Ponownie obniżył się w maju Wskaźnik Przyszłej Inflacji, prognozujący z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych. Zanotowany w kwietniu niewielki wzrost wskaźnika okazał się nietrwały, ale zarówno obecne, jak i poprzednie dane wskazują na wyczerpywanie się sił deflacyjnych - informuje Mara Drozdowicz z Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych BIEC.
Podobne sygnały płyną z naszego najbliższego otoczenia. W większości krajów Unii Europejskiej najniższą negatywną dynamikę wskaźnika HCPI odnotowano w styczniu 2015 r. W kolejnych miesiącach tego roku ceny spadały coraz wolniej, aby w marcu w większości gospodarek osiągnąć blisko zerowe tempo wzrostu.
Ponownie obniżyły się w porównaniu z ubiegłym miesiącem oczekiwania przedsiębiorców na wzrost cen wytwarzanych przez nich produktów. Odsetek przedsiębiorców zamierzających w najbliższym czasie podnosić ceny oraz tych, którzy zamierzają je obniżać jest niemal taki sam. W porównaniu do sytuacji z końca ubiegłego roku wyraźnie zmniejszył się jednak udział przedsiębiorstw skłonnych obniżać ceny na rzecz tych, którzy planują je podnieść. Najwyższą skłonność do podnoszenia cen wyrażają przedstawiciele przemysłu papierniczego, farmaceutycznego i branży papierniczej. Obniżki cen planują przede wszystkim producenci odzieży. Stabilizacji cen na dotychczasowym poziomie spodziewać się można w przetwórstwie ropy naftowej, choć jeszcze przed miesiącem przedsiębiorstwa tej branży najsilniej oczekiwały wzrostu cen.
Podobne tendencje obserwujemy w przypadku oczekiwań konsumentów na temat kształtowanie się cen detalicznych. W lutym. po raz pierwszy od lipca 2014 roku nieznacznie przybyło tych przedstawicieli gospodarstw domowych, którzy w najbliższej przyszłości spodziewali się ich wzrostu. W ostatnich dwóch miesiącach oczekiwania na wzrost cen ponownie uległy osłabieniu. Jednocześnie, zarówno ostatnie dane na temat sprzedaży detalicznej, jak i wyniki badań ankietowych konsumentów wskazują na niewielki wzrost skłonności do dokonywania zakupów.
– Związane to jest z utrzymującym się od początku roku ponad 4 proc. wzrostem wynagrodzeń i rosnącą liczbą osób pracujących. Najprawdopodobniej przełoży się to w najbliższych miesiącach na ożywienie konsumpcji, ale jednocześnie podniesie jednostkowe koszty pracy w przedsiębiorstwach i wpłynie na wyhamowanie tendencji deflacyjnych – ocenia sytuację Drozdowicz.
Po stronie czynników kształtujących koszty producentów istotne znaczenie miał ponowny wzrost wskaźnika cen surowców. W ostatnich trzech miesiącach wskaźnik ten na przemian rósł i spadał, co świadczy najprawdopodobniej o zbliżającym się momencie odwrócenia tendencji deflacyjnych na rynku surowców. Proces ten może zaburzyć osłabienie koniunktury w Chinach.
W kierunku stabilizacji kosztów ponoszonych przez producentów oddziałuje nieco niższy niż na początku 2015 roku średni odsetek wykorzystania mocy produkcyjnych w firmach przetwórstwa przemysłowego. W kwietniu obniżył się on o około 0,5 pkt. proc. w stosunku do sytuacji ze stycznia i wynosi obecnie niecałe 78 proc. Dodatkowym czynnikiem obniżającym koszty związane z utrzymaniem i konserwacją maszyn i urządzeń są spadające od ponad roku ceny tej kategorii usług.
Przedstawiane przez organy nadzoru makroostrożnościowego twierdzenia o przeszacowaniu cen nieruchomości – na przykład w Szwecji – oparte na współczynniku cen nieruchomości do dochodów są często przesadzone. W niniejszym artykule dowodzimy, że dla określenia czynników fundamentalnych kształtujących ceny nieruchomości mieszkaniowych konieczne jest uwzględnienie zrównoważonego poziomu stóp procentowych, lecz żadna konkretna miara przeszacowania lub niedoszacowania nie jest zadowalająca. Do miar tych należy współczynnik kosztów użytkowania do dochodów. Zamiast nich dla potrzeb przeprowadzenia oceny opartej na dowodach wymagane są strukturalne modele empiryczne rynku mieszkaniowego i rynku kredytowego.
