NBU: Pozyskanie inwestorów dla Privatbanku będzie możliwe po restrukturyzacji kredytów dla firm
Miną trzy, cztery lata zanim będzie można mówić o pozyskaniu inwestorów dla Privatbanku – mówi Katerina Rożkowa, wiceprezes banku centralnego Ukrainy NBU w wywiadzie dla Central European Financial Observer, opisując jak doszło do nacjonalizacji największego banku Ukrainy.
Katerina Rożkowa, wiceprezes banku centralnego Ukrainy, ujawniła, że byli właściciele PrivatBanku skierowali do sądu kolejny pozew, w którym domagają się uznania nacjonalizacji za niezgodną z prawem.. (CC BY-NC-ND NBU)
Rząd Ukrainy zmuszony był przejąć Privatbank, kontrolowany wcześniej przez oligarchów Igora Kołomojskiego i Giennadija Bogolubowa. Według Narodowego Baku Ukrainy (NBU) bilans Privatbanku na 1 grudnia 2016 wykazywał „dziurę” w kwocie 5,6 mld dol.
– Państwu nie potrzeba kolejnego banku. Ale ten bank trzeba ustabilizować, uzdrowić jego bilans, wprowadzić odpowiedni nadzór właścicielski. Dopiero wtedy będzie można mówić o pozyskaniu inwestorów – mówi Katerina Rożkowa, wiceprezes NBU.
Po nacjonalizacji Privatbanku ukraińskie państwo kontroluje około 52 proc. sektora bankowego (rok wcześniej było to 26 proc.).
W lutym 2016 roku Ministerstwo Finansów Ukrainy ogłosiło pięcioletni ogólny plan reform banków państwowych. Władze w szczególności liczą na to, że dwa najważniejsze banki państwowe – drugi i trzeci pod względem posiadanych aktywów Oszczadbank i Ukreximbank – mogłyby sprzedać w drodze przetargu do 20 proc. aktywów inwestorowi kwalifikowanemu albo międzynarodowej instytucji finansowej.
Co dalej
Zdaniem Kateriny Rożkowej pozyskanie inwestorów w przeciągu trzech lub czterech lat będzie możliwe, o ile poprzedni właściciele, Kołomojski i Bogolubow, wypełnią przyjęte zobowiązania dotyczące restrukturyzacji portfela kredytów dla przedsiębiorstw.
Biznesmeni zobowiązali się do połowy 2017 roku przeprowadzić program restrukturyzacji. Jeśli uda im się wykonać zadanie choćby w 75 proc., NBU skłonny jest zgodzić się przedłużyć termin restrukturyzacji pozostałych 25 proc. do końca roku.
Wcześniej prezes NBU Waleria Gontariewa ujawniła, że 97 proc. portfela kredytowego banku stanowiły kredyty dla firm powiązanych z działalnością Kołomojskiego i Bogolubowa, co było jedną z przyczyn katastrofalnej sytuacji finansowej banku w przeddzień nacjonalizacji.
Rożkowa potwierdza te dane, i zaznacza, że taka struktura portfela kredytowego utrzymuje się od wiosny 2015 roku. Ówcześni akcjonariusze Privatbanku nie byli w stanie ograniczyć udziału podmiotów powiązanych w portfelu kredytowym, pomimo podjętego w tym względzie zobowiązania w ramach ogólnego planu dokapitalizowania banku.
Privatbank nie zgodził się z oceną NBU. Ołeksandr Dubilet, były wieloletni prezes banku, powiedział, że poziom 97 proc. nie tylko „nie ostanie się w sądzie, ale jest pozbawiony logiki”.
Jeśli dawnym akcjonariuszom Privatbanku nie uda się zrestrukturyzować portfela kredytowego w tym półroczu, bank, dziś już państwowy, na mocy umów na te kredyty, które nie są spłacane będzie miał prawo przejąć pozostające nieliczne aktywa zabezpieczające. Ponieważ bank udzielał kredytów w większości firmom powiązanym z Kołomojskim i Bogolubowem, można zakładać, że jakiekolwiek ruchy w kierunku zajęcia aktywów będą brały na cel aktywa niebankowe biznesmenów – od petrochemii, przez handel paliwami aż do sektora mediów. Część aktywów niebankowych przypisywanych dwóm przedsiębiorcom już teraz figuruje w księgach Privatbanku, np. kurort narciarski Bukowel w Karpatach.
Jeśli poprzedni właściciele nie będą mogli lub chcieli dokonać restrukturyzacji portfela kredytowego, państwu pozostanie uciec się do przepisów, które obarczają właścicieli odpowiedzialnością za dopuszczenie do niewypłacalności banku.
