Wzeszłym roku stratę ogłosiły Szwajcarski Bank Narodowy i Bundesbank, w 2024 r. przyszła kolej i na Europejski Bank Centralny. 22 lutego EBC poinformował, że jego wynik finansowy za zeszły rok to minus 1,27 mld euro.
„Po niemal 20 latach wysokich zysków EBC poniósł stratę, która wynika z roli i z niezbędnych działań Eurosystemu na rzecz realizacji jego głównego zadania, czyli utrzymywania stabilności cen, i nie ma wpływu na zdolność Eurosystemu do prowadzenia skutecznej polityki pieniężnej” – czytamy w informacji do Rocznego raportu finansowego EBC za 2023 r.
„W 2022 i 2023 obniżenie się wyniku EBC było spowodowane przede wszystkim zmaterializowaniem się ryzyka stopy procentowej. Wzrost stóp procentowych w strefie euro doprowadził do natychmiastowego zwiększenia się kosztów odsetkowych ponoszonych przez EBC z tytułu zobowiązania netto w TARGET, natomiast przychód z aktywów EBC nie rósł w takim samym stopniu ani tempie” – wyjaśnia bank.
Banki centralne na całym świecie ponoszą teraz koszty dużych programów skupów aktywów prowadzonych w czasie pandemii. Późniejszy wzrost inflacji i potrzeba zaostrzenia polityki pieniężnej spowodowały presję na ich bilanse. Przypomnijmy, że EBC, podniósł stopy procentowe z ujemnego poziomu do rekordowych 4 proc. od lipca 2022 r. do września 2023 r. i stopy na tym poziomie utrzymuje.
Co więcej EBC zapowiada, że „w wyniku zmaterializowania się ryzyka stopy procentowej EBC przez następne kilka lat prawdopodobnie będzie ponosić dalsze straty”.
Oczywiście konieczność tak nagłej zmiany polityki pieniężnej i wykazania straty bilansowej nie zdarza się często. Tłumaczył to w artykule dla „OF” dr Andrzej Raczko.
„Podstawowym źródłem zysku banków centralnych krajów bogatych jest różnica pomiędzy długoterminową stopą procentową aktywów i krótkoterminową stopą procentową środków zdeponowanych przez banki komercyjne (…). Ujemny wynik finansowy powstaje w specyficznej sytuacji, gdy długoterminowa stopa procentowa jest niższa od krótkoterminowej stopy banku centralnego. Taka możliwość pojawia się, gdy długoterminowa stopa procentowa pochodzi z wcześniejszego okresu luźnej polityki pieniężnej, a bieżąca krótkoterminowa stopa odpowiada restrykcyjnej polityce monetarnej” – wyjaśniał.
Potocznie mówi się przy tym, że tak powstała starta banków centralnych jest „papierowa”, bowiem w przeciwieństwie do banków komercyjnych, mogą one działać z uszczuplonymi rezerwami, a nawet ujemnym kapitałem własnym. Oczywiście do takiej sytuacji EBC bardzo daleko, niemniej „dmuchając na zimne” bank przypomina, że jego sytuacja finansowa pozostaje solidna, a kapitał własny netto przekracza 45 mld euro.
EBC zapowiedział też, że przeniesie stratę do swojego bilansu, aby skompensować ją z przyszłymi zyskami oraz nie będzie tymczasowo wypłacał zysków krajowym bankom centralnym strefy euro.
W latach 90. XX w. wydawało się, że patent na prowadzenie polityki pieniężnej jest znany. Kraje małe, o otwartej gospodarce i swobodnych przepływach finansowych, powinny zrezygnować z prowadzenia własnej polityki monetarnej i przywiązać kurs swojego pieniądza do zagranicznej waluty dominującej w obrotach handlu zagranicznego. Oczywiście takie rozwiązanie wymagało prowadzenia odpowiedzialnej polityki budżetowej i zaufania rynków finansowych wykluczające raptowny odpływ zagranicznego finansowania.
W seriach wydawniczych Materiały i Studia NBP oraz NBP Working Papers został niedawno opublikowany raport przedstawiający wyniki najnowszych badań dotyczących mechanizmu transmisji polityki pieniężnej w Polsce. Z wielu wątków poddanych analizie wybraliśmy trzy, które streszczamy w niniejszym artykule. Rozpoczynamy od czynników wpływających na możliwie zmiany mechanizmu transmisji polityki pieniężnej. Następnie analizujemy siłę i opóźnienia, z jaką decyzje Rady Polityki Pieniężnej oddziałują na gospodarkę. W ostatniej części artykułu przyglądamy się bliżej funkcjonowaniu kanału kredytowego polityki pieniężnej w Polsce.
Strata banków centralnych, do tej pory była zjawiskiem rzadkim, obecnie pojawi się w przypadku czołowych europejskich banków centralnych. A jak będzie w rozwijających się krajach?
Historia pokazuje, że naród, który odzyskuje wolność i zdobywa panowanie na terytorium swojego państwa bagnetem żołnierza, nie zapewnia sobie tym samym zupełnej suwerenności. Dopiero odzyskanie władzy nad walutą narodową albo stworzenie tej waluty, staje się prawnym imperatywem suwerenności i fundamentem stabilnej gospodarki narodowej.
