Tydzień w gospodarce

Szczyt drożyzny wciąż przed nami

W maju na rynku było średnio o 16,7 proc. drożej niż w ubiegłym roku – wynika z cyklicznego raportu „Indeks Cen w Sklepach Detalicznych”, autorstwa UCE RESEARCH i Wyższych Szkół Bankowych (WSB). Badaniem objęto wszystkie, działające w 16 województwach, dyskonty, hipermarkety, supermarkety, sieci convenience oraz cash&carry. Łącznie zestawiono ze sobą blisko 24 tys. cen z prawie 40 tys. placówek należących do 63 sieci handlowych.

Na 12 monitorowanych kategorii w maju po raz kolejny w skali roku najmocniej poszły w górę art. tłuszczowe – średnio o 54,8 proc. W ścisłej czołówce drożyzny znajdują się też tzw. inne produkty z podwyżką o 36,9 proc. W tej grupie towarów karma dla psów średnio zdrożała o 61,8 proc., a dla kotów – o 14,8. Pieluchy dla dzieci zanotowały wzrost o 17,6 proc.

„Na wzrost cen dóbr konsumpcyjnych głównie wpływają dynamicznie rosnące opłaty za energię elektryczną i drożejące paliwa. Kluczowe znaczenie mają też ekonomiczne skutki wojny toczącej się za granicą. Do tego drożyznę podbijają takie czynniki, jak nieznany poziom produkcji zbóż w br. w Ukrainie i nieuregulowana forma ich transportu” – mówi dr Hubert Gąsiński z Wyższej Szkoły Bankowej w Warszawie cytowany w serwisie ceo.pl.

Na trzecim miejscu w zestawieniu najbardziej drożejących kategorii znalazło się pieczywo. Poszło w górę średnio o 29,9 proc. Na czwartej pozycji znalazło się mięso, które średnio zdrożało o 26,8 proc. Wołowina skoczyła o 36 proc., drób o 25,1. Wieprzowina podrożała o 12,7 proc.

Na piątym miejscu jest nabiał, który średnio zdrożał o 24,1 proc. Dalej w rankingu są produkty sypkie ze wzrostem o 22,4 proc rdr. Ostatnio najmocniej w górę poszła mąka, bo o 47,7 proc. Cukier podrożał o 41,5 a makaron – o 30,7 proc. Za nim są używki – 13,4 proc., a także dodatki spożywcze – 11,8 proc.

Eksperci z WSB ostrzegają, że najgorsze podwyżki są dopiero przed nami. Każdy tydzień konfliktu zbrojnego za naszą wschodnią granicą będzie podbijał coraz wyżej ceny detaliczne w sklepach. W razie dalszego blokowania możliwości importu zbóż i tłuszczy z Ukrainy, zwłaszcza po sezonie zbiorów, sytuacja na rynku żywności może ulec dramatycznemu pogorszeniu.

Arkadiusz Słomczyński

—

Dzień Wolności Podatkowej 6 dni wcześniej niż w 2021 – 16 czerwca 2022 r.

Dzień Wolności Podatkowej w 2022 roku przypada 16 czerwca, wynika z obliczeń Centrum im. Adama Smitha. Na opłacenie wszystkich danin przymusowych Polacy w roku 2022. pracowali 163 dni z 365, czyli o 9 dni krócej niż w roku 2021. W 2021 roku Dzień Wolności Podatkowej przypadał 22 czerwca, w 2020 roku – 10 czerwca, w 2019 roku – 8 czerwca, a w roku 2018 – 6 czerwca.

Do obliczenia Dnia Wolności Podatkowej służy relacja udziału wszystkich wydatków sektora publicznego (tj. budżet państwa, wydatki samorządów, rządowe fundusze celowe itp.) do Produktu Krajowego Brutto (PKB).

„Znacząca zmiana daty Dnia Wolności Podatkowej na korzyść obywateli jest wynikiem wyłącznie nominalnego wzrostu PKB w relacji do wydatków sektora publicznego. W roku 2022 wygaszana jest większość wydatków rządowych m.in. związanych z tzw. tarczami, które sprawiły, że DWP w roku 2021 przypadł 22 czerwca. W roku 2022 liczne wydatki rządowe są praktycznie zamrożone, w tym m.in. wynagrodzenia w sferze budżetowej względem wzrostu PKB, którego nominalne powiększenie jest w części wynikiem inflacji” – czytamy w informacji Centrum.

Prezydent Centrum im. Adama Smitha Andrzej Sadowski podkreśla, że wcześniejszy Dzień Wolności Podatkowej nie jest świadomym i zaplanowanym działaniem rządu na rzecz zmniejszenia ciężarów podatkowych w Polsce, ale efektem nominalnego wzrostu PKB spowodowanego głównie inflacją.

