DABE NBP: Inwestycje w latach 2025 i 2026, potem niepewność
Najpierw wzmożenie, a potem spowolnienie inwestycyjne w rytm wykorzystywania funduszy unijnych oraz inflacja w celu w 2027 r. – to w skrócie najnowsza projekcja analityków NBP z „Raportu o inflacji. Marzec 2025 r.”.
W 2025 r. inflacja ma wynieść 4,9 proc. według centralnej ścieżki projekcji marcowej, w 2026 r. – 3,4 proc., a dopiero w 2027 r. – 2,5 proc. (w projekcji listopadowej spodziewano się 5,6 proc. inflacji w 2025 r. oraz 2,7 proc. w 2026 r.). Stopniowo ma także hamować wzrost PKB – z 3,7 proc. w 2025 r. przez 2,9 proc. w 2026 r. do 2,3 proc. w 2027 r. (poprzednio spodziewano się wzrostu PKB o 3,4 proc. w 2025 r. i 2,8 proc. w 2026 r.).
Projekcja NBP została zaprezentowana 14 marca 2025 r. Tego samego dnia Główny Urząd Statystyczny opublikował jednak zmiany w koszyku inflacyjnym. W lutym 2025 r. wskaźnik inflacji CPI wyniósł 4,9 proc. rdr. (rynkowy konsensus zakładał wzrost o 5,3 proc. rdr.). Dodatkowo inflacja styczniowa została zrewidowana w dół z 5,3 proc. do 4,9 proc. rdr. Najnowsza ścieżka inflacji jest więc położona niżej niż w czasie przygotowywania projekcji.
„GUS zrewidował inflację styczniową o 0,4 pkt proc. Pokazał inflację lutową na podobnym poziomie. Wpływ tych rewizji na naszą prognozę jest raczej wpływem krótkookresowym i niekoniecznie będzie prowadził do rewizji prognozy tegorocznej inflacji o tę wielkość. Pod koniec roku skala tej rewizji może być nawet o połowę mniejsza. W niewielkim stopniu będzie to rzutować też na perspektywy średniookresowe dotyczące 2026 r., jak i 2027 r.” – oceniał dr hab. Jacek Kotłowski, dyrektor Departamentu Analiz i Badań Ekonomicznych (DABE) NBP podczas prezentacji marcowej projekcji.
Presja inflacyjna słabnie powoli
Czego zatem spodziewają się analitycy banku centralnego? Inflacja w 2025 r. ma wynieść 4,9 proc. średniorocznie z najwyższym poziomem 5,4 proc. w pierwszym kwartale. W trzecim kwartale 2025 r. ma to być 4,1 proc., ale już w czwartym kwartale – 4,8 proc. wraz z wygaszaniem tarcz antyinflacyjnych i podwyżką cen energii.
W 2026 r. średnioroczny odczyt CPI to 3,4 proc. i dopiero w 2027 r. – 2,5 proc. (po raz pierwszy widzimy ten rok w projekcji). Przy czym odczyty kwartalne w 2027 r. wyglądają następująco: 2,8 proc. w I kwartale 2027 r.; 2,6 proc. w II kwartale 2027 r. i 2,4 proc. dopiero w III kwartale 2027 r.
Przypomnijmy, że cel inflacyjny to 2,5 proc. (z dopuszczalnym pasmem odchyleń o +/- 1 pkt. proc.). Projekcja przygotowywana jest także z założeniem niezmiennych stóp procentowych. Można więc sobie wyobrazić, że ewentualne poluzowanie polityki pieniężnej, albo lepsza od prognoz koniunktura dodatkowo opóźnią moment dojścia inflacji do celu.
Wolno wygasającą presję inflacyjną widać także we wskaźnikach inflacji bazowej (liczonej z wyłączeniem cen żywności i energii). W projekcji zakłada się, że inflacja bazowa w 2025 r. wyniesie 4,0 proc., w 2026 r. – 3,6 proc., a w 2027 r. – wciąż 2,8 proc.
