Konsumenci i producenci spodziewają się wzrostu cen
Wskaźnik Przyszłej Inflacji, prognozujący z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych wzrósł w czerwcu 2015 r. o 0,1 punktu. Wzrost ten był niewielki, jednak już drugi w ciągu ostatnich trzech miesięcy – informuje Maria Drozdowicz z Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych BIEC.
W ostatnich miesiącach przybyło czynników wskazujących na możliwość wzrostu cen w niektórych obszarach działalności gospodarczej. Nie oznacza to pojawienia się presji inflacyjnej a jedynie wolniejszy spadek cen.
– W najbliższych miesiącach niskim cenom sprzyjać będą czynniki sezonowe. Ich działanie potrwa do jesieni. Stąd też pierwsze symptomy inflacji mogą pojawić się pod koniec roku – ocenia sytuację Drozdowicz.
Strefa euro w ostatnim czasie odnotowuje zerowy wzrost cen konsumpcyjnych. Najdłuższa i najgłębsza deflacja wystąpiła w Grecji gdzie trwa ona od 2013 roku, a w kwietniu 2015 r.. w porównaniu z rokiem poprzednim ceny spadły o 1,8 proc. Inflacja w Polsce wyrażona zharmonizowanym wskaźnikiem cen konsumpcyjnych (HCPI) kształtowała się w kwietniu na poziomie -0,9 proc. i była zbliżona do inflacji w takich krajach jak: Szwajcaria, Bułgaria, Hiszpania, Litwa i Słowenia.
W ostatnich miesiącach obserwujemy zmianę kierunku oczekiwań konsumentów i przedsiębiorców co do przyszłych tendencji kształtujących ceny. Zarówno jedni, jak i drudzy w znacznie większym stopniu niż jeszcze kilka miesięcy temu spodziewają się wzrostu cen. Producenci planują podnosić ceny na swe wyroby a konsumenci oczekują, że w najbliższym czasie ceny będą rosły. Zdecydowanie silniejszy wzrost oczekiwań proinflacyjnych wystąpił wśród konsumentów (dwukrotny w stosunku do sytuacji sprzed miesiąca).
W znacznie mniejszym stopniu nasiliły się oczekiwania producentów co do kształtowania się cen w najbliższej przyszłości. Odsetek przedsiębiorców zamierzających w najbliższym czasie podnosić ceny oraz tych, którzy zamierzają je obniżać jest niemal taki sam i sytuacja ta nie zmienia się znacząco w ostatnim półroczu. W porównaniu do sytuacji z końca ubiegłego roku wyraźnie zmniejszył się jednak udział przedsiębiorstw skłonnych obniżać ceny na rzecz tych, którzy planują je podnieść. Najwyższą skłonność do podnoszenia cen wyrażają przedstawiciele przemysłu papierniczego oraz przetwórstwo ropy naftowej. Obniżki cen planują przede wszystkim producenci odzieży oraz branża elektroniczna.
Po stronie czynników kształtujących koszty producentów istotne znaczenie miał ponowny, trzeci z rzędu wzrost wskaźnika cen surowców. Rosną przede wszystkim ceny ropy naftowej, choć w porównaniu z jej cenami sprzed kilku lat, wzrost jest niewielki.
Pozostałe czynniki o charakterze kosztowym, takie jak wykorzystanie mocy produkcyjnych oraz jednostkowe koszty pracy działają w kierunku stabilizacji cen. Odsetek wykorzystanie mocy produkcyjnych w przedsiębiorstwach w II kwartale 2015 r.. był nieco niższy niż na początku roku. W kwietniu obniżył się on o około 0,5 pkt. proc. w stosunku do sytuacji ze stycznia i wynosi obecnie niecałe 78 proc. Dodatkowym czynnikiem obniżającym koszty związane z utrzymaniem i konserwacją maszyn i urządzeń są spadające od ponad roku ceny tej kategorii usług.
Od początku roku nie rosną również jednostkowe koszty pracy.
– Ich znaczny bo 60 -70 procentowy udział w ogóle kosztów działalności gospodarczej ma znaczny wpływ zarówno na kształtowanie się cen w gospodarce, jak i na sytuację finansową przedsiębiorstw – komentuje wyniki Drozdowicz.
