Joel Greenblatt, „Mała książeczka, która nadal podbija rynek”, MT Biznes 2011
Książki, których okładki obiecują wiele małym kosztem traktuję podejrzliwie. Małe książeczki, które obiecują bardzo wiele bardzo małym kosztem i jeszcze zapewniają przy tym zabawę racjonalny człowiek musi uznać za jeszcze bardziej podejrzane.
W tym przypadku jest jednak kilka „ale”.
Punkt pierwszy, autor jest założycielem jednego z najlepszych funduszy hedżingowych, profesorem finansów na Columbii i twórcą szacownego Value Investors Club.
Po drugie, Wall Street Journal, Financial Times i całe grono uznanych inwestorów uznają książkę za wybitną.
Po trzecie, na okładce jest słowo „systematyczny” – jedno z tych, które „otwiera” niejednego czytelnika.
Książka jest bardzo przystępnym wykładem jednej ze strategii inwestycyjnych, zwanej inwestowaniem w wartość. Jej najbardziej znanym orędownikiem jest nie kto inny niż Warren Buffet. W skrócie chodzi o to, aby kupować akcje dobrych firm po okazyjnych cenach.
Greenblatt przedstawia prostą metodę, która pozwala identyfikować takie właśnie firmy. Nie wymaga ona przewidywania przyszłych zysków, opiera się wyłącznie na danych historycznych. Jest to jego „magiczna formuła”. I pokazuje wyniki jej zastosowania, które są rzeczywiście oszałamiające w długim terminie (rzędu 15 pkt. proc. rocznego zwrotu więcej niż cały rynek).
Gdzie więc tkwi haczyk? Czy od dziś wszyscy możemy być bogaci?
Problem rozbija się właśnie o długi termin. Greenblatt pyta – gdybym ci powiedział że mam skuteczną metodą wybierania dobrych, niedowartościowanych firm, ale przez pół roku, rok, dwa, trzy lata, ta metoda przynosiłaby straty, czy nie zrezygnowałbyś i nie sprzedał ich? Długoterminowa dyscyplina jest kluczowa dla osiągnięcia sukcesu i dlatego tak wielu ludziom się to nie udaje. Kupują na górkach i sprzedają w dołkach.
Problem dotyczy również profesjonalistów zarządzających aktywami. Ich praca jest oceniana w coraz krótszej perspektywie, w związku z czym nie mogą sobie pozwolić na dłuższe okresy gorszych wyników, chociażby mieli wielkie powody uważać, że ich strategia okaże się słuszna.
W ten sposób otwiera się szansa na nadzwyczajne zyski dla inwestorów, również małych, którzy są zdyscyplinowani i cierpliwi.
Czy ma to sens? Moim zdaniem tak. W epoce gdy wielu finansistów motywowanych jest bonusem rocznym, ten kto patrzy w perspektywie 5 czy 10 lat zarówno teoretycznie jak i praktycznie powinien mieć przewagę.
Zwłaszcza, że stosowanie prostej formuły wcale nie jest proste. Na końcu książki Greenblatt wyznaje: „Nawet po stworzeniu przez nas nowej strony internetowej, która ma ułatwić stosowanie formuły, okazywało się, że prawie wszyscy woleli, żeby robił to za nich ktoś inny.” Nie ulega wszakże wątpliwości, że nawet dla osoby, która nie będzie zainteresowana wdrożeniem jego rad na GPW, czy New Connect, „Książeczka” może być świetną lekcją na temat funkcjonowania giełdy.
Na koniec słowo o polskim wydaniu. Przyjemność czytania psuje słabe tłumaczenie, co niestety jest częstą wadą książek ekonomicznych wydawanych w Polsce. Począwszy od tytułu, który jest zwodniczy (powinien brzmieć raczej „Mała książeczka, która pozwala prześcignąć rynek”) przez dosłowne przekłady, które nie oddają istoty rzeczy (sieć sklepów „Po prostu brokuły” jako synonim interesu, który jest skazany na porażkę) skończywszy na wymyślaniu nowych nazw podczas, gdy istnieje już polski uzus („fundusz wzajemny” zamiast „fundusz powierniczy” lub „fundusz inwestycyjny”).
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
