Maria Drodowicz-Bieć, Cykle i wskaźniki koniunktury
„Liczba bankructw wzrosła o 20 proc.”, „PKB w IV kwartale wzrósł o 4,3 proc., więcej niż przewidywali analitycy”, „Liczba ofert pracy w lutym wzrosła o 15 proc. rdr i spadła o 8 proc. mdm”. To są przykładowe newsy z ostatnich dni. Jak z setek takich wiadomości wywnioskować czy gospodarka ma się lepiej czy gorzej? Albo odpowiedzieć na pytanie jak będzie się rozwijała w przyszłości?
Znakomitym punktem wyjścia dla takich dociekań jest właśnie opublikowana monografia prof. Marii Drodowicz-Bieć pt. Cykle i wskaźniki koniunktury. Autorka ma w tej dziedzinie ogromne doświadczenie – od ponad 20 lat opisuje i przewiduje jak gospodarki przechodzą od recesji do rozkwitu i z powrotem (publikuje także w Obserwatorze Finansowym). To praktyczne podejście bardzo w książce widać; jest niewątpliwie wielką jej zaletą.
Książka ma bardzo czytelną i spójną konstrukcję. Pierwsze dwa rozdziały książki to systematyczny, ale syntetyczny wykład teorii cyklów koniunkturalnych i metod ich badania.
Ludwig Boltzmann, sławny fizyk, powiedział, że nie ma nic tak praktycznego jak dobra teoria. I tak właśnie jest w tym przypadku. Prof. Drozdowicz-Bieć przez pryzmat ogólnych zasad patrzy na historię gospodarczą Polski ostatnich dwóch dekad i pokazuje co, jak i dlaczego się wydarzyło.
W tym okresie wyróżnia dwa pełne cykle oraz jeden niepełny – fazę pogłębiającej się recesji (do listopada 1991 r.). Potem od 1998 r. Polska wychodziła z recesji i znajdowała się w fazie ożywienia. Odwrócenie koniunktury nastąpiło w styczniu 1998 r. w związku z kryzysem azjatyckim, podniesieniem stóp procentowych przez pierwszą RPP i kryzysem rosyjskim. Faza spadku aktywności skończyła się w lutym 2002 r. Od tamtego czasu aż do początku kryzysu w styczniu 2008 r. trwało ożywienie w polskiej gospodarce napędzane w znacznej mierze korzyściami z członkostwa w UE . Kryzys trwał do lutego 2009 r. i od tamtej pory znów mamy ożywienie.
Powyższe wnioski z całą pewnością nie są trywialne, ponieważ za recesję uznaje się często jedynie sytuację dwóch kolejnych kwartałów spadku PKB. Wedle tej definicji, od początku lat dziewięćdziesiątych w Polsce nie było recesji, choć dla wszystkich jest jasne, że w ciągu tych dwudziestu alt były okresy wyraźnie lepsze i gorsze.
Książka zawiera mnóstwo przykładów obrazujących kolejne pojęcia. Wyszczególnione są także wyjątki od reguł, kontrprzykłady, które pokazują jak rzeczywistość gospodarcza jest bogata, złożona i trudna do ujęcia w ścisły sposób. Ważną zaletą jest też przystępny język publikacji, rzecz nie tak znowu częsta w przypadku monografii naukowych.
Jeśli koniecznie trzeba wskazać wady, to książka mogłaby być lepiej wydana. Brak twardszej okładki szybko może okazać się niepraktyczny w przypadku pozycji, która nie służy do jednorazowego przeczytania, ale stanowi punkt odniesienia i pozycję, do której potrzebuje się zaglądać częściej.
Maria Drodowicz-Bieć, Cykle i wskaźniki koniunktury
Droga energia, slowbalizacja, brak rąk do pracy, nadmierna biurokracja, wieloletnie zaniedbania inwestycyjne oraz opóźnienia technologiczne spętały potencjał rozwojowy Niemiec. Gospodarka przechodzi przez polikryzys– spowodowany wieloma czynnikami – na który nie ma prostej odpowiedzi w postaci np. pakietu koniunkturalnego lub jednej, porządnej reformy. RFN potrzebuje w istocie polireformy – dziesiątków drobnych korekt, które jednak jako całość określą na nowo równowagę między rynkiem a państwem.
Historia pokazuje, że naród, który odzyskuje wolność i zdobywa panowanie na terytorium swojego państwa bagnetem żołnierza, nie zapewnia sobie tym samym zupełnej suwerenności. Dopiero odzyskanie władzy nad walutą narodową albo stworzenie tej waluty, staje się prawnym imperatywem suwerenności i fundamentem stabilnej gospodarki narodowej.
