O 0,8 punktu wzrósł w kwietniu w stosunku do marca Wskaźnik Przyszłej Inflacji, prognozujący z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych. Był to piąty z kolei miesiąc wzrostu wskaźnika – informuje Maria Drozdowicz z Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych BIEC.
– W gospodarce wraz z postępującym ożywieniem, pojawiają coraz bardziej sprzyjające warunki do wzrostu cen. Biorąc pod uwagę wyprzedzenia wskaźnika rzędu 8-10 miesięcy w stosunku do CPI, wyższych od dotychczasowych poziomów inflacji można spodziewać się jesienią tego roku – ocenia Drozdowicz.
Wśród 7 składowych wskaźnika działających w kierunku szybszego wzrostu cen w ostatnich miesiącach przeważają te, które decydują o kosztach funkcjonowania przedsiębiorstw. W całym 2013 roku różne kategorie kosztów podlegały zdecydowanemu ograniczeniu. Przedsiębiorstwa redukowały koszty pracy, wyzbywały się niewykorzystywanych środków trwałych, poszukiwały tańszych dostawców. Działania te pozwalały przedsiębiorcom zachować konkurencyjność i przetrwać okres spowolnienia gospodarczego, dla konsumentów zaś oznaczało to niższą inflację.
– Obserwowany w ostatnich miesiącach wzrost kosztów ma więc charakter relatywny, w stosunku do bardzo niskiego poziomu z ubiegłego roku – zastrzega Drozdowicz.
Największy wzrost odnotowano w przypadku cen usług świadczonych na rzecz przedsiębiorstw. W drugiej połowie 2013 roku ceny usług transportowych i magazynowych systematycznie spadały. Obecny ich wzrost (ostatnie dostępne dane są za styczeń 2014 r.) wynikał głównie z wyższych cen transportu lądowego i rurociągowego. Ceny pozostałych kategorii usług (gospodarka magazynowa, działalność pocztowa i kurierska) pozostały stabilne w stosunku do poprzedniego miesiąca, zaś ceny transportu wodnego spadły.
Kolejne czynniki proinflacyjne to nieco wyższe jednostkowe koszty pracy oraz wyższe koszty w przeliczeniu na jednostkę wyrobu.
– Obie kategorie kosztów spadały systematycznie od 2011 roku, co świadczy o procesach efektywnościowych dokonujących się w firmach. Tak więc obserwowany od jesieni ub. roku niewielki jak na razie wzrost obu kategorii kosztów jest poniżej swych lokalnych szczytów sprzed spowolnienia gospodarczego – wyjaśnia Drozdowicz.
Ostatnie dostępne dane (grudzień 2013 r.) wskazują na wzrost cen importu. Wzrost ten na razie należy traktować krótkookresowo. Odzwierciedla on bowiem przede wszystkim osłabienie złotego z przełomu i początku 2014 roku. Wobec dominujących spadków cen importu, które obserwowaliśmy w drugiej połowie ubiegłego roku, ostatnie zawirowania na rynku walutowym nie powinny przyczynić się do nasilenia presji inflacyjnej.
Odsetek wykorzystania mocy produkcyjnych w sektorze przedsiębiorstw wzrósł na koniec 2013 roku o niecałe 2 punkty procentowe i wynosi obecnie około 76 proc. Tym samym osiągnął poziom sprzed ostatniego spowolnienia. Przedsiębiorcy mają więc jeszcze spory zapas niewykorzystanych mocy, co wpłynie stabilizująco na inflację. Dodatkowym czynnikiem stabilizującym inflację jest niska skłonność przedsiębiorców do inwestowania w poszerzenie mocy wytwórczych.
Czynniki decydujące o wielkości popytu wewnętrznego nie stanowią zagrożenia dla stabilności cen w najbliższym czasie. Podaż pieniądza M3 wzrosła w stosunku do poprzedniego miesiąca w niewielkim stopniu i to głównie dzięki wzrostowi depozytów gospodarstw domowych, co najprawdopodobniej miało związek z wypłatami „trzynastek”. Dynamika zadłużania się gospodarstw domowych z tytułu kredytów co prawda poprawia się w ostatnich miesiącach, jednak boom kredytowy nam nie zagraża.
Wyraźnie obniżyły się w stosunku do sytuacji sprzed miesiąca oczekiwania producentów wzrostu cen produkowanych przez nich wyrobów. Zdecydowanie niższe oczekiwania na wzrost cen wyrażają przede wszystkim producenci artykułów spożywczych odzieży i wyrobów tekstylnych, czyli te branże, które jako pierwsze mogą odczuć spadek eksportu do Rosji.
