady poinformował też, że uzgodnione między bankami centralnymi rozszerzenie linii swap na inne waluty (w przypadku zaistnienia konieczności), pozwoli na dostawę dolarów kanadyjskich do pozostałych 5 banków centralnych w zamian za ich waluty krajowe. Powinno to poprawić płynność kanadyjskiego sektora bankowego. Szczegóły takich transakcji swap będą zależne od aktualnych warunków rynku finansowego. Bank Kanady potwierdził prowadzony już wcześniej ścisły monitoring sytuacji na globalnym rynku i zapowiedział, że pozostaje w gotowości do wzmocnienia płynności systemu bankowego kraju dla utrzymania jego stabilności.
Bank Rezerwy Federalnej USA
Bank podał nowe warunki cenowe swap na USD, zgodnie z ustaleniami w warunkach wspólnych porozumienia sześciu banków centralnych.
Bank Rezerwy Federalnej USA poinformował, że aktualnie amerykański rynek bankowy ma dobrą płynność w zakresie dostępności do krótkoterminowych funduszy. W przypadku pogorszenia się warunków rynku Rezerwa Federalna dysponuje odpowiednimi narzędziami dla wzmocnienia płynności.
Bank Japonii
W zgodzie z terminami i warunkami realizacji wspólnych ustaleń, Bank Japonii przedłużył istniejące już dwustronne porozumienie na swapy w dolarach USA z Bankiem Rezerwy Federalnej o 6 miesięcy, tj. do 1 lutego 2013, podobnie jak to uczynił Bank Kanady. Bank Japonii potwierdził też, jako obowiązującą na rynku bankowym Japonii, nową cenę dla swapów na USD, tj. USD OIS stawka plus 50 bp.
Formalnie, zmiany porozumienia USD Swap z Bankiem Rezerwy Federalnej USA zostały opublikowane w osobnym komunikacie, jako „uzupełnienie do podstawowych warunków i zasad dla operacji USD zabezpieczonych wspólną pulą papierów, partnerów porozumienia”.
Bank Japonii poinformował też o ustanowieniu udogodnienia płynnościowego swap z pięcioma pozostałymi bankami centralnymi dla sprzedaży jena w zamian za waluty krajów uczestników porozumienia. Jednocześnie Bank Japonii określił aktualną sytuacje na wewnętrznym rynku finansowym jako stabilną i nie wymagającą ekstra funduszy w obcej walucie.
Bank Anglii
Komunikat Banku potwierdził akceptację wspólnych ustaleń porozumienia z pięcioma pozostałymi bankami centralnymi. Poinformował także banki komercyjne rynku wewnętrznego Anglii o braku ograniczeń wartościowych w dostępie do funduszy w dolarach amerykańskich w ramach operacji repo banków z bankiem centralnym.
Przetargi – oferty funduszy USD Swap Banku Anglii dla banków rynku wewnętrznego – podobnie jak poprzednio organizowane będą w cyklu tygodniowym (7 dni zapadalności operacji USD Swap) w każdą środę. Począwszy od 7 grudnia nowa cena dla banków za USD Swap to USD OIS stawka plus 50 bp. Od tej daty obowiązują również te same warunki cenowe oferty USD Swap dla operacji 3-miesięcznych.
Szwajcarski Bank Narodowy
Bank potwierdził zgodę na wspólne warunki porozumienia 6 banków centralnych.
Na potrzeby rynku wewnętrznego Szwajcarii, aukcje USD Swap, operacje repo banku centralnego Szwajcarii z bankami, organizowane będą na dotychczasowych zasadach, tj. w cyklach tygodniowych i 3-miesięcznych i w uzgodnionej w porozumieniu z 5 pozostałymi bankami centralnymi, przy stałej cenie USD OIS stawka plus 50 bp.
Europejski Bank Centralny
Komunikat EBC usankcjonował jako obowiązujące w strefie euro, wspólne warunki porozumienia. Przetargi USD Swap dla banków centralnych euro-systemu odbywać się będą w cyklu tygodniowym i 3-miesięcznym, przy stałej cenie USD Swap OIS stawka plus 50 bp.
Dodatkowo, wymagane dotąd zabezpieczenie dla 3-miesięcznych transakcji USD Swap, zostało obniżone z poziomu 20 proc. wartości transakcji do 12 proc. i podlega cotygodniowej aktualizacji o zmiany kursu EUR/USD.
W tym samym czasie, kiedy 6 banków centralnych zawierało porozumienie o skoordynowanej akcji na rzecz poprawy płynności na rynku finansowym, Ludowy Bank Chin zdecydował o obniżce stawki rezerw obowiązkowych dla banków chińskich. Była to pierwsza obniżka od 2008 roku.
Od dnia wejścia w życie zasadniczych postanowień porozumienia 6 banków centralnych, tj. od 5 grudnia 2011, w Chinach obowiązuje niższa o 50 punktów bazowych stawka rezerw banków. Decyzja ta powinna poprawić płynność i dostępność środków finansowych na rynku Chin, a w konsekwencji winna przełożyć się na pobudzenie schłodzonej ostatnio gospodarki Chin.
Jeśli do efektów porozumienia 6 banków centralnych z 30 listopada br. dodamy decyzje banku centralnego Chin o obniżce rezerw obowiązkowych banków – to mamy po raz pierwszy realną, w pełni skoordynowaną i zgodną w celach akcję głównych graczy rynku finansowego świata na rzecz poprawy płynności. Zobaczymy jakie ona przyniesie faktyczne efekty na rynkach finansowych w postaci poprawy ich płynności.