W ciągu najbliższych 30 lat rynek pracy będzie podlegał rozmaitym trendom. Do najważniejszych należą rozwój sztucznej inteligencji, starzenie się społeczeństw i ekologiczna transformacja. Każdy z nich będzie się wiązał z nowymi zagrożeniami, ale też i zawodowymi szansami.
Porządek z Bretton Woods upada, epoka Potęgi Pieniądza jest w odwrocie i nic tego nie zmieni, a na horyzoncie widać świt multipolarnego świata – przekonuje dr Fadi Lama, doradca EBOR, w książce „Why The West Can't Win: From Bretton Woods to a Multipolar World”.
Inwestowanie za pośrednictwem ETF-ów jest proste i tanie, pozwala też zaoszczędzić sporo czasu, pieniędzy i nerwów na wyboistej drodze do budowania majątku.
Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) to dzisiaj publiczny bank rozwoju, którego głównym celem jest wspieranie polityki gospodarczej rządu. To także jednostka współtworząca system instytucji rozwoju.
Pandemia COVID-19 wywołała znaczny wzrost napięć w globalnych łańcuchach dostaw. W artykule zbadaliśmy wpływ tych podażowych zawirowań na inflację bazową w strefie euro. Wykazujemy, że wstrząsy wywołane napięciami w globalnych łańcuchach dostaw były głównym czynnikiem wzrostu inflacji bazowej w strefie euro w 2022 r., a ich wpływ na inflację jest długotrwały i ma profil garbu. Symulacje modelowe sugerują, że optymalna reakcja polityki pieniężnej na inflację wywołaną globalnymi czynnikami podażowymi zależy w sposób nieliniowy od uzależnienia gospodarki od globalnych łańcuchów dostaw. Wstrząsy te bowiem stawiają nas przed dylematem wyboru między stabilizowaniem inflacji a produkcją.
ChatGPT zapoczątkował nowy etap automatyzacji. W nadchodzących latach generatywna sztuczna inteligencja może doprowadzić do głębokich zmian na rynku pracy oraz znacząco przyspieszyć wzrost gospodarczy.
Historia pokazuje, że naród, który odzyskuje wolność i zdobywa panowanie na terytorium swojego państwa bagnetem żołnierza, nie zapewnia sobie tym samym zupełnej suwerenności. Dopiero odzyskanie władzy nad walutą narodową albo stworzenie tej waluty, staje się prawnym imperatywem suwerenności i fundamentem stabilnej gospodarki narodowej.
Sztuczna inteligencja powoli zmienia sposób działania banków i instytucji finansowych. Pomaga im zredukować ciężar biurokracji, ale także podejmować szybsze decyzje oraz utrzymywać efektywny kontakt z klientami. A będzie jeszcze lepiej. W perspektywie czeka kilkunastoprocentowy wzrost EBITDA.
W ciągu najbliższych 30 lat rynek pracy będzie podlegał rozmaitym trendom. Do najważniejszych należą rozwój sztucznej inteligencji, starzenie się społeczeństw i ekologiczna transformacja. Każdy z nich będzie się wiązał z nowymi zagrożeniami, ale też i zawodowymi szansami.
Po dwóch latach deficytu, Polska odnotowała w 2023 r. dodatnie saldo w obrotach handlowych. Poprawa salda nastąpiła we wszystkich głównych kategoriach towarów, a najsilniej w paliwach. Głównym czynnikiem tych tendencji były wyraźnie lepsze warunki cenowe w polskim handlu zagranicznym.
Na kwietniowym posiedzeniu Rada Polityki Pieniężnej utrzymała stopy procentowe bez zmian. „Nie ma mowy o obniżce, o podwyżce też nie ma powodów dyskutować, sytuacja jest w tej chwili pod kontrolą” – zapowiedział prof. Adam Glapiński.
Współczesne problemy prawne Unii Europejskiej, sztuczna inteligencja w bankowości oraz polityka pieniężna były tematami grudniowego zjazdu na podyplomowych studiach MBA organizowanych w ramach drugiej edycji projektu „Akademia NBP”.
Portal ekonomiczny NBP „Obserwator Finansowy” ponownie znalazł się w czołówce najbardziej opiniotwórczych mediów w kategorii „Media ekonomiczne i biznesowe”, wyprzedzając m.in. „Parkiet”. Wzrost cytowalności treści publikowanych na łamach serwisu wzrósł w kwietniu w odniesieniu do marca 2023 r. o 37 proc.
Sytuacja gospodarcza w Polsce na tle innych krajów przedstawia się korzystnie. Warto zauważyć, że w szybkim tempie nadrabiamy dystans dzielący Polskę od poziomu życia w wybranych państwach europejskich. W ciągu ostatnich czterech lat dynamika wzrostu PKB plasowała Polskę powyżej innych krajów europejskich, zarówno strefy euro, w tym Niemiec i Francji, jak i krajów Unii Europejskiej z własną walutą, np. Czech.
Większość polskich przedsiębiorców odczuła skutki wojny w Ukrainie, choć jej wpływ oceniają w zróżnicowany sposób – wynika z badania przeprowadzonego przez Polski Instytut Ekonomiczny.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