„Z jednej strony zatem, mamy do czynienia z ustalonym w ustawie budżetowej nominalnym limitem wydatków publicznych. Z drugiej strony zaś, szybki wzrost PKB po okresie zamrażania gospodarek oraz wysoka inflacja wywołana czynnikami popytowymi i podażowymi skutkują wysokim wzrostem nominalnego PKB. W efekcie udział wydatków publicznych w PKB w stosunku do ubiegłego roku spadł, ale nadal jest daleki od historycznych minimów” – mówi Sadowski cytowany w portalu 300gospodarka.pl.

Centrum im. Adama Smitha z okazji Dnia Wolności Podatkowej postuluje m.in. uwolnienie pracy od opodatkowania ZUS, utrzymanie zwolnienia z ZUS dla mikroprzedsiębiorców (samozatrudnionych), likwidację tzw. podatku Belki, który przy ciągle realnie ujemnych stopach procentowych oraz nadzwyczajnie wysokiej inflacji jest dziś podatkiem od inflacji.

Arkadiusz Słomczyński

—

Caritas Europa przeznaczyła dla Ukrainy 100 mln euro

O pomocy Ukrainie i uchodźcom wojennym z tego kraju rozmawiali w Warszawie uczestnicy Caritas Partners Meeting i Forum Dobroczynności. „Na pomoc Ukrainie przeznaczono już 100 mln euro” – powiedziała dyrektor Caritas Europa ds. współpracy międzynarodowej i humanitarnej Silvia Sinibaldi.

W trzydniowym spotkaniu wzięło udział ponad 50 delegatów organizacji należących do Caritas Europa i konfederacji Caritas Internationalis z 25 krajów. Wśród gości byli przedstawiciele ze Stanów Zjednoczonych, Australii i Korei.

„Z powodu wojny Ukrainę opuściło ponad 7 mln osób oraz ok. 8 mln swoje mieszkania, co oznacza, że jeden na trzech Ukraińców musiał opuścić swój dom.(…) Zniszczenia na Ukrainie szacowane są na 100 mld dolarów. W związku z tym nasza pomoc będzie trwała długo” – zapowiedziała dyrektor Sinibaldi.

Zwróciła uwagę, że Caritas działa w 160 krajach na świecie, w tym w Europie w 46 państwach, a sieć Caritas Europa na pomoc Ukrainie przeznaczyła już 100 mln. Wspomniała, że kraje graniczące z Ukrainą również wdrożyły apele pomocowe, które zostały poparte przez konfederację, co oznacza pełne finansowanie.

Dyrektor Caritas Polska ks. dr Marcin Iżycki poinformował, że wartość pierwszego apelu, trwającego dwa miesiące, wyniosła ponad 5,3 mln zł, czyli ponad 1,2 mln euro. Zebrane środki zostały przeznaczone na wsparcie finansowe dla rodzin oraz prowadzenie transgranicznego hubu dla transportów humanitarnych. Drugi apel został ogłoszony w ramach Forum Dobroczynności i zaplanowany został na kwotę ponad 15 mln euro, czyli ok. 70 mln zł.

Martín Lettieri, koordynator Wysokiego komisarza Narodów Zjednoczonych ds. uchodźców, powiedział, że do grudnia plan finansowania pomocy uchodźcom z Ukrainy wyniósł 740 mln. Ponad 60 proc. tej kwoty zostało już zebrane dzięki darczyńcom wspierającym Ukrainę.
Lettieri ocenił, że bez względu na przebieg działań wojennych w grudniu bieżącego roku w Polsce będzie ponad 2 mln uchodźców wojennych z Ukrainy. Stwierdził, że dla każdego kraju taka liczba osób jest wysoka.

Szef Urzędu ds. Cudzoziemców Jarosław Szajner oświadczył, że w Polsce nie grozi Ukraińcom bezdomność ani wykluczenie społeczne. Poinformował, że rząd ma przygotowane miejsca dla uchodźców, którzy będą potrzebowali wsparcia w wypadku, gdyby nastąpił kolejny niezapowiedziany ruch ze strony Putina czy np. Białorusi.

Arkadiusz Słomczyński

—

Week in the economy

Review of economic events of the past week (13–17.06.2022) – source: dignitynews.eu

The record prices still ahead

According to the report „Index of Prices in Retail Stores” by UCE RESEARCH and WSB Schools, in May, there was average inflation of 16.7% for market products which were more expensive than last year. The research covered all discount stores, hypermarkets, supermarkets, convenience and cash & carry chains operating in 16 provinces. In total, nearly 24 thousand prices from almost 40 thousand outlets belonging to 63 retail chains were assessed.

Out of 12 monitored categories, in May, once again, fat products rose in price with an average of 54.8% The so-called various products increased by 36.9%. In this group of goods, dog food increased on average by 61.8%, and cat food – by 14.8%. Baby diapers grew by 17.6%.

The increase in the prices of consumer goods is mainly influenced by the dynamically rising charges for electricity and more expensive fuels. The economic consequences of the war abroad are also of key importance. In addition, the prices are boosted by factors such as the unknown level of cereal production this year in Ukraine and the unregulated form of their transport”, says Dr Hubert Gąsiński from the WSB University in Warsaw.

