WChinach podobnie jak w Polsce inflacja przyspiesza. Ostatnie dane wskazują, że ceny wyrobów konsumpcyjnych były w maju wyższe niż rok temu o 5,5 proc., co jest rekordowym wzrostem od 34 miesięcy. Podobnie jak w Polsce najszybciej, bo o około 11,7 proc. wzrosły w Chinach ceny żywności.
Wen Jiabao, premier Chin, będzie musiał zdecydować do jakiego momentu schładzać gospodarkę, by zahamować inflację. (CC By-SA WEF)
Inflację coraz wyraźniej odczuwa się w chińskich sklepach, podczas robienia codziennych zakupów. Ceny wzrastają nawet w tutejszych hipermarketach, które jak wszędzie „duszą” ceny do jak najniższego poziomu i prowadzą liczne kampanie promocyjne i wyprzedaże.
W Chinach przybywa ludzi zamożnych, ale grupa tych, którzy oglądają dosłownie każdego juana (ok. 42 polskich groszy) liczy wciąż setki milionów. O tym, że na stoisku któregoś z tutejszych hipermarketów trwa właśnie promocja jakiegoś z podstawowych produktów żywnościowych np. ryżu, warzyw, czy oleju poznać można po długiej kolejce głównie starszych ludzi, lub pracowników sezonowych.
Generalnie wszyscy są jednak zaskoczeni. Tak wysokiej inflacji w Chinach nie spodziewano się tym bardziej, że przez wiele lat udawało się tu godzić wysoki wzrost gospodarczy na poziomie ok. 10 proc. oraz wzrost konsumpcji, z niską, nie przekraczającą 1 proc. inflacją.
Chiński bank centralny zapowiedział, że od 20 czerwca, kolejny już raz, podwyższy stopy rezerw obowiązkowych o 50 punktów bazowych czyli do poziomu 21,5 proc. Zastępca szefa Instytutu Finansów Chińskiego Uniwersytetu Ludowego Zhao Xijun twierdzi, że to posunięcie zablokuje część kapitału na rynku i ograniczy dostępność kredytów, zwłaszcza dla małych i średnich firm.
Już teraz, jak uważa z kolei prof. Chińskiej Wyższej Szkoły Finansów Huo Tianyong, wiele mniejszych firm ma problemy z otrzymaniem kredytu, nie mówiąc już o tym, iż wzrasta jego oprocentowanie. Jest to tym bardziej trudne dla niektórych do zrozumienia, że dotąd dostęp do „tanich” pieniędzy był w Państwie Środka w miarę prosty i łatwy. Wszystko jednak wskazuje, że się to powoli kończy, bowiem zduszenie inflacji wydaje się dla chińskich władz sprawą priorytetową. Tym bardziej, że wyznaczony na początku roku cel inflacyjny ustalono na poziomie 4 proc.. Cel ten trudno będzie zrealizować, jeżeli tempo wzrostu inflacji utrzyma się na dotychczasowym poziomie.
Jak oblicza się, podniesienie stopy rezerw o 50 punktów bazowych „zamrozi” około 370 mld juanów kapitału na rynku. Analityk banku HSBC Sun Junwei już wcześniej ostrzegał, że jeśli antyinflacyjne posunięcia nie dadzą rezultatu, wzrost chińskiej gospodarki może być wolniejszy od zakładanego. Podobnie uważa ekonomista z Barclays Capitals, Chang Jian twierdząc, że spowolnienie gospodarczego wzrostu, może być ceną za powstrzymanie inflacji. Nie brakuje jednak opinii, że nie ma tego złego co by na dobre nie wyszło. Na przykład Yukon Huangan analityk z Carnegie Asia Program twierdzi, że wyższa inflacja w Chinach, może poprawić równowagę handlową kraju ze Stanami Zjednoczonymi, o co Amerykanie tak bardzo zabiegają.
Tak, czy inaczej Chiny stają przed dylematem i pytaniem: czy da się, i ewentualnie w jaki sposób, pogodzić 10 procentowy wzrost PKB i wysoki wzrost wewnętrznej konsumpcji napędzającej chińską gospodarkę, z niską inflacją? Wprawdzie część analityków uważa, że chińska inflacja to także skutek wzrostu na światowych rynkach cen surowców i żywności, których Chiny są coraz większymi konsumentami, to jednak fakt pozostaje faktem, inflacja w Państwie Środka coraz bardziej niepokoi tutejszą opinię publiczną.
Dowodem powagi problemu inflacji jest otwartość kampanii towarzyszącej opublikowanym ostatnich danym. Analizy, dyskusje, także z udziałem zagranicznych ekspertów, reporterskie relacje w mediach i rozmowy z kupującymi narzekającymi na drożyznę, świadczyć mogą o tym, iż do końca nie zdecydowano się tu jeszcze do jakiego stopnia „schłodzić” tutejszą gospodarkę aby zahamować inflację.
