Europejski Bank Inwestycyjny dysponuje kwotą 6 mld euro do 2027 r. na nisko oprocentowane pożyczki dla sektora obronności i bezpieczeństwa w UE. Jeśli polska firma chce np. zbudować satelitę czy drona, może wnioskować o te środki – powiedział PAP wiceprezes EBI Robert de Groot, który w piątek składa wizytę w Polsce.
Pod koniec czerwca 2024 r. EBI przyjął nową strategię w sprawie m.in. sektora bezpieczeństwa i obronności. W najbliższych tygodniach de Groot zamierza odwiedzić najważniejsze kraje unijne i spotkać się z przedstawicielami władz, by przedstawić jej założenia.
„Polska jest pierwszym krajem, który odwiedzam. Spotkam się z ministrem finansów, wiceministrem obrony, odwiedzę Polską Agencję Kosmiczną i będę rozmawiał z przedstawicielami Banku Gospodarstwa Krajowego. Wiem, że nowy polski rząd przykłada dużą wagę do sektora bezpieczeństwa i obronności” – powiedział PAP.
W ramach nowej strategii EBI zmienił m.in. definicję produktów podwójnego zastosowania.
„Dotychczas mogliśmy finansować projekt w sektorze obronności i bezpieczeństwa tylko w sytuacji, gdy 50 proc. lub więcej przychodów dotyczyło użytkowania cywilnego. Zrezygnowaliśmy z progu 50 proc., ponieważ nie ma unijnej definicji produktów podwójnego zastosowania. Teraz możemy sfinansować każdy projekt, który ma wiarygodny cel cywilny” – wyjaśnił de Groot.
Druga zmiana, o której wspomniał, wiąże się z udzielaniem pożyczek poprzez banki komercyjne. W ten sposób EBI wspiera małe i średnie firmy (MŚP).
„Do tej pory pożyczaliśmy pieniądze bankom komercyjnym, które następnie pożyczały je w naszym imieniu małym i średnim przedsiębiorstwom, ale firmy z branży obronnej były z tego wyłączone. Zrezygnowaliśmy z tego wykluczenia i teraz MŚP z branży obronnej również mogą pożyczać od EBI za pośrednictwem banków komercyjnych” – powiedział. Jego zdaniem te dwie zmiany spowodują, że wzrośnie popyt na pożyczki z EBI.
Jak dodał, jego bank będzie oczekiwał od firm państw członkowskich, w tym polskich, konkretnych projektów w sektorze bezpieczeństwa i obronności, które może finansować.
„Mamy jeszcze 6 mld euro na ten cel dla państw członkowskich w formie nisko oprocentowanych pożyczek. Do tej pory nie było dużego zainteresowania tymi funduszami, ale teraz zmiany przynoszą pewne owoce, jak pokazuje projekt satelity podwójnego zastosowania, w sprawie którego prezes EBI Nadia Calvino podpisała niedawno umowę w Polsce. Dlatego jadę do krajów UE, aby wyjaśnić, jak można wykorzystać te fundusze” – powiedział.
Wiceszef EBI podkreślił, że to przemysł musi zwrócić się o takie pożyczki. „Będę rozmawiał z rządami państw członkowskich, które są w kontakcie z przemysłem, ale będę rozmawiał też z sektorem finansowym, ponieważ EBI finansuje 50 proc. projektu, a drugie 50 proc. musi pochodzić z banków publicznych czy komercyjnych. Chodzi o budowanie świadomości, że takie możliwości istnieją” – powiedział.
De Groot w Polsce spotyka się z przedstawicielami Polskiej Agencji Kosmicznej, bo – jak mówi – ten sektor jest bardzo ważny dla EBI z dwóch powodów.
„Po pierwsze, urządzenia sektora kosmicznego są z natury podwójnego zastosowania, ponieważ mogą być używane do ochrony granic lub w rolnictwie. Po drugie, obserwując walki na Ukrainie, wiemy, że drony są jednym z kluczowych elementów, których armia dziś potrzebuje. Oczywiste jest, że musimy inwestować w sektor lotnictwa i kosmonautyki” – zaznaczył.
De Groot po wizycie w Polsce zamierza udać się m.in. do Hiszpanii, Francji, Niemiec, Włoch, Czech, Finlandii, Belgii i Holandii.
Oprócz udzielania pożyczek EBI inwestuje również w fundusze, które z kolei mogą inwestować w innowacje w sektorze obronnym.
We wtorek Europejski Fundusz Inwestycyjny (EIF), który jest częścią EBI, oraz Fundusz Innowacji NATO (NIF) podpisały umowę o współpracy we wspieraniu rozwoju małych firm sektora obronności i bezpieczeństwa w Europie. NIF jest niezależnym funduszem kapitału podwyższonego ryzyka wspieranym przez 24 państwa NATO.
Umowa ma zachęcić większą liczbę funduszy kapitału prywatnego do inwestowania w sektorach technologicznych związanych z obronnością i bezpieczeństwem, umożliwiając firmom z UE pozyskiwanie kapitału z szerszego zakresu źródeł.
EBI jest ramieniem finansowym Unii Europejskiej, a jego właścicielami są państwa unijne. EBI wspiera inwestycje, które przyczyniają się do realizacji celów polityki UE.
Z Brukseli Łukasz Osiński
luo/ akl/ mow/ pel/
