Prezeska Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), Nadia Calviño, zapowiedziała w czwartek, że w 2025 r. bank zwiększy do 2 mld euro inwestycje w bezpieczeństwo i obronę. Jak jednak podkreśliła, zaangażowanie w obronność przez EBI musi iść w parze z dbaniem o zdolności finansowe banku.
Calviño zaprezentowała w Brukseli wyniki EBI za 2024 r. Jak mówiła, ten unijny bank rozwojowy przekazał na inwestycje w bezpieczeństwo i obronę w 2024 r. 1 mld euro – dwukrotnie więcej niż w poprzednim roku. Dodała, że celem jest ponowne podwojenie tej kwoty w 2025 r.
EBI zwiększył inwestycje w projekty tzw. podwójnego zastosowania – wykorzystywane w celach zarówno cywilnych, jak i militarnych, w tym także w Polsce. Jak wyliczała prezeska, bank przeznacza pieniądze m.in. na ochronę granic, mobilność wojskową, rozminowywanie, przestrzeń kosmiczną, cyberbezpieczeństwo, sprzęt przeciwzakłóceniowy, ochronę dna morskiego i infrastruktury krytycznej, badania i rozwój oraz drony.
„Realizujemy mandat szefów państw i rządów, by zwiększyć wsparcie EBI dla przemysłu obronnego w Europie, jednocześnie zabezpieczając nasze możliwości finansowe” – mówiła w czwartek Calviño.
Do zwiększenia roli EBI w finansowaniu europejskiej obronności wezwali unijni liderzy na swym szczycie w grudniu 2023 r.
Trzy miesiące później – w marcu 2024 r. – przywódcy 14 krajów członkowskich, w tym Polska, Niemcy i Francja, doszli do wniosku, że EBI powinien robić jednak jeszcze więcej, biorąc pod uwagę skalę potrzeb. W liście do Calviño zwrócili uwagę, że chociaż EBI zapewnia finansowanie projektów podwójnego zastosowania, to stanowi ono jedynie niewielką część działań EBI.
Z kolei w czerwcu 2024 r. przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała liderom na szczycie, że UE potrzebuje na inwestycje w obronność i bezpieczeństwo 500 mld euro w ciągu najbliższej dekady.
Calviño podkreślała, że EBI odpowiada na zapotrzebowanie krajów członkowskich, także tych, które w marcu 2024 r. wezwały do zwiększenia finansowania.
„Nasze wyniki za 2024 r. pokazują, że to właśnie zrobiliśmy” – przekonywała. Zapowiedziała, że w nadchodzących miesiącach EBI zatwierdzi kolejne projekty obronne.
„Nie jesteśmy ministrami obrony, jesteśmy bankiem inwestycyjnym” – mówiła Calviño.
Jak dodała, przemysł obronny jest jedynym sektorem, w którym EBI działa tak aktywnie, badając zapotrzebowanie na rynku. To doprowadziło m.in. do uruchomienia w grudniu 2024 r. specjalnego programu dla małych i średnich przedsiębiorstw działających w sektorze zbrojeniowym o wartości 1 mld euro.
„Teraz sprawdzamy, czy jest dalsze zapotrzebowanie” – powiedziała.
Calviño podkreślała konieczność zabezpieczenia podstawy finansowania EBI i stabilności banku. Pytana, o to do jakiej wielkości wsparcie dla przemysłu obronnego będzie dla banku bezpieczne, odpowiedziała, że EBI reaguje na zapotrzebowanie.
Unijni liderzy powrócą do kwestii finansowania projektów obronnych na nadzwyczajnym szczycie w poniedziałek w Brukseli. EBI jest jedną z potencjalnych opcji finansowania potrzeb UE w obszarze bezpieczeństwa, obok pozyskania środków poprzez obligacje i zwiększenia wkładu państw członkowskich do budżetu UE.
Z Brukseli Magdalena Cedro
mce/ ap/ asa/
