Prezes NBP: Będziemy obserwować reakcję na podwyżkę stóp
Decyzja RPP o podniesieniu stóp proc. miała ograniczyć ryzyko utrwalenia się podwyższonej inflacji w średnim terminie – wyjaśniał prof. Adam Glapiński. Dalsze decyzje będą uzależnione od napływających danych, a Rada będzie obserwowała reakcję na dokonane zacieśnienie polityki pieniężnej.
W środę Rada Polityki Pieniężnej podniosła stopy procentowe. Stopa referencyjna wzrosła z 0,1 proc. do 0,5 proc.
– Nasza decyzja miała na celu ograniczenie ryzyka utrwalenia się inflacji na poziomie przekraczającym nasz cel inflacyjny w średnim okresie – tłumaczył prof. Glapiński na konferencji w czwartek.
A ryzyko, że wysoka inflacja się utrzyma, zdaniem prezesa NBP, w ostatnim czasie bardzo mocno wzrosło z powodu wystąpienia kolejnych globalnych szoków podażowych.
– One przesunęły w górę skalę oczekiwań inflacyjnych – mówił.
Prezes Glapiński podkreślił, że środowa decyzja nie spowoduje, że bieżąca inflacja spadnie.
– Niezależnie od tego, jakbyśmy podnieśli stopy procentowe, to inflacja się nie znajdzie w tym przedziale (odchyleń od celu inflacyjnego – przyp. red.), jeżeli będzie dalej wynikać ze wzrostu cen tych elementów, o których mówiłem, z szoku podażowego – wyjaśniał.
W ocenie przewodniczącego RPP polska gospodarka najgorsze ma już za sobą. Zaznaczył jednak, że niepewność dotyczy dalszego przebiegu epidemii, choć jej oddziaływanie na procesy gospodarcze nie powinno być tak silne, jak przy poprzednich falach zachorowań.
– Głównym nowym szokiem podażowym są bardzo silnie drożejące surowce energetyczne: szczególnie ropa, (…) do tego bardzo silnie wzrosły ceny gazu – wskazał prezes NBP na czynniki ryzyka.
Głównym nowym szokiem podażowym są bardzo silnie drożejące surowce energetyczne.
Kolejnymi są także idące w górę notowania praw do emisji CO2, które wywołują wzrosty cen energii elektrycznej oraz drożejące surowce rolne.
Prezes odniósł się także do kontekstu rynkowego środowej decyzji. Żaden z ekonomistów z banków komercyjnych nie przewidywał bowiem, by już na październikowym posiedzeniu, miesiąc przed nową projekcją inflacji, miało dojść do zacieśnienia polityki pieniężnej.
– Na wczorajszym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej podwyższyła stopy procentowe NBP ku pewnemu zaskoczeniu rynku. Chcieliśmy, żeby to się właśnie tak odbyło – powiedział prof. Glapiński.
Obserwacja reakcji
W środowym komunikacie RPP o podwyżce stóp nie było żadnego zdania wskazującego na to, czy to początek całego cyklu zacieśniania polityki pieniężnej. W czwartek temat sam poruszył przewodniczący RPP.
– Nie zapowiadamy, że to będzie cykl, nie zapowiadamy też, że to nie będzie cykl, tylko jednorazowe działanie. Na pewno na razie będziemy patrzeć, jaka jest reakcja na naszą decyzję – deklarował.
Dziennikarze dopytywali także o perspektywy skupu aktywów.
– Program skupu aktywów, dla tych którzy uważnie obserwowali te nasze kolejne aukcje, on jakby wygasł już jakiś czas temu. Na ostatniej aukcji zakupiliśmy chyba za 1 mld 800 mln zł (…) Jak porównamy to z tymi poziomami, które były w momencie uruchomienia, to właściwie widać, że to jest prawie nic. Po prostu podaż już jakby zanikła. To jakby samo się wygasiło – odpowiadał prezes NBP.
Program skupu aktywów sam jakby wygasł już jakiś czas temu.
– To wszystko pozostaje w naszym arsenale oczywiście, ale my teraz zacieśniamy, my normalizujemy. (…) Podobnie jest z interwencjami walutowymi. To pozostaje w naszym arsenale – zaznaczał prof. Glapiński.
Prezes NBP potwierdził jednak, że zaplanowana na październik operacja strukturalna, polegająca na skupie dłużnych papierów wartościowych, zostanie przeprowadzona.
W seriach wydawniczych Materiały i Studia NBP oraz NBP Working Papers został niedawno opublikowany raport przedstawiający wyniki najnowszych badań dotyczących mechanizmu transmisji polityki pieniężnej w Polsce. Z wielu wątków poddanych analizie wybraliśmy trzy, które streszczamy w niniejszym artykule. Rozpoczynamy od czynników wpływających na możliwie zmiany mechanizmu transmisji polityki pieniężnej. Następnie analizujemy siłę i opóźnienia, z jaką decyzje Rady Polityki Pieniężnej oddziałują na gospodarkę. W ostatniej części artykułu przyglądamy się bliżej funkcjonowaniu kanału kredytowego polityki pieniężnej w Polsce.
Prof. Adam Glapiński zapowiedział, że Rada Polityki Pieniężnej będzie podejmować decyzje stosownie do napływających danych, ale dodał, że „nie widzi gotowości w Radzie do obniżki stóp w tym roku kalendarzowym”. Dyskusja w jego przekonaniu może zacząć się na początku 2025 r.
Chcę podkreślić bardzo stanowczo […] do czego Rada mnie upoważniła. Dostosowanie nie oznacza automatycznie początku cyklu obniżek – mówił prof. Adam Glapiński, prezes NBP, po pierwszej od października 2023 r. obniżce stóp procentowych.
Amerykańska nadkonsumpcja rozumiana jako życie ponad stan wyznaczany przez produktywność własnej gospodarki, jest narzędziem, za pomocą którego Chiny dokonują dezindustrializacji Stanów Zjednoczonych.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Nie istnieje jedna ponadczasowa i prawdziwa historia o inflacji; ceny potrafią rosnąć z różnych powodów, a podnoszenie stóp procentowych to nie jedyne remedium – o czym starają się przekonywać Mark McGann Blyth i Nicolo Fraccaroli w „Inflation: A Guide for Users and Losers”.
Waluty cyfrowe powiązane z pieniądzem fiducjarnym, czyli stablecoins, mierzą się z nieuniknionym w ich sytuacji napięciem pomiędzy wiarygodnością a konkurencyjnością – czyli „paradoksem stablecoina". By go lepiej zrozumieć, w artykule analizujemy konkurencyjne strategie USA i Chin.
Regulacje tworzone w dobrej wierze czasem stają się jednak dla firm biurokratycznym ciężarem. Unijna dyrektywa CSRD jest tego przykładem – zmusza duże przedsiębiorstwa do raportowania danych ESG, czyli informacji o wpływie na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Ratunkiem dla spółek coraz częściej okazuje się sztuczna inteligencja.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