– Bank zbankrutował. Procedur upadłościowych nie wszczęto z powodu jego systemowej roli – mówi Rożkowa. – Byli właściciele muszą teraz zrobić to, co powinni zrobić w ramach ogólnego planu [rekapitalizacji, podpisanego z NBU w lutym 2015]. Gdyby zrobili to wcześniej, mieliby dzisiaj funkcjonujący bank i mogliby po prostu stopniowo „wygaszać” kredyty – stwierdziła wiceprezes.
Uniknąć krachu
W lutym 2016 r. Privatbank podpisał z NBU trzyletni ogólny plan dokapitalizowania banku i redukcji kredytów udzielonych podmiotom powiązanym. Zgodnie z tym dokumentem bank zobowiązany był wypracować dodatni współczynnik adekwatności kapitałowej (WAK) do kwietnia 2016 r. Jednak Rożkowa twierdzi, że zobowiązanie to wypełniono dopiero we wrześniu.
Bank podjął się także osiągnięcia 5-procentowego WAK do połowy listopada.
– Audyt i nasza kontrola bieżąca ujawniły kompletnie niewystarczające współczynniki. Dawaliśmy Privabankowi mnóstwo swobody, ale sytuacja wymknęła się spod kontroli – mówi Rożkowa.
Płynność banku zaczęła się pogarszać. – Przyszła taka chwila, gdy stało się jasne, że trzeba podjąć decyzję [o nacjonalizacji]. W przeciwnym wypadku ryzykowalibyśmy poważne problemy z płynnością, panikę [wśród klientów], a to mogłoby „zarazić” inne banki – dodaje Katerina Rożkowa.
NBU nie był wstanie wesprzeć Privatbanku kredytem, ponieważ bank zalegał jeszcze ze spłatą 14 mld hrywien z 19 mld kredytu udzielonego mu przez bank centralny wcześniej.
– Nikt nie oponował. Zarówno prezydent, jak i premier zdawali sobie sprawę z problemu. Nikt nie liczył na to, że zniknie on sam z siebie. Upadły rachuby, że akcjonariusze poradzą sobie samodzielnie – Rożkowa opisuje sytuację, gdy NBU złożył u prezydenta, premiera i ministra finansów propozycję nacjonalizacji.
Katerina Rożkowa, wiceprezes banku centralnego Ukrainy, ujawniła, że byli właściciele PrivatBanku skierowali do sądu kolejny pozew, w którym domagają się uznania nacjonalizacji za niezgodną z prawem.. (CC BY-NC-ND NBU)
W seriach wydawniczych Materiały i Studia NBP oraz NBP Working Papers został niedawno opublikowany raport przedstawiający wyniki najnowszych badań dotyczących mechanizmu transmisji polityki pieniężnej w Polsce. Z wielu wątków poddanych analizie wybraliśmy trzy, które streszczamy w niniejszym artykule. Rozpoczynamy od czynników wpływających na możliwie zmiany mechanizmu transmisji polityki pieniężnej. Następnie analizujemy siłę i opóźnienia, z jaką decyzje Rady Polityki Pieniężnej oddziałują na gospodarkę. W ostatniej części artykułu przyglądamy się bliżej funkcjonowaniu kanału kredytowego polityki pieniężnej w Polsce.
Jedną z kluczowych decyzji przy podpisywaniu umowy kredytu hipotecznego jest wybór formy oprocentowania. Zasadniczo konsument może wybrać stałe (FRM – Fixed-Rate Mortgage) lub zmienne (ARM – Adjustable-Rate Mortgage) oprocentowanie. Wybór ten jest ważny przede wszystkim z perspektywy społecznej.
Perturbacje z zatwierdzeniem przez Kongres USA nowego pakietu pomocy finansowej dla Ukrainy oraz problemy płatnicze Unii Europejskiej sprawiły, że na porządku dziennym stanęła sprawa wykorzystania na potrzeby naszego sąsiada rosyjskich aktywów zamrożonych na Zachodzie.
Unia Europejska jako pierwsza na świecie wdrożyła kompleksowe przepisy regulujące sztuczną inteligencję. Czy AI Act wystarczy, by zapewnić bezpieczeństwo obywatelom, a jednocześnie nie zahamować innowacji? – Na pewno to dobry krok, ale wciąż brakuje nam technologicznego przywództwa – mówi dr Michał Nowakowski, radca prawny i ekspert ds. etyki AI.