Ceny energii były ważnym czynnikiem niedawnego wzrostu inflacji. W artykule analizujemy związek między szokami cen energii a oczekiwaniami inflacyjnymi gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Okazuje się, że gospodarstwa rozciągają (ekstrapolują) indywidualną percepcję wzrostu cen energii na ogląd całej gospodarki. Z kolei przedsiębiorstwa, które w znacznej części przenoszą wzrost kosztów energii na ceny swoich produktów, nie wykazują wpływu szoku cen energii na oczekiwania inflacyjne. Spostrzeżenia te zdają się potwierdzać istnienie różnic w posiadanej wiedzy ekonomicznej (ang. information frictions), oraz ich roli w wyjaśnianiu różnic między gospodarstwami domowymi a przedsiębiorstwami.
Po okresie dezinflacji, który trwał przez ponad dwie dekady przed pandemią, w 2021 roku kraje strefy euro nagle stanęły w obliczu rosnącej inflacji. Niniejszy artykuł omawia, w jaki sposób ten epizod inflacyjny następujący po pandemii, początkowo ograniczony do produktów dotkniętych zatorami w łańcuchu dostaw, przekształcił się w szeroko zakrojone i trwałe zjawisko. Wyniki wskazują, że kluczową rolę w jego rozpowszechnieniu odegrały oczekiwania inflacyjne gospodarstw domowych i zdolność firm do dyktowania cen.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Głównym tematem tegorocznego sympozjum w Jackson Hole, organizowanego przez Bank Rezerwy Federalnej w Kansas City, była sytuacja i aktualne trendy na rynku pracy. Nie zabrakło tam również innych tematów, w tym prezentacji dotyczącej reguły Taylora, z której można się było dowiedzieć, dlaczego trudno jest opisywać i intepretować politykę pieniężną za pomocą prostych matematycznych formuł.
Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (Fed) dokonała w ostatnim czasie kolejnego przeglądu swojej strategii polityki pieniężnej. W nowym dokumencie strategicznym potwierdzono główne założenia dotychczasowego podejścia Fed do prowadzenia polityki pieniężnej.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
Pomimo wyzwań gospodarczych i społecznych, coraz dłuższe życie otwiera również nowe możliwości ekonomiczne, które mogą przekształcić starzenie się społeczeństw z obciążenia w źródło wzrostu i rozwoju.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Podczas pandemii inflacja CPI w ujęciu rocznym w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła, osiągając w czerwcu 2022 r. maksimum na poziomie 9 proc. W artykule przekonujemy, że ten wzrost inflacji można wyjaśnić w ramach metodologicznych, w których inflacja zależy od trzech czynników: długoterminowych oczekiwań, stopnia zacieśnienia rynku pracy mierzonego stosunkiem wakatów do bezrobocia oraz dużych zmian cen względnych w poszczególnych branżach, np. sektorze energetycznym i motoryzacyjnym.
Im dłużej europejskie rządy będą inwestowały w obronność, tym większe są szanse na znaczny wzrost innowacyjności i w długim horyzoncie czasowym na Starym Kontynencie zobaczymy efekt spin-off, czyli transferu technologii z sektora defence do sektorów cywilnych – uważa prof. Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający IW Köln.
Swobodny dostęp do zdrowej i relatywnie taniej żywności wciąż nie jest czymś powszechnym w skali globu, i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, współpracy państw i firm z organizacjami międzynarodowymi, a także zapewnienia odpowiedniego finansowania przedsiębiorstwom z branży rolnej – przekonują autorzy monografii „Współczesne wyzwania bezpieczeństwa żywnościowego”.
Pracownicy tracą pracę bezpowrotnie. Klienci zostają bez usług, na których polegali przez lata. Drużyny sportowe tracą sponsorów, a społeczności swoje instytucje, które były ich opoką. Wygrywa tylko private equity. Taki krajobraz USA maluje Megan Greenwell w książce „Bad Company”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