The bread was ranked third in the list of the most expensive categories. It was an average of 29.9%. Meat took the fourth position, with an average rise of the price of 26.8%. Beef hit 36%, and poultry 25.1%. Pork reached 12.7%.

The fifth place is dairy products, which on average increased by 24.1%. The ranking is followed by various products with an increase of 22.4% y-y. Flour grew most recently, by 47.7%. Sugar by 41.5% and pasta by 30.7%. Stimulants hit 13.4%, as well as food additives – 11.8 %.

Experts from WSB warn that the worst rate hikes are yet to come. Each week of the armed conflict in Ukraine will raise retail prices in stores higher and higher. If the import of grains and fats from Ukraine is further blocked, especially after the harvest season, the situation in the food market may deteriorate dramatically.

Arkadiusz Słomczyński

—

Tax Freedom Day 6 days earlier than in 2021 – June 16 2022

According to the calculations of the Centrum of Adam Smith, Tax Freedom Day (DWP) in 2022 falls on June 16. In 2022, Poles worked 163 days out of 365 to pay all compulsory levies, i.e. 9 days less than in 2021. In 2021, the Tax Freedom Day was June 22, in 2020 – June 10, in 2019 – June 8, and in 2018 – June 6.

To calculate the Tax Freedom Day, the experts use the ratio of the share of all public sector expenditures (i.e. state budget, local government expenditures, the government earmarked funds, etc.) to the Gross Domestic Product (GDP).

A significant change in the date of the Tax Freedom Day in favour of citizens is only the result of nominal GDP growth in relation to public sector expenditure. In 2022, most government expenditures are discontinued, including those related to the so-called shields that made DWP in 2021 fall on June 22. In 2022, numerous government expenditures are practically frozen, including remuneration in the budgetary sphere in relation to GDP growth. Its nominal increase is partly the result of inflation.

Andrzej Sadowski, the president of the Center of Adam Smith emphasizes that the earlier Tax Freedom Day is not a deliberate and planned action by the government to reduce the tax burden in Poland, but the effect of nominal GDP growth mainly caused by inflation.

“On the one hand, therefore, we are dealing with a nominal limit of public expenditure established in the budget act. On the other hand, rapid GDP growth after the period of economic freezing and high inflation caused by demand and supply factors have resulted in high growth of nominal GDP. As a result, the share of public expenditure in GDP has decreased compared to last year, but is still far from the historical minimums”, says Sadowski.

On the occasion of the Tax Freedom Day, the Center of Adam Smith postulates freeing work from ZUS taxation, maintaining the exemption from ZUS for micro-entrepreneurs (self-employed), and eliminating the so-called Belka’s tax, which is now a tax on inflation, given the still negative interest rates in real terms and unusually high inflation.

Arkadiusz Słomczyński

—

Caritas Europa allocates EUR 100 million for Ukraine

The participants of the Caritas Partners Meeting and the Charity Forum talked in Warsaw about helping Ukraine and Ukrainian war refugees. Silvia Sinibaldi, a director of Caritas Europa for international and humanitarian cooperation says that EUR 100 million has already been allocated to help Ukraine.

The three-day meeting was attended by over 50 delegates of organizations belonging to Caritas Europa and the Caritas Internationalis confederation from 25 countries. Among the guests there were representatives from the United States, Australia and South Korea.

“Due to the war, more than 7 million people left Ukraine and about 8 million left their apartments, which means that one in three Ukrainians had to leave their home. The destruction in Ukraine is estimated at USD 100 billion. Therefore, our help will last a long time”, announced director Sinibaldi.
She noted that Caritas operates in 160 countries around the world, including 46 countries in Europe, and the Caritas Europa network has already allocated 100 million to help Ukraine. She mentioned that the countries bordering Ukraine also implemented aid appeals that were backed by the Confederation, providing full funding.

Director of Caritas Polska, Fr. Dr Marcin Iżycki informed the participants that the value of the first appeal, which lasted two months, amounted to over PLN 5.3 million, i.e. over EUR 1.2 million. The collected funds were allocated to financial support for families and to running a cross-border hub for humanitarian transport. The second appeal was announced as part of the Charity Forum and was planned for over EUR 15 million, i.e. approximately PLN 70 million.

Martín Lettieri, a coordinator of the United Nations High Commissioner for Refugees, said that by December the plan to finance aid to refugees from Ukraine was 740 million. Over 60% of this amount has already been collected thanks to donors supporting Ukraine.

Lettieri estimated that regardless of the course of hostilities in December this year, Poland will host over 2 million war refugees from Ukraine. He stated that this number is high for any country.

The head of the Office for Foreigners, Jarosław Szajner, stated that Ukrainians are not threatened with homelessness or social exclusion in Poland. He informed that the government has prepared places for refugees who will need support in the event of another unannounced move by Putin or, for example, Belarus.

Arkadiusz Słomczyński