O0,7 punktu spadł w czerwcu Wskaźnik Przyszłej Inflacji, prognozujący z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem kierunek zmian cen towarów i usług konsumpcyjnych. Był to drugi kolejny miesiąc spadku wskaźnika, a tym samym ponownego obniżenia presji inflacyjnej w gospodarce – informuje Maria Drozdowicz z Biura Inwestycji i Cykli Ekonomicznych BIEC.
Półroczny okres wzrostu Wskaźnika Przyszłej Inflacji, który następował od listopada 2013 roku do kwietnia 2014 r. sygnalizuje najprawdopodobniej niewielkie odbicie inflacji, które nastąpi jesienią. W dalszej perspektywie spodziewać należy się powrotu tendencji dezinflacyjnych – wynika z oceny BIEC.
Spośród dziewięciu składowych wskaźnika w ostatnim miesiącu pięć działało w kierunku spadku inflacji, a cztery działały w kierunku szybszego wzrostu cen konsumpcyjnych.
Najsilniej w kierunku spadku wskaźnika oddziaływały w tym miesiącu ceny usług magazynowania i transportu świadczone na rzecz przedsiębiorstw (ostatnie dostępne dane za kwiecień 2014 r.). Wśród poszczególnych kategorii usług potaniały ceny transportu lądowego, a w przypadku cen pozostałych rodzajów usług odnotowano umiarkowany wzrost. Niezależnie od krótkookresowych wahań, w dłuższej perspektywie ceny usług transportu i magazynowania od jesieni ubiegłego roku wykazują tendencje dezinflacyjne.
Drugi miesiąc z rzędu słabnie dynamika zadłużania się gospodarstw domowych z tytułu kredytów. Oczekiwania na wzrost akcji kredytowej w efekcie ożywienia na rynku nieruchomości okazały się jak do tej pory zbyt optymistyczne. Dotyczyło ono niewielkiej grupy nabywców korzystających z okresowego spadku cen mieszkań.
– Powolna poprawa na rynku pracy, niepewność utrzymania zatrudnienia oraz umiarkowany wzrost wynagrodzeń to główne przyczyny słabego zainteresowania nieruchomościami i dobrami trwałego użytku, a w konsekwencji słabym popytem na kredyty bankowe – ocenia Drozdowicz.
Pomimo, względnie niskiej ceny pieniądza ani konsumenci, ani firmy nie zwiększają istotnie swych wydatków finansowanych kredytem. Czynniki te z jednej strony stabilizują inflację, z drugiej jednak świadczą o bardzo wczesnym i wciąż niepewnym ożywieniu.
Drugi miesiąc z rzędu spadają oczekiwania przedsiębiorców co do możliwości podnoszenia cen. Najniższe oczekiwania na wzrost cen wyrażali menadżerowie na początku ubiegłego roku, w kolejnych miesiącach 2013 r. do listopada 2013 tendencje do podnoszenie cen systematycznie nasilały się. Od lutego ponownie przeważają opinie o konieczności obniżek lub utrzymania cen na dotychczasowym poziomie.
Obecnie, najwyższa przewaga przedsiębiorców planujących w najbliższym czasie obniżki występuje wśród producentów trwałych dóbr konsumpcyjnych, co również świadczy o słabości czynników popytowych, a zwłaszcza spożycia indywidualnego. Spośród 22 branż jedynie producenci energii i produktów rafinacji ropy naftowej przewidują zdecydowany wzrost cen.
Badania ankietowe prowadzone wśród przedsiębiorców informują o niższych przeciętnych kosztach produkcji, ponoszonych w II kwartale br. w stosunku do I kwartału. Jednocześnie, od połowy ubiegłego roku systematycznie, choć bardzo powoli rosną jednostkowe koszty pracy.
– Oznaczać to może trudności w pozyskiwaniu pracowników o odpowiednich kwalifikacjach, stąd większa skłonność przedsiębiorców do podnoszenia wynagrodzeń a mniejsza do wzrostu zatrudnienia. Utrzymywanie się obu tendencji (wzrost jednostkowych kosztów pracy i spadek ogólnych kosztów produkcji) w dłuższym czasie może pogorszyć sytuację finansową firm a tym samym ograniczać ich plany inwestycyjne – komentuje Drozdowicz.
Zmiany składowych, działających proinflacyjnie były niewielkie. Spośród nich największe znaczenie miał wzrost odsetka wykorzystania mocy produkcyjnych, które obecnie wynosi ok. 77 proc. wobec 73 proc. przed rokiem. Wzrost ten jednak może być względny i wynikać głównie z działań oszczędnościowych firm, które wyzbywały się w ostatnim czasie zbędnych w procesie produkcji maszyn i urządzeń. Utrzymująca się od ponad dwóch lat deflacja cen producentów narzuca ostrą walkę cenową, co z kolei wymusza działania redukujące koszty. Wyzbycie się części parku maszynowego, automatycznie zwiększa odsetek mocy wykorzystywanych w procesie produkcji.
W niewielkim stopniu zmieniła się podaż pieniądza M3, co raczej nie zapowiada wyższego popytu, tym bardziej, ze nie rosną depozyty gospodarstw domowych.