Sztuczna inteligencja może nie tylko przejąć wiele zadań wykonywanych przez ludzi, ale też radykalnie zmienić fundamenty globalnego ładu. W optymistycznym scenariuszu oznaczać to może „w pełni zautomatyzowany luksusowy komunizm”. Jednak jeszcze bardziej prawdopodobne są mroczne wizje: podział ludzkości na kasty, neokolonializm technologiczny, ekstremalne nierówności czy cyfrowe dyktatury zarządzane przez ogólną sztuczną inteligencję. Utopia może łatwo przerodzić się w dystopię – przestrzega prof. Jakub Growiec, doradca ekonomiczny w Departamencie Analiz i Badań Ekonomicznych NBP i wykładowca SGH.
Głównym tematem tegorocznego sympozjum w Jackson Hole, organizowanego przez Bank Rezerwy Federalnej w Kansas City, była sytuacja i aktualne trendy na rynku pracy. Nie zabrakło tam również innych tematów, w tym prezentacji dotyczącej reguły Taylora, z której można się było dowiedzieć, dlaczego trudno jest opisywać i intepretować politykę pieniężną za pomocą prostych matematycznych formuł.
Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych (Fed) dokonała w ostatnim czasie kolejnego przeglądu swojej strategii polityki pieniężnej. W nowym dokumencie strategicznym potwierdzono główne założenia dotychczasowego podejścia Fed do prowadzenia polityki pieniężnej.
Autonomiczna sztuczna inteligencja w ciągu kilku lat zrewolucjonizuje wiele biznesów i branż, zmieni łańcuchy wartości firm i strukturę zatrudnienia. Nie powinna jednak być pozostawiona bez nadzoru.
Pomimo wyzwań gospodarczych i społecznych, coraz dłuższe życie otwiera również nowe możliwości ekonomiczne, które mogą przekształcić starzenie się społeczeństw z obciążenia w źródło wzrostu i rozwoju.
Kraj byłego bloku wschodniego, który – podobnie jak my – zaczął dynamicznie się rozwijać po upadku komunizmu to Rumunia. Dziś ma apetyt na znacznie więcej, ale czy wystarczy jej sił i ambicji, by sięgnąć po więcej?
Podczas pandemii inflacja CPI w ujęciu rocznym w Stanach Zjednoczonych gwałtownie wzrosła, osiągając w czerwcu 2022 r. maksimum na poziomie 9 proc. W artykule przekonujemy, że ten wzrost inflacji można wyjaśnić w ramach metodologicznych, w których inflacja zależy od trzech czynników: długoterminowych oczekiwań, stopnia zacieśnienia rynku pracy mierzonego stosunkiem wakatów do bezrobocia oraz dużych zmian cen względnych w poszczególnych branżach, np. sektorze energetycznym i motoryzacyjnym.
Im dłużej europejskie rządy będą inwestowały w obronność, tym większe są szanse na znaczny wzrost innowacyjności i w długim horyzoncie czasowym na Starym Kontynencie zobaczymy efekt spin-off, czyli transferu technologii z sektora defence do sektorów cywilnych – uważa prof. Hubertus Bardt, dyrektor zarządzający IW Köln.
Swobodny dostęp do zdrowej i relatywnie taniej żywności wciąż nie jest czymś powszechnym w skali globu, i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, współpracy państw i firm z organizacjami międzynarodowymi, a także zapewnienia odpowiedniego finansowania przedsiębiorstwom z branży rolnej – przekonują autorzy monografii „Współczesne wyzwania bezpieczeństwa żywnościowego”.
Pracownicy tracą pracę bezpowrotnie. Klienci zostają bez usług, na których polegali przez lata. Drużyny sportowe tracą sponsorów, a społeczności swoje instytucje, które były ich opoką. Wygrywa tylko private equity. Taki krajobraz USA maluje Megan Greenwell w książce „Bad Company”.
Polska chce zablokować umowę o wolnym handlu z krajami Ameryki Południowej. Powodem są głównie obawy rolników o konkurencyjność ich produktów. W jaki sposób realizacja umowy z Mercosur może wpłynąć na unijne rolnictwo i jakie mogą być też jej inne skutki?
Czy Polska rzeczywiście dokonała gospodarczego cudu? Ostatnie trzy i pół dekady pokazują, że odpowiedź może być tylko jedna – tak. Nowy numer kwartalnika „Obserwator Finansowy” to opowieść o sukcesie, który nie wydarzył się w naszej gospodarce sam, ale był efektem odwagi, determinacji i pracy całego społeczeństwa. A także o wyzwaniach, które dopiero przed nami.
Rosnące napięcia geopolityczne, demontaż globalnych łańcuchów dostaw, protekcjonizm, wojny handlowe i ekspansja sztucznej inteligencji coraz mocniej kształtują nowy, wielobiegunowy ład gospodarczy. Najnowszy numer kwartalnika Narodowego Banku Polskiego stawia pytania o przyszłość światowej gospodarki.