Przedstawiane przez organy nadzoru makroostrożnościowego twierdzenia o przeszacowaniu cen nieruchomości – na przykład w Szwecji – oparte na współczynniku cen nieruchomości do dochodów są często przesadzone. W niniejszym artykule dowodzimy, że dla określenia czynników fundamentalnych kształtujących ceny nieruchomości mieszkaniowych konieczne jest uwzględnienie zrównoważonego poziomu stóp procentowych, lecz żadna konkretna miara przeszacowania lub niedoszacowania nie jest zadowalająca. Do miar tych należy współczynnik kosztów użytkowania do dochodów. Zamiast nich dla potrzeb przeprowadzenia oceny opartej na dowodach wymagane są strukturalne modele empiryczne rynku mieszkaniowego i rynku kredytowego.
Stopy inflacji w strefie euro i w USA gwałtownie wzrosły w 2022 r., po części w wyniku poważnych szoków wywołanych zwyżką cen energii. Nasz artykuł zawiera analizę przeniesienia cen energii na inflację bazową w Stanach Zjednoczonych i Niemczech począwszy od lat 70. XX w. Wykazujemy, że siła tego przenoszenia nie jest stała, ale zmienia się w czasie. Wpływ cen energii na inflację w latach 70. XX w. był silny w Stanach Zjednoczonych – w przeciwieństwie do Niemiec. W obu krajach zaobserwowano silne przenoszenie cen energii w 2022 r., która jednak osłabiła się w ostatnich kwartałach, co świadczyłoby o przywróceniu bardziej normalnej dynamiki inflacji.
Dyskusja podczas tegorocznego forum bankierów centralnych w portugalskiej Sintrze dotyczyła głównie aktualnych wyzwań dla polityki pieniężnej związanych z zachodzącymi w gospodarce światowej zmianami strukturalnymi, napięciami geopolitycznymi i skutkami silnych wstrząsów z poprzednich lat.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Głównym tematem tegorocznego sympozjum w Jackson Hole, organizowanego przez Bank Rezerwy Federalnej w Kansas City, była sytuacja i aktualne trendy na rynku pracy. Nie zabrakło tam również innych tematów, w tym prezentacji dotyczącej reguły Taylora, z której można się było dowiedzieć, dlaczego trudno jest opisywać i intepretować politykę pieniężną za pomocą prostych matematycznych formuł.
Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (Fed) dokonała w ostatnim czasie kolejnego przeglądu swojej strategii polityki pieniężnej. W nowym dokumencie strategicznym potwierdzono główne założenia dotychczasowego podejścia Fed do prowadzenia polityki pieniężnej.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
Pomimo wyzwań gospodarczych i społecznych, coraz dłuższe życie otwiera również nowe możliwości ekonomiczne, które mogą przekształcić starzenie się społeczeństw z obciążenia w źródło wzrostu i rozwoju.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Podczas pandemii inflacja CPI w ujęciu rocznym w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła, osiągając w czerwcu 2022 r. maksimum na poziomie 9 proc. W artykule przekonujemy, że ten wzrost inflacji można wyjaśnić w ramach metodologicznych, w których inflacja zależy od trzech czynników: długoterminowych oczekiwań, stopnia zacieśnienia rynku pracy mierzonego stosunkiem wakatów do bezrobocia oraz dużych zmian cen względnych w poszczególnych branżach, np. sektorze energetycznym i motoryzacyjnym.
Im dłużej europejskie rządy będą inwestowały w obronność, tym większe są szanse na znaczny wzrost innowacyjności i w długim horyzoncie czasowym na Starym Kontynencie zobaczymy efekt spin-off, czyli transferu technologii z sektora defence do sektorów cywilnych – uważa prof. Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający IW Köln.
Swobodny dostęp do zdrowej i relatywnie taniej żywności wciąż nie jest czymś powszechnym w skali globu, i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, współpracy państw i firm z organizacjami międzynarodowymi, a także zapewnienia odpowiedniego finansowania przedsiębiorstwom z branży rolnej – przekonują autorzy monografii „Współczesne wyzwania bezpieczeństwa żywnościowego”.
Pracownicy tracą pracę bezpowrotnie. Klienci zostają bez usług, na których polegali przez lata. Drużyny sportowe tracą sponsorów, a społeczności swoje instytucje, które były ich opoką. Wygrywa tylko private equity. Taki krajobraz USA maluje Megan Greenwell w książce „Bad Company”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
