Wydatki na cele wojskowe państw świata wzrosły w ciągu ostatniego roku o prawie 10 proc., to najwięcej od zakończenia zimnej wojny – wynika z opublikowanego w poniedziałek raportu Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI).
Według analizy, wartość tego rodzaju wydatków wzrosła w 2024 r., dziesiąty rok z rzędu, do 2 bln 718 mld dol. Odpowiadają za to zwłaszcza zwiększone o 17 proc. nakłady w Europie, wliczając Rosję.
Jak oszacowano, inwestycje wojskowe Kremla wyniosły w ubiegłym roku 149 mld dol., co oznacza wzrost o 38 proc. w porównaniu z 2023 r. i jest to dwukrotnie więcej niż w 2015 r. Stanowiło to 7,1 proc. PKB Rosji i 19 proc. wszystkich rosyjskich wydatków publicznych. W przypadku Ukrainy wydatki na cele wojskowe wyniosły 34 proc. PKB tego kraju.
„Rosja gwałtownie zwiększyła wydatki na wojsko, pogłębiając przewagę w stosunku do Ukrainy. Obecnie Kijów wszystkie swoje dochody podatkowe wydaje na obronność, wyzwaniem będzie dalsze zwiększanie tego rodzaju inwestycji” – podkreślił analityk SIPRI Diego Lopes da Silva.
W raporcie zaznaczono, że w wielu krajach Europy Środkowej i Zachodniej wydatki na cele wojskowe rosną w niespotykanym wcześniej tempie. W przypadku Niemiec w ciągu ostatniego roku wydatki na obronność wzrosły o 28 proc. do 88,5 mld dol. W Polsce o 31 proc. do 38 mld dol., co stanowiło 4,2 proc. naszego PKB.
„Ostatnie wytyczne przyjęte przez władze Niemiec (fundusz obronny o wartości 100 mld euro) oraz kilku innych krajów europejskich pokazuje, że Europa weszła w okres wysokich i rosnących wydatków wojskowych. Tendencja ta będzie prawdopodobnie kontynuowana w dającej się przewidzieć przyszłości” – twierdzi ekspert SIPRI Lorenzo Scarazzato.
Według analizy, wydatki Stanów Zjednoczonych na cele wojskowe wzrosły w latach 2023–2024 o 5,7 proc. do 997 mld dol., co stanowiło 66 proc. całkowitych wydatków państw NATO i 37 proc. tego rodzaju wydatków globalnie. Znaczącą część budżetu przeznaczono na modernizację amerykańskiego arsenału nuklearnego, aby utrzymać strategiczną przewagę nad Rosją i Chinami.
Władze ChRL zwiększyły swoje wydatki na wojsko o 7 proc., do 314 mld dol., co oznacza trzecią dekadę wzrostów. Chiny odpowiadają za 50 proc. wszystkich wydatków na obronę w Azji i Oceanii.
Na Bliskich Wschodzie tego rodzaju inwestycje urosły o 15 proc., a w przypadku Izraela o 65 proc. – jest to najsilniejszy roczny przyrost od czasu wojny sześciodniowej z 1967 r. Wydatki wojskowe Iranu natomiast spadły o 10 proc., mimo zaangażowania tego kraju w regionalne konflikty. Wpływ na to miały sankcje.
Ze Sztokholmu Daniel Zyśk
zys/ ap/ asa/