Autor jest dziennikarzem radiowym, mieszka w Pekinie
Wen Jiabao, premier Chin, będzie musiał zdecydować do jakiego momentu schładzać gospodarkę, by zahamować inflację. (CC By-SA WEF)
Rola złota ulegała znaczącym przemianom wraz z ewolucją międzynarodowego systemu walutowego. Doprowadziło to do stopniowego spadku roli złota w odniesieniu do trzech klasycznych funkcji pieniądza: środka wymiany, jednostki obrachunkowej oraz środka tezauryzacji. Był to proces stopniowej eliminacji tego kruszcu z systemu monetarnego. Należy jednak podkreślić, że okres braku oficjalnej roli złota w systemie monetarnym jest relatywnie krótki w porównaniu z czasem, kiedy pełniło ono wszystkie klasyczne funkcje pieniądza.
Od czasu globalnego kryzysu finansowego Chiny podejmują działania mające na celu zwiększenie międzynarodowego wykorzystania renminbi. Działania te wynikają w znacznej mierze z rosnącej roli Państwa Środka w gospodarce światowej i z niezaspokojonych ambicji. Wiąże się to również z przekonaniem, że znaczenie Chin w międzynarodowym systemie walutowym jest nieproporcjonalnie małe w stosunku do pozycji tego kraju w realnej sferze gospodarki światowej. Z drugiej strony wspieranie umiędzynarodowienia renminbi wynika również z dążenia do zmniejszenia zależności od dolara amerykańskiego, co wypływa nie tylko z przyczyn ekonomicznych, lecz w coraz większym stopniu jest pochodną uwarunkowań geopolitycznych.
Stopy inflacji w strefie euro i w USA gwałtownie wzrosły w 2022 r., po części w wyniku poważnych szoków wywołanych zwyżką cen energii. Nasz artykuł zawiera analizę przeniesienia cen energii na inflację bazową w Stanach Zjednoczonych i Niemczech począwszy od lat 70. XX w. Wykazujemy, że siła tego przenoszenia nie jest stała, ale zmienia się w czasie. Wpływ cen energii na inflację w latach 70. XX w. był silny w Stanach Zjednoczonych – w przeciwieństwie do Niemiec. W obu krajach zaobserwowano silne przenoszenie cen energii w 2022 r., która jednak osłabiła się w ostatnich kwartałach, co świadczyłoby o przywróceniu bardziej normalnej dynamiki inflacji.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Nie istnieje jedna ponadczasowa i prawdziwa historia o inflacji; ceny potrafią rosnąć z różnych powodów, a podnoszenie stóp procentowych to nie jedyne remedium – o czym starają się przekonywać Mark McGann Blyth i Nicolo Fraccaroli w „Inflation: A Guide for Users and Losers”.
Przez ostatnie lata rynki wschodzące zmagały się z silnym kursem dolara i zdominowanym przez Wall Street rynkiem kapitałowym. Dziś, w obliczu zmian strukturalnych w światowej gospodarce, a także nastawienia Fed oraz ich własnego rozwoju, kraje rozwijające się stają się nie tylko motorem globalnego wzrostu, ale i magnesem dla kapitału, sygnalizując koniec ery „amerykańskiej wyjątkowości”.
Regulacje tworzone w dobrej wierze czasem stają się jednak dla firm biurokratycznym ciężarem. Unijna dyrektywa CSRD jest tego przykładem – zmusza duże przedsiębiorstwa do raportowania danych ESG, czyli informacji o wpływie na środowisko, społeczeństwo i ład korporacyjny. Ratunkiem dla spółek coraz częściej okazuje się sztuczna inteligencja.
Polski przemysł bateryjny powinien iść w kierunku recyklingu, bo to daje przewidywalny dostęp do surowców, uniezależnia nas od ich producentów, a koszty – co do zasady – są niższe niż w przypadku importu surowców – twierdzi Aleksandra Sojka, starszy analityk Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
O obronie gotówki jako ważnego środka płatniczego w obrocie gospodarczym i roli państwa w tej wojnie mówił w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym“ Rafał Górski, prezes Instytutu Spraw Obywatelskich.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Marketing miejsc długo uchodził za luksusowy dodatek – „ładne hasła i logotypy”. Dziś to narzędzie zniuansowanej rywalizacji o mieszkańców, inwestorów i turystów – mówi dr Jarosław Górski, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych UW.
Kiedyś skomplikowane operacje w sieci dla anarcho-kapitalistów, wkrótce forma aktywów inwestycyjnych dla amerykańskich emerytów dostarczana przez miliarderów z Wall Street – bitcoin przez prawie 17 lat przeszedł długą drogę.
Potrzebny jest nowy sposób myślenia o ekonomii politycznej, który odrzuca dychotomię „rynek kontra rząd”, zastępując ją wizją dotyczącą tego, w jaki sposób przedsiębiorczy liderzy mogą wykorzystać siłę rynków do osiągania celów politycznych i społecznych – przekonuje Chris Hughes w książce „Marketcrafters”.
Na październikowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej (RPP) obniżyła stopy procentowe NBP o 0,25 pkt. proc. w tym referencyjną do 4,50 proc. Co dalej? „Członkowie Rady widzą przestrzeń do obniżek, ale kiedy to nastąpi jeszcze nie wiedzą” - poinformował prof. Adam Glapiński.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