Ekonomiści NBP wyróżniają dwa okresy, jeśli chodzi o przyszłą inflację. Od II kwartału 2025 r. do II kwartału 2026 r. będziemy się zmagać jeszcze ze skutkami działań regulacyjnych w zakresie cen energii i wysoką dynamiką cen usług (w ostatnim lutowym odczycie inflacji GUS podał, że na 4,9 proc. jej wzrostu rdr. złożył się wzrost cen towarów o 4,3 proc. i usług o 6,6 proc.), a także podwyższoną inflacją bazową.
Od III kwartału 2026 r. do IV kwartału 2027 r. przeważą czynniki dezinflacyjne: słabnące tempo wzrostu wynagrodzeń, niska presja popytowa oraz ograniczony wzrost cen importu (związany z zakładaną niską inflacją w otoczeniu polskiej gospodarki).
„Spodziewamy się w projekcji, że wzrost wynagrodzeń w I kwartale 2025 r. może być jeszcze dwucyfrowy. W dalszym horyzoncie powinien się stopniowo obniżać. […] Presja płacowa powoli słabnie, ale ten proces jest bardzo, bardzo powolny. Inercja wynagrodzeń bierze się z tego, że pracownicy domagając się wyższych wynagrodzeń biorą pod uwagę przeszłą inflację. Plus nie pomaga oczywiście demografia i ciasny rynek pracy” – wyjaśniał dr hab. Jacek Kotłowski.
Czynniki demograficzne mogą także rzutować na długoterminowe tempo wzrostu gospodarczego. Nasz produkt potencjalny w horyzoncie projekcji nieznacznie przekracza 3 proc. Sam wzrost PKB w 2025 r. ma wynieść 3,7 proc., w 2026 r. – 2,9 proc., a w 2027 r. – 2,3 proc.
„Rok 2025 będzie rokiem wysokich inwestycji. One będą napędzane głównie napływem środków z KPO. Przypominam, to około 25 mld euro. My zakładamy, że zostaną w całości wykorzystane. Termin wykorzystania środków upływa w sierpniu 2026 r. […] Także 2025 r. i duża część 2026 r. będzie bardzo silnie wspierana przez napływ inwestycji, potem trochę odwrócenie sytuacji w 2027 r., bo tych środków po prostu już nie będzie” – wyjaśniał dyrektor DABE NBP.
Inwestycje są o tyle ważne, że nie możemy obecnie liczyć na dodatni wpływ eksportu netto. Nie bijemy już nowych rekordów w handlu z Niemcami, a jak w soczewce widać to w jednej grupie produktów.
„To jest ewenement ostatnich 20 lat – zbudowanie ogromnej nadwyżki handlowej z Niemcami. W 2023 r. wyniosła ona 138,8 mld zł i spadła o około 20 mld zł w 2024 r. Z jednej strony jest to związane z osłabieniem popytu w gospodarce niemieckiej – 30 proc. tego spadku dotyczy dóbr konsumpcyjnych, ale jest jeden antybohater spadku – akumulatory do samochodów elektrycznych” – wyjaśniał dyrektor Jacek Kotłowski.
Eksport akumulatorów – niedawnego polskiego hitu – był niższy o 12 mld zł. Są trzy przyczyny: odbudowały się globalne łańcuchy dostaw, powstały nowe fabryki w naszym regionie i obniżyły się ceny tego produktu.
Potrójna niepewność
Oczywiście Niemcy kompletnie zmieniły teraz podejście do zadłużenia i inwestycji, co może napędzić ich gospodarkę, a przez to gospodarkę całego Starego Kontynentu. Jest to jednak odpowiedź na rosnącą fragmentację i początki wojen handlowych, które rozpoczyna Waszyngton, a które będą działać w przeciwną stronę – raczej obniżać wzrost gospodarczy i podwyższać inflację.
Dr hab. Jacek Kotłowski wyjaśniał, że udział Stanów Zjednoczonych w naszym eksporcie na poziomie 4,5 proc. to niedużo tylko na pierwszy rzut oka. Znaczenie USA dla polskiej gospodarki jest bowiem większe niż to wynika z tradycyjnych statystyk handlowych. Chodzi o relatywnie większą rolę reeksportu przez inne kraje do USA oraz duże znaczenie usług w naszym eksporcie bezpośrednim.
W sumie udział USA w polskiej wartości dodanej, która jest miernikiem wzrostu PKB, wynosi 3,3 proc. Usługi informatyczne, biznesowe, call center oraz komponenty dla przemysłu lotniczego to branże najbardziej narażone na ewentualne zawirowania w handlu z USA.