Autor jest specjalistą w zakresie bankowości, finansów, makroekonomii. Pracował w Banku Handlowym i w Grupie KBC Polska
Polska ma dzisiaj już ponad 500 ton złota, a jego udział w rezerwach przekroczył 20 proc. – poinformował Narodowy Bank Polski 24 kwietnia 2025 r. Obecne rezerwy są niemal 5-krotnie wyższe niż siedem lat temu.
Zaczynał mając 43 lat i 20 tys. juanów w ręku. Założona przez niego firma w 2024 r. osiągnęła 8,6 mld dol. zysku i była jednym z najważniejszych graczy na rynku telekomunikacyjnym. A historię o nim i firmie, którą stworzył opowiada napisana przez Li Hongwena książka „Ren Zhengfei & Huawei”.
Kiedyś przeokropna nędza, dziś pieniędzy pod dostatkiem. Miło po wiekach udręki dostać klucze do Sezamu. Mowa o Irlandii, będącej przez stulecia kolonią brytyjską. W połowie XIX w. zmarło tam z głodu milion ludzi. Sto lat potem Dublin stanął z Londynem w biznesowo-finansowe szranki i ma się dziś znakomicie.
Amerykańskie cła spadły na Kanadę w trudnym momencie. Produktywność w gospodarce nie rośnie, a zależność od rynku USA jest bardzo duża. W krótkiej perspektywie kraj nie ma dużego pola manewru.
W obliczu gwałtownego wzrostu taryf celnych i dużej niepewności politycznej Międzynarodowy Fundusz Walutowy oczekuje, że globalny wzrost gospodarczy spadnie w tym i przyszłym roku, ale światowa gospodarka nie wpadnie w recesję.
W obliczu narastających napięć geopolitycznych pozycja Chin jako kluczowego ogniwa w globalnym łańcuchu dostaw zaczyna się chwiać. Zmusza to międzynarodowe korporacje do rozważenia ewentualnych dodatkowych lokalizacji dla swoich oddziałów. W tych strategiach nie chodzi o alternatywę dla „Made in China”, gdyż taki scenariusz jest mało prawdopodobny, ale chodzi raczej o dywersyfikację.
Prawdopodobieństwo wyginięcia ludzkości przed końcem XXI w. wynosi około 85 proc. – ocenia prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badan Ekonomicznych NBP, wykładowca SGH. Jego zdaniem kluczowym zagrożeniem jest niekontrolowany rozwój sztucznej inteligencji ogólnej (AGI), która może przejąć kontrolę nad światem. O losie ludzkości zadecyduje kilka najbliższych lat.
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Do wybudowania elektrowni jądrowej na Pomorzu potrzeba m.in. 39 tys. ton stali. Wylewanie tzw. betonu jądrowego w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino rozpocznie się w 2028 r., a pierwszy blok zostanie ukończony w 2035 r.
Pandemia, problemy z łańcuchami dostaw, przemiany klimatyczne, wojna w Ukrainie i napięcia geopolityczne, a także konkurencja technologiczna (zwłaszcza na rynku samochodów elektrycznych i półprzewodników) postawiły pod znakiem zapytania ideę globalnego wolnego handlu. W efekcie coraz więcej państw i organizacji międzynarodowych wdraża rozwiązania interwencjonistyczne – w tym politykę przemysłową.
W ostatnim czasie wiele się mówiło o „metalach ziem rzadkich na terenie Ukrainy”. Wszystko z powodu umowy surowcowej pomiędzy USA a Kijowem. Warto przeanalizować, czym dokładnie są metale ziem rzadkich, jak dużo ich ma Ukraina, a także, dlaczego na tych pierwiastkach tak bardzo zależy Stanom Zjednoczonym.
Kiedy świat wynurzył się z chaosu II wojny światowej, władzę objęli ludzie o przekonaniach makroekonomicznych, ukształtowanych w formacyjnym dla nich doświadczeniu lat 30. XX w.
Cena złota osiągnęła w kwietniu najwyższy poziom w historii. W głównym stopniu przełożyły się na to zakupy dokonywane przez banki centralne, czynniki behawioralne oraz przejściowy wzrost ryzyka geopolitycznego, wynikający z walk na Bliskim Wschodzie.
Mija blisko trzydzieści lat od chwili, gdy Narodowy Bank Polski przeprowadził denominację złotego. Jej przygotowanie było złożonym procesem – należało bowiem wszystko zaplanować, zaprojektować nowe monety i banknoty, zlecić ich produkcję, przygotować całą logistykę, a na koniec przekazać je przy pomocy banków do portfeli wszystkich Polaków.
W ostatnich latach, a szczególnie po rozpoczęciu wojny z Ukrainą, z Rosji płynie nieprzerwany przekaz o sukcesach. Ich skala narasta – gospodarka uodporniła się na sankcje i nawet się rozwija oraz restrukturyzuje, bieda spada, a zamożność rośnie, produkcja krajowa wypiera zaś import. Czy sukcesy mają jednak realny wymiar, czy głównie propagandowomedialny?
Odbudowa gospodarcza kraju i opanowanie chaosu walutowego należały do największych wyzwań, jakie stanęły przed władzami niepodległego państwa polskiego w 1918 r. Sanacja gospodarcza zależała zarówno od skutecznie przeprowadzonych reform finansów publicznych i skarbu państwa, jak również od szybkiego wprowadzenia do obiegu nowej, pełnowartościowej polskiej waluty. A to właśnie dobrze zorganizowany aparat skarbowy, sprawny obieg pieniądza i jego stabilna wartość stanowiły podstawę rozwoju ekonomicznego i społecznego odrodzonej Polski.
W ciągu najbliższych 30 lat rynek pracy będzie podlegał rozmaitym trendom. Do najważniejszych należą rozwój sztucznej inteligencji, starzenie się społeczeństw i ekologiczna transformacja. Każdy z nich będzie się wiązał z nowymi zagrożeniami, ale też i zawodowymi szansami.
