Problemy związane z kryzysem strefy euro były jednym z głównych tematów kongresu. Mimo, że Polska nie należy do europejskiej unii walutowej, problemy te rzutują zarówno na naszą gospodarkę, jak i system bankowy oraz finansowy. W bliskich planach Unii Europejskiej jest powołanie do życia unii bankowej, która gwarantowałaby jednolity unijny nadzór bankowy i tym samym zwiększała bezpieczeństwo systemowe. Pojawia się jednak pytanie, czy także kraje pozostające obecnie poza strefą euro powinny dołączyć do takiej unii bankowej. W końcu zgodnie z traktatami i tak prędzej, czy później wejść do strefy euro będą musiały.
Rekomendacje:
Kongres rekomenduje, by Polska i inne kraje w podobnej do nas sytuacji wykazywały gotowość do wstąpienia do unii bankowej, a także pomagały w wypracowaniu jej kształtu.
Wejście do unii bankowej mogłoby nastąpić na dwa lata przed wejściem do Eurolandu, czyli w momencie wejścia do mechanizmu ERM II, który ustala kurs po którym przeliczać się będzie lokalną walutę na euro w trakcie akcesji.
To, ile zarabiają menedżerowie spółek o znaczeniu strategicznym dla polskiej gospodarki, bywa przedmiotem kontrowersji. Spółki takie często należą – przynajmniej w części – do Skarbu Państwa. Problemem jest to, że powinny one spełniać oczekiwania akcjonariuszy, lecz także – zapewniać długookresowy rozwój kraju. Powinny więc służyć interesowi nie tylko biznesowemu, lecz także społecznemu. Spełnienie takiego celu zależy częściowo od tego, jak wynagradzani są ich menedżerowie, czyli czy sposób wynagradzania i wypłacania premii motywuje ich długofalowego planowania.
Rekomendacje:
Kongres wypracował w tym względzie 5 zasad, którymi należy się kierować, ustalając system wynagradzania menedżerów:
1. Rada Nadzorcza powinna opiniować i zatwierdzać ogólne zasady polityki wynagrodzeń i systemy motywacji dla osób zajmujących stanowiska kierownicze.
2. Wynagrodzenie stałe członków zarządu w spółkach o znaczeniu strategicznym powinno być ustalane w odniesieniu do poziomu wynagrodzenia rynkowego w innych firmach podobnej wielkości w Polsce.
3. Jeżeli chodzi o zmienną część wynagrodzenia, należy rozważyć jej podział na trzy składniki: gotówkową premię roczną, odroczoną premię (część wypłacana w gotówce, część w instrumentach powiązanych z kursem akcji firmy), a także premię odroczoną o okres dłuższy niż trzy lata, np. w postaci opłaconego przez pracodawcę funduszu emerytalnego.
4. Zaleca się uzależnienie wypłaty części premii od wyniku zarządzania. W przypadku niewykonania powierzonych zadań, kara polega na niewypłaceniu ustalonej części premii. Zasada ta nosi nazwę bonus-malus.
5. Należy dążyć do tego, aby możliwie jak największa część wynagrodzenia zmiennego wynikała z automatyzmu, a nie z uznaniowości i negocjacji.
Spółki Skarbu Państwa mogą inwestować zarobione pieniądze w rozwój. Mogą też ich część wypłacać swojemu właścicielowi w formie dywidend. W dobie trudności budżetowych presja na wypłacanie dywidend rośnie.
Rekomendacje:
Polityka dywidendowa takich spółek powinna być jasna, sformalizowana i podana do publicznej wiadomości. Plan dywidendowy, dający wyobrażenie co do poziomu dywidendy powinien być znany w perspektywie minimum 3-5 lat. Tylko w takiej sytuacji, akcjonariusze będą w stanie ocenić możliwości zwrotu na kapitale.
Wszelkie doraźne zmiany polityki dywidendowej powinny być dobrze uzasadnione. Coroczna konkretna wysokość dywidendy powinna być ustalana i podana do publicznej wiadomości przed Walnym Zgromadzeniem, bo tylko wtedy istnieje możliwość wprowadzenie ewentualnej korekty.
Polski rynek kapitałowy w ostatnich latach rozwija się dość dynamicznie, jednak – w ocenie ekspertów – mógłby rozwijać się jeszcze lepiej. To przełożyłoby się na szybszy wzrost gospodarczy kraju.
Jak wspierać rozwój rynku kapitałowego.
Rekomendacje:
1. Rozszerzenie bazy podmiotów świadczących usługi rynkowi kapitałowemu. Tutaj przydatne będzie np. rozszerzenie współpracy pomiędzy biznesem a uczelniami.
2. Zintegrowanie krajowej infrastruktury tradingowej i post-tradingowej, np. na wzór niemieckiej giełdy Deutsche Borse. Pozwoli to na rozszerzenie pakietu usług.
3. Nie należy wprowadzać podatku od transakcji finansowych. Należy zaś stworzyć system zachęt, głównie podatkowych, dla emitentów akcji i obligacji oraz dla inwestorów indywidualnych.
4. Należy monitorować rynek obligacji korporacyjnych poprzez powołanie specjalnej instytucji. Wówczas wiarygodność rynku obligacji wzrośnie, a tym samym wzrośnie jego atrakcyjność.
5. Wciąż dużo do zrobienia jest, jeżeli chodzi o spójność regulacji pomiędzy Polską a Unią Europejską. Problemem godnym szczególnej uwagi jest dyrektywa dot. resolution, czyli kontrolowanej upadłości banków należących do europejskich grup kapitałowych.
Polsce grożą przerwy w dostawie energii elektrycznej. Za mało się jej wytwarza i za mało inwestuje się w budowę nowych elektrowni. Wynika to z faktu, że spółki prawa handlowego mają ograniczone możliwości podejmowania decyzji inwestycyjnych.
Rekomendacje:
Państwo powinno określić poziom wsparcia i bezpieczeństwa dla takich inwestycji. W sytuacji, gdy uwarunkowania prawne i polityczne są niestabilne, kosztowne projekty inwestycji długofalowych są przez firmy pomijane na rzecz inwestycji o niższym ryzku.
Eksperci kongresu zgodzili się, że sposób wytwarzania energii elektrycznej w Polsce nie zmieni się znacząco i wciąż będzie oparty na węglu. Chyba, że uda się opracować wydajną technologię magazynowania energii, która pozwoli zwiększyć udział odnawialnych źródeł energii w ogólnym bilansie. To wszystko powinno mieć na uwadze państwo, opracowując politykę energetyczną.
Przykłady niedobrego traktowania przedsiębiorców przez administrację publiczną można mnożyć w nieskończoność. Jest to szczególnie widoczne tam, gdzie państwo i przedsiębiorcy wchodzą ze sobą w relację – choćby przy zlecaniu budowy dróg.
Rekomendacje:
Należy rozdzielić funkcje właścicielskie i administracyjne po stronie publicznej. Wystarczyłoby przenieść kompetencje do zawierania i wykonywania umów inwestycyjnych z administracji do podmiotu o charakterze gospodarczym, publicznego, ale nie administracyjnego.
Taka zmiana mogłaby dotyczyć Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Realizacja tego postulatu, który wprowadziłby realne stosunki partnerskie pomiędzy państwem a biznesem, wymaga zaledwie niewielkich zmian ustawodawczych.
>>Rekomendacje II EKF z 2012 r.
>>Rekomendacje I EKF z 2011 r.
Oprac. SS
