Europejskie banki spełnią wymogi nadzoru, ale to nie koniec kryzysu
Większość europejskich banków spełni wymóg osiągnięcia wyższego współczynnika posiadanych kapitałów. Wciąż trwa jednak debata na temat definicji samego współczynnika - co zawiera, czego nie zawiera, jaką wagę mają poszczególne aktywa. Ta niepewność co do ostatecznego kształtu regulacji jest trudna dla banków – mówi Roland Boekhout, prezes ING DiBa Niemcy.
Roland Boekhout (fot. ING)
Obserwator Finansowy: „Bez fundamentalnej reformy europejskiego sektora bankowego, euro jest w niebezpieczeństwie. To sektor finansowy wielokrotnie zagrażał unii walutowej” – twierdzi Clemens Fuest, niemiecki ekonomista. Co pan o tym sądzi?
Roland Boekhout: Trudno mi się zgodzić z tym poglądem. To co poszło źle w Unii Europejskiej, to fakt że niektóre kraje mogły nie przestrzegać ustalonych reguł. Banki nie odegrały w tym żadnej roli. Nie zmienia to faktu, że reformy systemu bankowego są w drodze, głównie te dotyczące wymogów kapitałowych.
Jakie reformy ma pan na myśli?
Zmiany dotyczą wymogów regulatorów rynku, które wzięły się z obserwacji wpływu kryzysu na banki. Stąd sugestia większego buforu kapitałowego, co jest krokiem we właściwym kierunku.
Może powinniśmy pójść krok dalej? Daniel Gros zaproponował stworzenie wspólnego europejskiego funduszu ratunkowego dla banków, opłacanego z ich składek.
Fundusz ratujący banki byłby potrzebny w sytuacji bardzo specyficznej i niecodziennej. Lepszym pomysłem byłby fundusz zabezpieczający depozyty klientów detalicznych.
Skoro banków nie trzeba ratować, to czemu hiszpański premier ogłosił, że rząd będzie mógł użyć publicznych pieniędzy jako pożyczkodawca ostatniej szansy, właśnie w przypadku problemów z bankami?
Upadek dużych banków mógłby wiązać się z poważnymi konsekwencjami i kosztami dla klientów indywidualnych. Po drugie, duże banki wpływają na całą gospodarkę kraju. Banki po prostu muszą być na miejscu, aby zbierać oszczędności, udzielać pożyczek, aby system działał. Dziś większość ludzi zgadza się, że błędem było dopuszczenie do tego żeby Lehman Brothers zbankrutował, bo koszty tego zdarzenia przekroczyły sumę, którą trzeba byłoby wydać na jego ratowanie.
Europejski Nadzór Bankowy wyznaczył cel 9 proc. kapitału podstawowego Tier 1 do końca czerwca. Czy ING będzie gotowe, żeby spełnić te wymogi?
Nie jestem upoważniony, żeby odpowiadać w imieniu grupy na ten temat – zgodnie z naszymi zasadami korporacyjnymi nigdy nie komentujemy danych finansowych przed ich publikacją.
Zatem bardziej generalnie – czy europejskie banki spełnią ten wymóg?
Tak. Sądzę, że większość europejskich banków spełni ten wymóg. Wciąż trwa jednak debata na temat definicji współczynnika wypłacalności – co zawiera, czego nie zawiera, jaką wagę mają poszczególne aktywa. Bazylea III de facto faworyzuje bardziej ryzykowne aktywa, co nie było jej zamysłem, ale tak się stało. Jestem przekonany, że to ulegnie zmianie, ale nie wiadomo kiedy. Ta niepewność co do ostatecznego kształtu regulacji jest trudna dla banków. Co ciekawe, w dyskusjach na temat Bazylei III Amerykanie prezentują jedno stanowisko, tak samo Chińczycy, a my nie możemy dopracować się wspólnego europejskiego punktu widzenia.
Gdyby Bazylea III obowiązywała w czerwcu europejskim bankom zabrakłoby 242 mld euro – obliczył Europejski Nadzór Bankowy. Zatem kolejny deadline to styczeń 2013 roku i początek Bazylei III?
Rzeczywiście wielkie liczby są rzucane cały czas. Jeśli definicja w międzyczasie nie zostanie zmieniona, to faktycznie może to być 242 mld euro do końca roku. Nie wiem dokładnie których banków to dotyczy, choć domyślam się że to bardziej problem południa, a nie północy Europy.
Niektórzy obawiają się, że gdy dyrektywa CRD IV wejdzie w życie, rekordowe zyski polskich banków zostaną wytransferowane za granicę. Mają rację?