Dyrektor Kotłowski zastrzegł także, że projekcja nie uwzględnia jeszcze nałożenia ceł i jej obszary niepewności są istotne. „Jeśli chodzi o same cła, to wpływ na PKB strefy euro w przypadku nałożenia ceł na samochody jest szacowany przez dużą część instytucji na poziomie 0,2 proc. PKB, jeśli chodzi o stal – na 0,1 proc. PKB, ale są też szacunki pokazujące dużo wyższy wpływ przez niepewność związaną z handlem międzynarodowym i inwestycjami” – wymieniał.
„Drugi element to ceny energii elektrycznej: założyliśmy w projekcji powrót opłaty mocowej, założyliśmy, że mamy odmrożenie od października i że te taryfy się nie zmieniają. I trzeci element z tym powiązany to ETS-2 (rozszerzenie istniejącego systemu handlu emisjami w UE na nowe sektory, w tym budownictwo i transport – przyp. red.). Ma on wejść w 2027 r. Nie ma jeszcze ustawodawstwa na ten temat i przede wszystkim nie ma cen” – zastrzegł dyrektor DABE NBP.
Rosja przyjęła kolejny „wojenny” budżet na 2025 r. i lata 2026–2027. Wbrew wcześniejszym założeniom sytuacja się nie normalizuje, wydatki rosną w galopującym tempie, a deficyt narasta. Budżet nie jest w stanie wspierać innych sfer życia społeczno-gospodarczego decydujących o przyszłej pozycji Rosji, a jego stan pokazuje wymierne koszty wojny, te bieżące, jak również te, które będą obciążać rosyjską gospodarkę przez następnych wiele lat.
Trwający pięć miesięcy pobyt inflacji w celu właśnie się kończy. Centralna ścieżka lipcowej projekcji inflacji DABE NBP zakłada 5,2 proc. odczyt inflacji CPI w 2025 r. (w marcu spodziewano się 3,4 proc.) oraz 2,7 proc. w 2026 r.; 2,5 proc. cel inflacyjny osiągniemy znowu w IV kwartale 2026 r. Nieznacznie w dół skorygowano też projekcję PKB.
Inflacja CPI w 2024 r. wyniesie 3 proc.; w 2025 r. – 3,4 proc., a w 2026 r. – 2,9 proc. – zakłada marcowa projekcja z Raportu o inflacji przygotowana przez Departament Analiz i Badań Ekonomicznych NBP. Ścieżka inflacji jest niższa, a PKB wyższa niż w projekcji listopadowej.
Polska ma dzisiaj już ponad 500 ton złota, a jego udział w rezerwach przekroczył 20 proc. – poinformował Narodowy Bank Polski 24 kwietnia 2025 r. Obecne rezerwy są niemal 5-krotnie wyższe niż siedem lat temu.
Zaczynał mając 43 lat i 20 tys. juanów w ręku. Założona przez niego firma w 2024 r. osiągnęła 8,6 mld dol. zysku i była jednym z najważniejszych graczy na rynku telekomunikacyjnym. A historię o nim i firmie, którą stworzył opowiada napisana przez Li Hongwena książka „Ren Zhengfei & Huawei”.
Amerykańskie cła spadły na Kanadę w trudnym momencie. Produktywność w gospodarce nie rośnie, a zależność od rynku USA jest bardzo duża. W krótkiej perspektywie kraj nie ma dużego pola manewru.
Kiedyś przeokropna nędza, dziś pieniędzy pod dostatkiem. Miło po wiekach udręki dostać klucze do Sezamu. Mowa o Irlandii, będącej przez stulecia kolonią brytyjską. W połowie XIX w. zmarło tam z głodu milion ludzi. Sto lat potem Dublin stanął z Londynem w biznesowo-finansowe szranki i ma się dziś znakomicie.
Wskaźniki urodzeń spadają na całym świecie, lecz nigdzie bardziej niż w Korei. Ten artykuł poddaje analizie, w jaki sposób normy dotyczące płci, kultura pracy i inne cechy społeczne współdziałają ze sobą i powstrzymują płodność w tym kraju pomimo dużych inwestycji w politykę rodzinną.