W ciągu ostatnich 200 lat bankowość centralna przeszła poważną ewolucję, zmieniały się jej zadania oraz reguły polityki pieniężnej. Tekst pokazuje z tej perspektywy dwa banki centralne: Bank Polski (1828–1866) oraz Bank Polski SA (1924–1939). Akcent położono na okoliczności ich powstania oraz intencje i oczekiwania projektodawców, które zdeterminowały statutowy zakres ich uprawnień. Pokazano trudne wybory odnośnie do priorytetów i gradacji celów, przed jakimi stawiała je rzeczywistość gospodarcza. Okoliczności te skłaniały do pytań o właściwe cele i zasady funkcjonowania banków centralnych, tworzyły przestrzeń dla ścierania się koncepcji swoistego bankowego wariabilizmu i statyzmu.
W niedawnych badaniach zasugerowano, że wynagrodzenia poniżej prawnie ustalonej płacy minimalnej są zaskakująco powszechnym zjawiskiem. W niniejszym artykule omówiono tzw. „kradzież płac” w Stanach Zjednoczonych oraz jej wpływ na wzrost wynagrodzeń, który mógłby być udziałem pracowników.
Pierwszym prezesem Banku Polskiego SA został Stanisław Karpiński - wybitny ekonomista, bankowiec i minister skarbu. Jako teoretyk i praktyk cieszył się niekwestionowanym autorytetem zarówno w środowisku bankowym, jak i politycznym.
W kwietniu przypada 100. rocznica utworzenia Banku Polskiego SA oraz wprowadzenia złotego do obiegu. Z tej okazji 11 kwietnia odbyła się konferencja „Narodowy Bank Polski – nowy horyzont” poświęcona głównie teraźniejszości i przyszłości.
Najnowsze wydanie „Obserwatora Finansowego” ukazuje nam wizje przyszłości bliskiej i dalekiej. W tym numerze, najlepsi eksperci postarają się odpowiedzieć na kilka kluczowych pytań, dotyczących sztucznej inteligencji i tego jak generatywna AI wpłynie na bankowość, edukację oraz inne dziedziny naszego życia.
Nieefektywność nadzoru prowadzi do występowania nieprawidłowości i nadużyć na rynku funduszy inwestycyjnych w Polsce – taką sensacyjną tezę stawiają autorzy monografii „Nieprawidłowości i nadużycia na rynku funduszy inwestycyjnych”.
Sztuczna inteligencja powoli zmienia sposób działania banków i instytucji finansowych. Pomaga im zredukować ciężar biurokracji, ale także podejmować szybsze decyzje oraz utrzymywać efektywny kontakt z klientami. A będzie jeszcze lepiej. W perspektywie czeka kilkunastoprocentowy wzrost EBITDA.
Budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego wzmocniłaby znacznie pozycję Polski w europejskiej gospodarce – stwierdził w rozmowie z „Obserwatorem Finansowym" dr Andreas Wittmer, dyrektor zarządzający Centrum Badań Lotniczych na Uniwersytecie w St. Gallen.
Dywersyfikacja metod płatności, rozumiana jako poszerzanie dostępnej ich gamy, zwiększa wybór płatników i odbiorców płatności, stymuluje konkurencję na rynku i innowacyjność dostawców usług płatniczych, redukuje ryzyko, ponieważ uniezależnia rynek płatności od jednego, potencjalnie dominującego systemu płatności. Podobnie ma się sprawa z formami pieniądza, które się uzupełniają a jednocześnie konkurują i substytuują wzajemnie.
Współczesne problemy prawne Unii Europejskiej, sztuczna inteligencja w bankowości oraz polityka pieniężna były tematami grudniowego zjazdu na podyplomowych studiach MBA organizowanych w ramach drugiej edycji projektu „Akademia NBP”.
Portal ekonomiczny NBP „Obserwator Finansowy” ponownie znalazł się w czołówce najbardziej opiniotwórczych mediów w kategorii „Media ekonomiczne i biznesowe”, wyprzedzając m.in. „Parkiet”. Wzrost cytowalności treści publikowanych na łamach serwisu wzrósł w kwietniu w odniesieniu do marca 2023 r. o 37 proc.
Sytuacja gospodarcza w Polsce na tle innych krajów przedstawia się korzystnie. Warto zauważyć, że w szybkim tempie nadrabiamy dystans dzielący Polskę od poziomu życia w wybranych państwach europejskich. W ciągu ostatnich czterech lat dynamika wzrostu PKB plasowała Polskę powyżej innych krajów europejskich, zarówno strefy euro, w tym Niemiec i Francji, jak i krajów Unii Europejskiej z własną walutą, np. Czech.
Większość polskich przedsiębiorców odczuła skutki wojny w Ukrainie, choć jej wpływ oceniają w zróżnicowany sposób – wynika z badania przeprowadzonego przez Polski Instytut Ekonomiczny.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