Niewielki wzrost cen importu (ostatnie dostępne dane za marzec) nastąpił po dwóch kolejnych miesiącach spadków. W dłuższym okresie, tj. od początku 2013 roku ceny importu charakteryzują się względną stabilnością i oprócz krótkookresowych wahań nie wykazują zdecydowanej tendencji ani do spadku, ani do wzrostu. Stabilności cen importu sprzyjają niewielkie wahania kursu złotego oraz stabilizacja cen surowców na światowych rynkach.
Przedstawiane przez organy nadzoru makroostrożnościowego twierdzenia o przeszacowaniu cen nieruchomości – na przykład w Szwecji – oparte na współczynniku cen nieruchomości do dochodów są często przesadzone. W niniejszym artykule dowodzimy, że dla określenia czynników fundamentalnych kształtujących ceny nieruchomości mieszkaniowych konieczne jest uwzględnienie zrównoważonego poziomu stóp procentowych, lecz żadna konkretna miara przeszacowania lub niedoszacowania nie jest zadowalająca. Do miar tych należy współczynnik kosztów użytkowania do dochodów. Zamiast nich dla potrzeb przeprowadzenia oceny opartej na dowodach wymagane są strukturalne modele empiryczne rynku mieszkaniowego i rynku kredytowego.
Stopy inflacji w strefie euro i w USA gwałtownie wzrosły w 2022 r., po części w wyniku poważnych szoków wywołanych zwyżką cen energii. Nasz artykuł zawiera analizę przeniesienia cen energii na inflację bazową w Stanach Zjednoczonych i Niemczech począwszy od lat 70. XX w. Wykazujemy, że siła tego przenoszenia nie jest stała, ale zmienia się w czasie. Wpływ cen energii na inflację w latach 70. XX w. był silny w Stanach Zjednoczonych – w przeciwieństwie do Niemiec. W obu krajach zaobserwowano silne przenoszenie cen energii w 2022 r., która jednak osłabiła się w ostatnich kwartałach, co świadczyłoby o przywróceniu bardziej normalnej dynamiki inflacji.
Ceny energii były ważnym czynnikiem niedawnego wzrostu inflacji. W artykule analizujemy związek między szokami cen energii a oczekiwaniami inflacyjnymi gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Okazuje się, że gospodarstwa rozciągają (ekstrapolują) indywidualną percepcję wzrostu cen energii na ogląd całej gospodarki. Z kolei przedsiębiorstwa, które w znacznej części przenoszą wzrost kosztów energii na ceny swoich produktów, nie wykazują wpływu szoku cen energii na oczekiwania inflacyjne. Spostrzeżenia te zdają się potwierdzać istnienie różnic w posiadanej wiedzy ekonomicznej (ang. information frictions), oraz ich roli w wyjaśnianiu różnic między gospodarstwami domowymi a przedsiębiorstwami.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Głównym tematem tegorocznego sympozjum w Jackson Hole, organizowanego przez Bank Rezerwy Federalnej w Kansas City, była sytuacja i aktualne trendy na rynku pracy. Nie zabrakło tam również innych tematów, w tym prezentacji dotyczącej reguły Taylora, z której można się było dowiedzieć, dlaczego trudno jest opisywać i intepretować politykę pieniężną za pomocą prostych matematycznych formuł.
Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (Fed) dokonała w ostatnim czasie kolejnego przeglądu swojej strategii polityki pieniężnej. W nowym dokumencie strategicznym potwierdzono główne założenia dotychczasowego podejścia Fed do prowadzenia polityki pieniężnej.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
Pomimo wyzwań gospodarczych i społecznych, coraz dłuższe życie otwiera również nowe możliwości ekonomiczne, które mogą przekształcić starzenie się społeczeństw z obciążenia w źródło wzrostu i rozwoju.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Podczas pandemii inflacja CPI w ujęciu rocznym w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła, osiągając w czerwcu 2022 r. maksimum na poziomie 9 proc. W artykule przekonujemy, że ten wzrost inflacji można wyjaśnić w ramach metodologicznych, w których inflacja zależy od trzech czynników: długoterminowych oczekiwań, stopnia zacieśnienia rynku pracy mierzonego stosunkiem wakatów do bezrobocia oraz dużych zmian cen względnych w poszczególnych branżach, np. sektorze energetycznym i motoryzacyjnym.
Im dłużej europejskie rządy będą inwestowały w obronność, tym większe są szanse na znaczny wzrost innowacyjności i w długim horyzoncie czasowym na Starym Kontynencie zobaczymy efekt spin-off, czyli transferu technologii z sektora defence do sektorów cywilnych – uważa prof. Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający IW Köln.
Swobodny dostęp do zdrowej i relatywnie taniej żywności wciąż nie jest czymś powszechnym w skali globu, i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, współpracy państw i firm z organizacjami międzynarodowymi, a także zapewnienia odpowiedniego finansowania przedsiębiorstwom z branży rolnej – przekonują autorzy monografii „Współczesne wyzwania bezpieczeństwa żywnościowego”.
Pracownicy tracą pracę bezpowrotnie. Klienci zostają bez usług, na których polegali przez lata. Drużyny sportowe tracą sponsorów, a społeczności swoje instytucje, które były ich opoką. Wygrywa tylko private equity. Taki krajobraz USA maluje Megan Greenwell w książce „Bad Company”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