Ciężko przewidzieć jak to wszystko będzie działać ponieważ przepisy mogą jeszcze ulec zmianie. Niewątpliwie podczas kryzysu osoby odpowiedzialne za finansową stronę gospodarki budują większe ściany wokół swojego obszaru odpowiedzialności. W rezultacie jedne kraje mogą mieć nadpłynność, a inne problemy z brakiem płynności. To samo może dotyczyć regulatorów – mogą oni patrzeć na zasoby poszczególnych banków i oczekiwać transferów w ramach grupy kapitałowej. Mam nadzieję, że do tego nie dojdzie, bo to byłoby zaprzeczeniem idei europejskiej i osłabiałoby europejskie banki. Obecnie trudno mi sobie wyobrazić, aby do takich procesów mogło dojść.
Początki australijskiej bankowości wiążą się z przybyciem, do ówczesnej kolonii karnej znanej jako Nowa Południowa Walia, w 1810 r. gubernatora Lachlana Macquarie. Została ona założona na terenach dzisiejszej południowo-wschodniej Australii. Macquarie, dziś uznawany za jedną z kluczowych postaci w historii tego kraju, odegrał istotną rolę w przekształceniu tej bardzo odległej od Europy i ponurej kolonii karnej w kraj wolnych ludzi.
Współczesną rzeczywistość charakteryzuje szybki postęp. Dynamiczny rozwój technologii informatycznych i cyfryzacja gospodarki wymuszają zmiany także w funkcjonowaniu systemu płatniczego i w samych płatnościach. Zjawisko to ma zasięg globalny. Dotyczy również strefy euro. W dyskusji publicznej pada pytanie, czy po 25 latach od wprowadzenia banknotów i monet euro nadszedł już czas na równoległe wprowadzenie przez Eurosystem (tj. Europejski Bank Centralny i 20 banków centralnych państw strefy euro) cyfrowego odzwierciedlenia gotówki?
Wydarzenia z marca 2023 r. w Stanach Zjednoczonych i Szwajcarii uwidoczniły – nie po raz pierwszy – utrzymującą się kruchość systemów bankowych. Autorzy najnowszego Raportu genewskiego na temat gospodarki światowej oceniają, czy dotychczasowe reformy wystarczą, aby stawić czoło zmianom otoczenia gospodarczego i postępującym przekształceniom strukturalnym oraz jakie dodatkowe reformy systemów bankowych mogą okazać się konieczne. Co prawda konkretne przyczyny słabości banków są różne w rozmaitych jurysdykcjach, ale wiele wniosków zawartych w raporcie dotyczy ogółu systemów bankowych.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Głównym tematem tegorocznego sympozjum w Jackson Hole, organizowanego przez Bank Rezerwy Federalnej w Kansas City, była sytuacja i aktualne trendy na rynku pracy. Nie zabrakło tam również innych tematów, w tym prezentacji dotyczącej reguły Taylora, z której można się było dowiedzieć, dlaczego trudno jest opisywać i intepretować politykę pieniężną za pomocą prostych matematycznych formuł.
Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (Fed) dokonała w ostatnim czasie kolejnego przeglądu swojej strategii polityki pieniężnej. W nowym dokumencie strategicznym potwierdzono główne założenia dotychczasowego podejścia Fed do prowadzenia polityki pieniężnej.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
Pomimo wyzwań gospodarczych i społecznych, coraz dłuższe życie otwiera również nowe możliwości ekonomiczne, które mogą przekształcić starzenie się społeczeństw z obciążenia w źródło wzrostu i rozwoju.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Podczas pandemii inflacja CPI w ujęciu rocznym w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła, osiągając w czerwcu 2022 r. maksimum na poziomie 9 proc. W artykule przekonujemy, że ten wzrost inflacji można wyjaśnić w ramach metodologicznych, w których inflacja zależy od trzech czynników: długoterminowych oczekiwań, stopnia zacieśnienia rynku pracy mierzonego stosunkiem wakatów do bezrobocia oraz dużych zmian cen względnych w poszczególnych branżach, np. sektorze energetycznym i motoryzacyjnym.
Im dłużej europejskie rządy będą inwestowały w obronność, tym większe są szanse na znaczny wzrost innowacyjności i w długim horyzoncie czasowym na Starym Kontynencie zobaczymy efekt spin-off, czyli transferu technologii z sektora defence do sektorów cywilnych – uważa prof. Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający IW Köln.
Swobodny dostęp do zdrowej i relatywnie taniej żywności wciąż nie jest czymś powszechnym w skali globu, i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, współpracy państw i firm z organizacjami międzynarodowymi, a także zapewnienia odpowiedniego finansowania przedsiębiorstwom z branży rolnej – przekonują autorzy monografii „Współczesne wyzwania bezpieczeństwa żywnościowego”.
Pracownicy tracą pracę bezpowrotnie. Klienci zostają bez usług, na których polegali przez lata. Drużyny sportowe tracą sponsorów, a społeczności swoje instytucje, które były ich opoką. Wygrywa tylko private equity. Taki krajobraz USA maluje Megan Greenwell w książce „Bad Company”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