Przedstawiane przez organy nadzoru makroostrożnościowego twierdzenia o przeszacowaniu cen nieruchomości – na przykład w Szwecji – oparte na współczynniku cen nieruchomości do dochodów są często przesadzone. W niniejszym artykule dowodzimy, że dla określenia czynników fundamentalnych kształtujących ceny nieruchomości mieszkaniowych konieczne jest uwzględnienie zrównoważonego poziomu stóp procentowych, lecz żadna konkretna miara przeszacowania lub niedoszacowania nie jest zadowalająca. Do miar tych należy współczynnik kosztów użytkowania do dochodów. Zamiast nich dla potrzeb przeprowadzenia oceny opartej na dowodach wymagane są strukturalne modele empiryczne rynku mieszkaniowego i rynku kredytowego.
Po okresie dezinflacji, który trwał przez ponad dwie dekady przed pandemią, w 2021 roku kraje strefy euro nagle stanęły w obliczu rosnącej inflacji. Niniejszy artykuł omawia, w jaki sposób ten epizod inflacyjny następujący po pandemii, początkowo ograniczony do produktów dotkniętych zatorami w łańcuchu dostaw, przekształcił się w szeroko zakrojone i trwałe zjawisko. Wyniki wskazują, że kluczową rolę w jego rozpowszechnieniu odegrały oczekiwania inflacyjne gospodarstw domowych i zdolność firm do dyktowania cen.
Transformacja energetyczna jest najkosztowniejszym programem gospodarczym w nowożytnym świecie. Planem, na który się de facto zdecydowała tylko Europa, wprowadzając i zezwalając na rynkowy obrót uprawnieniami do emisji CO2. Autorzy badań nad podatkami węglowymi i zielonymi certyfikatami, opublikowanymi na stronach EBC i MFW, twierdzą, że wpływ na inflację w strefie euro będzie prawie zerowy, podobnie jak na wzrost bezrobocia. Czy faktycznie tak jest?
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Głównym tematem tegorocznego sympozjum w Jackson Hole, organizowanego przez Bank Rezerwy Federalnej w Kansas City, była sytuacja i aktualne trendy na rynku pracy. Nie zabrakło tam również innych tematów, w tym prezentacji dotyczącej reguły Taylora, z której można się było dowiedzieć, dlaczego trudno jest opisywać i intepretować politykę pieniężną za pomocą prostych matematycznych formuł.
Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (Fed) dokonała w ostatnim czasie kolejnego przeglądu swojej strategii polityki pieniężnej. W nowym dokumencie strategicznym potwierdzono główne założenia dotychczasowego podejścia Fed do prowadzenia polityki pieniężnej.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
Pomimo wyzwań gospodarczych i społecznych, coraz dłuższe życie otwiera również nowe możliwości ekonomiczne, które mogą przekształcić starzenie się społeczeństw z obciążenia w źródło wzrostu i rozwoju.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Podczas pandemii inflacja CPI w ujęciu rocznym w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła, osiągając w czerwcu 2022 r. maksimum na poziomie 9 proc. W artykule przekonujemy, że ten wzrost inflacji można wyjaśnić w ramach metodologicznych, w których inflacja zależy od trzech czynników: długoterminowych oczekiwań, stopnia zacieśnienia rynku pracy mierzonego stosunkiem wakatów do bezrobocia oraz dużych zmian cen względnych w poszczególnych branżach, np. sektorze energetycznym i motoryzacyjnym.
Im dłużej europejskie rządy będą inwestowały w obronność, tym większe są szanse na znaczny wzrost innowacyjności i w długim horyzoncie czasowym na Starym Kontynencie zobaczymy efekt spin-off, czyli transferu technologii z sektora defence do sektorów cywilnych – uważa prof. Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający IW Köln.
Swobodny dostęp do zdrowej i relatywnie taniej żywności wciąż nie jest czymś powszechnym w skali globu, i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, współpracy państw i firm z organizacjami międzynarodowymi, a także zapewnienia odpowiedniego finansowania przedsiębiorstwom z branży rolnej – przekonują autorzy monografii „Współczesne wyzwania bezpieczeństwa żywnościowego”.
Pracownicy tracą pracę bezpowrotnie. Klienci zostają bez usług, na których polegali przez lata. Drużyny sportowe tracą sponsorów, a społeczności swoje instytucje, które były ich opoką. Wygrywa tylko private equity. Taki krajobraz USA maluje Megan Greenwell w książce „Bad Company”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
