Deficyt budżetu po kwietniu 2024 r. wyniósł 39,9 mld zł, czyli 21,7 proc. planu na 2024 r. – podało Ministerstwo Finansów. Dochody z VAT w kwietniu 2024 r. były niższe niż rok wcześniej. MF podał, że ewentualne słabe odczyty dochodów z VAT w kolejnych miesiącach kreowałyby ryzyka dla realizacji prognozy dochodów z tegorocznej ustawy budżetowej.
Dochody budżetu wyniosły 214,1 mld zł, czyli 31,4 proc. planu.
Wydatki wyniosły 254 mld zł, czyli 29,3 proc. planu.
Dochody budżetu państwa w okresie styczeń–kwiecień 2024 r.:
Po kwietniu dochody budżetu państwa były wyższe o ok. 40,5 mld zł (tj. 23,3 proc.) w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego (173,7 mld zł, tj. 28,9 proc. planu).
Dochody podatkowe budżetu państwa wyniosły 193,7 mld zł i były wyższe w stosunku do wykonania w okresie styczeń–kwiecień 2023 r. o ok. 41,9 mld zł (tj. 27,6 proc.), w tym:
– dochody z podatku VAT wyniosły 99,9 mld zł i były wyższe o ok. 15,5 mld zł (18,4 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń–kwiecień 2023 r.,
– dochody z podatku akcyzowego wyniosły 27,4 mld zł i były wyższe o ok. 2,4 mld zł (tj. 9,6 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń–kwiecień 2023 r.,
–dochody z podatku PIT wyniosły 25,0 mld zł i były wyższe o ok. 8,9 mld zł (tj. 54,8 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń–kwiecień 2023 r.,
–dochody z podatku CIT wyniosły 35,1 mld zł i były wyższe o ok. 14,9 mld zł (tj. 74,2 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń–kwiecień 2023 r.
W okresie styczeń–kwiecień 2024 r. wykonanie dochodów niepodatkowych wyniosło 20,4 mld zł i było niższe o ok. 1,3 mld zł (tj. 5,8 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń–kwiecień 2023 r.
Dochody budżetu państwa z VAT w kwietniu 2024 r. były niższe niż uzyskane z tego źródła w kwietniu 2023 r.
„Na ten spadek złożyło się kilka czynników. Przede wszystkim w kwietniu 2024 r. wystąpiły niekorzystne efekty bazy statystycznej: w kwietniu 2023 r. odnotowano wysokie wpływy z VAT o charakterze jednorazowym, zaś w kwietniu br. już ich nie było. Uwidoczniły się również efekty wyjątkowo wysokiego spadku produkcji przemysłowej w marcu 2024 r., która spadła w ujęciu nominalnym w porównaniu do marca 2023 r. o 14,6 proc. (dane GUS). Wielkość produkcji przemysłowej warunkuje sytuację podatników i wpływa w krótkim okresie na wysokość dochodów zarówno z VAT, jak i z CIT” – napisał MF.
„Wpływy z VAT, z uwagi na wiodącą rolę tego podatku w dochodach podatkowych budżetu państwa, podlegają szczególnej uwadze Ministerstwa Finansów. Ewentualne słabe odczyty dochodów z VAT w kolejnych miesiącach kreowałyby ryzyka dla realizacji prognozy dochodów zawartej w ustawie budżetowej na 2024 r.” – dodano.
W przypadku wykonania dochodów z CIT resort finansów wyjaśnia, że dane za kwiecień są nieporównywalne z poprzednim rokiem.
„Termin rozliczenia rocznego za 2023 r. przypadał na 2 kwietnia 2024 r., przez co tegoroczne wykonanie dochodów za okres styczeń–kwiecień uwzględnia rozliczenie roczne, którego termin w poprzednim roku przypadał na koniec czerwca” – napisano.
Na wyższe niż przed rokiem wykonanie dochodów budżetu państwa z PIT wpłynęły w znacznym stopniu niższe zwroty podatku na skali podatkowej w związku z rozliczeniem rocznym.
„Wynikają one z faktu, że zeszłoroczne zwroty były wyjątkowo wysokie w wyniku wprowadzenia w połowie 2022 r. reformy „Niskie Podatki”. W związku z tym zwroty na rozliczeniu rocznym w 2023 r. uwzględniały efekt odprowadzania wyższych zaliczek przez pierwszą połowę 2022 r. niż względem całego roku” – napisał MF.