W obliczu gwałtownego wzrostu taryf celnych i dużej niepewności politycznej Międzynarodowy Fundusz Walutowy oczekuje, że globalny wzrost gospodarczy spadnie w tym i przyszłym roku, ale światowa gospodarka nie wpadnie w recesję.
Prawdopodobieństwo wyginięcia ludzkości przed końcem XXI w. wynosi około 85 proc. – ocenia prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badan Ekonomicznych NBP, wykładowca SGH. Jego zdaniem kluczowym zagrożeniem jest niekontrolowany rozwój sztucznej inteligencji ogólnej (AGI), która może przejąć kontrolę nad światem. O losie ludzkości zadecyduje kilka najbliższych lat.
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Do wybudowania elektrowni jądrowej na Pomorzu potrzeba m.in. 39 tys. ton stali. Wylewanie tzw. betonu jądrowego w lokalizacji Lubiatowo-Kopalino rozpocznie się w 2028 r., a pierwszy blok zostanie ukończony w 2035 r.
Pandemia, problemy z łańcuchami dostaw, przemiany klimatyczne, wojna w Ukrainie i napięcia geopolityczne, a także konkurencja technologiczna (zwłaszcza na rynku samochodów elektrycznych i półprzewodników) postawiły pod znakiem zapytania ideę globalnego wolnego handlu. W efekcie coraz więcej państw i organizacji międzynarodowych wdraża rozwiązania interwencjonistyczne – w tym politykę przemysłową.
W ostatnim czasie wiele się mówiło o „metalach ziem rzadkich na terenie Ukrainy”. Wszystko z powodu umowy surowcowej pomiędzy USA a Kijowem. Warto przeanalizować, czym dokładnie są metale ziem rzadkich, jak dużo ich ma Ukraina, a także, dlaczego na tych pierwiastkach tak bardzo zależy Stanom Zjednoczonym.
Kiedy świat wynurzył się z chaosu II wojny światowej, władzę objęli ludzie o przekonaniach makroekonomicznych, ukształtowanych w formacyjnym dla nich doświadczeniu lat 30. XX w.
Cena złota osiągnęła w kwietniu najwyższy poziom w historii. W głównym stopniu przełożyły się na to zakupy dokonywane przez banki centralne, czynniki behawioralne oraz przejściowy wzrost ryzyka geopolitycznego, wynikający z walk na Bliskim Wschodzie.
Mija blisko trzydzieści lat od chwili, gdy Narodowy Bank Polski przeprowadził denominację złotego. Jej przygotowanie było złożonym procesem – należało bowiem wszystko zaplanować, zaprojektować nowe monety i banknoty, zlecić ich produkcję, przygotować całą logistykę, a na koniec przekazać je przy pomocy banków do portfeli wszystkich Polaków.
W ostatnich latach, a szczególnie po rozpoczęciu wojny z Ukrainą, z Rosji płynie nieprzerwany przekaz o sukcesach. Ich skala narasta – gospodarka uodporniła się na sankcje i nawet się rozwija oraz restrukturyzuje, bieda spada, a zamożność rośnie, produkcja krajowa wypiera zaś import. Czy sukcesy mają jednak realny wymiar, czy głównie propagandowomedialny?
Odbudowa gospodarcza kraju i opanowanie chaosu walutowego należały do największych wyzwań, jakie stanęły przed władzami niepodległego państwa polskiego w 1918 r. Sanacja gospodarcza zależała zarówno od skutecznie przeprowadzonych reform finansów publicznych i skarbu państwa, jak również od szybkiego wprowadzenia do obiegu nowej, pełnowartościowej polskiej waluty. A to właśnie dobrze zorganizowany aparat skarbowy, sprawny obieg pieniądza i jego stabilna wartość stanowiły podstawę rozwoju ekonomicznego i społecznego odrodzonej Polski.
W ciągu najbliższych 30 lat rynek pracy będzie podlegał rozmaitym trendom. Do najważniejszych należą rozwój sztucznej inteligencji, starzenie się społeczeństw i ekologiczna transformacja. Każdy z nich będzie się wiązał z nowymi zagrożeniami, ale też i zawodowymi szansami.