„Dodatkowo, w tym roku ostateczny termin rozliczenia rocznego podatku przypadł na 30 kwietnia, a nie jak przed rokiem na 2 maja – przez co dopłaty podatku wynikające z rozliczenia rocznego, które zawsze koncentrują się wokół ustawowego terminu złożenia deklaracji PIT, były w kwietniu znacznie wyższe w porównaniu do sytuacji 2023 r.” – wskazano.
Wydatki budżetu państwa w okresie styczeń–kwiecień 2024 r.:
Wykonanie wydatków budżetu państwa w okresie styczeń–kwiecień 2024 r. wyniosło ok. 254,0 mld zł tj. 29,3 proc. planu, jednocześnie było wyższe o ok. 70,3 mld zł (tj. o 38,3 proc.) w stosunku do tego samego okresu roku 2023 r. (183,7 mld zł, tj. 26,5 proc. planu).
W okresie styczeń–kwiecień 2024 r. najwyższe wydatki odnotowano w następujących częściach budżetu państwa:
– Zakład Ubezpieczeń Społecznych – w wysokości 56,0 mld zł tj. 31,0 proc. planu,
– Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego – w wysokości 49,9 mld zł tj. 42,3 proc. planu,
– Obrona Narodowa – w wysokości 27,3 mld zł tj. 23,3 proc. planu,
– Budżety Wojewodów – w wysokości 18,3 mld zł tj. 38,9 proc. planu,
– Sprawy wewnętrzne – w wysokości 15,1 mld zł tj. 34,9 proc. planu,
– Obsługa długu Skarbu Państwa – w wysokości 13,8 mld zł tj. 20,8 proc. planu,
– Środki własne UE – w wysokości 11,3 mld zł tj. 32,8 proc. planu,
– Szkolnictwo wyższe i nauka – w wysokości 10,3 mld zł tj. 32,8 proc. planu.
Porównując wykonanie wydatków w okresie styczeń–kwiecień 2024 z okresem styczeń–kwiecień 2023 wyższe wykonanie odnotowano w części 73 – Zakład Ubezpieczeń Społecznych (więcej o około 27,4 mld zł), co związane było z realizacją programu „Rodzina 800+” – od 1 stycznia 2024, wysokość świadczenia na dzieci wzrosła z 500 zł do 800 zł.
Natomiast w zakresie dotacji przekazanej do FUS na wypłatę świadczeń gwarantowanych przez państwo wykonanie wyniosło 13,6 mld zł i było wyższe od wykonania po czterech miesiącach 2023 r. o 3,0 mld zł, tj. o ok. 27,8 proc. Ponadto, w kwietniu zostało wypłacone bezpośrednio z budżetu ZUS, dodatkowe roczne świadczenie pieniężne tzw. trzynasta emerytura, która w ubiegłym roku finansowana była z Funduszu Solidarnościowego.
Ponadto w ramach części 82 – Subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego wykonanie było wyższe o 13,8 mld zł ze wzrostem wydatków w części oświatowej subwencji ogólnej w wyniku podwyżki płac dla nauczycieli o 30 proc. i dokonaniem rozliczenia środków należnych i już przekazanych. Ponadto w 2024 r. po raz pierwszy przekazano również środki na część rozwojową subwencji ogólnej dla JST.
W części 84 – Środki własne UE w okresie styczeń–kwiecień 2024 r. przekazano do budżetu UE więcej o 2,6 mld zł (rdr). Było to spowodowane przede wszystkim rozliczeniem w marcu br. niedopłaty do budżetu UE z tytułu dostosowań VAT i DNB za lata poprzednie w kwocie 2 mld zł poprzez zwiększenie raty składki za ten miesiąc.
W części 85 – Budżety wojewodów wykonanie było wyższe o ok. 4,1 mld zł, głównie w zakresie świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, zasiłków stałych oraz środków przekazanych dla komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej, Inspekcji Sanitarnej a także środków na staże i specjalizacje medyczne.
Natomiast, w części 79 – Obsługa długu Skarbu Państwa przekazano więcej środków na wydatki o 1,0 mld zł, co wynika ze wzrostu poziomu obsługiwanego zadłużenia oraz bieżącego rozkładu jego obsługi.
tus/ osz/
