Tayyip Erdogan, prezydent Turcji i jego partia AKP odnieśli druzgocące zwycięstwo w drugich w tym roku wyborach powszechnych w Turcji. Inwestorzy, choć zaniepokojeni tendencjami autorytarnymi, są zadowoleni ze stabilizacji politycznej i ekonomicznej, jaką niesie ten wynik. Turecka lira wzmocniła się o prawie 5 procent w stosunku do dolara, o ponad 5 procent wzrósł na otwarciu w poniedziałek indeks giełdy w Istanbule.
O kurzej ślepocie europejskich polityków pisze Nouriel Roubini. Uważa on, że Europa płynie na fali rosnącego autorytaryzmu i popularnego trendu nieliberalnego państwowego kapitalizmu. Ostatnie jej sukcesy to wynik wyborów w Polsce i Turcji. Zwolennicy tego trendu są przeciwnikami wolnego handlu, globalizacji, imigracji i bezpośrednich inwestycji zagranicznych, faworyzują pracowników i firmy krajowe, najlepiej państwowe albo blisko współpracujące z władzą. Jeśli problemy ze wzrostem gospodarczym, bezrobociem, rosnącą nierównością, brakiem szans staną się chroniczne, partie populistyczne mogą przejąć władze w kolejnych krajach, a to może oznaczać koniec projektu europejskiego i powstanie systemu autorytarnych reżimów nacjonalistycznych.
Lekcje z unifikacji Niemiec dla strefy euro opisują Hans Werner Sinn i Gerlinde Sinn. Konwergencja trwała tylko do 1995 roku, potem wzrost gospodarczy w latach 1995-2015 w Niemczech Zachodnich wyniósł 30 proc, we wschodnich tylko 23 proc. Produktywność w Niemczech wschodnich w ostatnich 20 latach wzrosła bardzo niewiele. Nominalny PKB per capita wzrósł we wschodnich Niemczech z 67 do 71 proc. zachodnioniemieckiego, ale w całości z powodu innej dynamiki demograficznej (od początku unifikacji ponad 1,5 miliona wschodnich Niemców przeniosło się na zachód). Główną przyczyną problemów z produktywnością był gwałtowny wzrost płac we wschodnich Niemczech nie powiązany z efektywnością. Unia fiskalna, którą lansuje francuski prezydent Hollande jest próbą kompensaty braku konkurencyjności gospodarek południa Europy za pomocą międzynarodowych transferów, ale transfery te utrwaliłyby brak konkurencyjności Południa i doprowadziłyby do trwałej stagnacji w Europie.
Marek Dąbrowski napisał dla Bruegel.org tekst o systemowych korzeniach recesji w Rosji. Po 2003 roku Rosja odeszła do reform rynkowych i stworzyła hybrydowy system kontrolowany i zdominowany przez państwową biurokrację i rządzącą elitę. Negatywny efekt recentralizacji widać było w czasie kryzysu 2008-2009 kiedy rosyjskie PKB spadło o 7,8 proc. Potem PKB rósł, ale już w 2013 r. tylko o 1,3 proc., a od połowy 2014 r. Rosja jest w recesji. Nie jest to kraj przyjazny biznesowi – krajowemu i zagranicznemu. Potwierdzają to rankingi, m.in. wolności gospodarczej Heritage (140 miejsce na 178 państw). Nic dziwnego, ze Rosja jest eksporterem netto kapitału. Sankcje międzynarodowe po aneksji Krymu i niski poziom cen ropy zintensyfikowały odpływ kapitału i doprowadziły do głębokiej, prawie 50 procentowej deprecjacji rubla od połowy 2014 do końca września 2015.
Prezes EBC Mario Draghi udzielił obszernego wywiadu gazecie gospodarczej Il Sole 24 Ore. Przyznaje w nim, że spowolnienie gospodarcze na świecie, obserwowane w ostatnich miesiącach, może nie być przejściowe, lecz stałe. Podkreśla znaczenie reform strukturalnych, zwłaszcza rynku pracy – w Unii Europejskiej jest 20 milionów bezrobotnych, którzy muszą zostać przywróceni rynkowi pracy. Draghi uważa, że nawet wysoko zadłużone kraje maja pewną przestrzeń do ekspansji fiskalnej właśnie dzięki reformom strukturalnym, które zwiększając zatrudnienie i produktywność zwiększą potencjał podatkowy w przyszłości.
Niespełna rok temu greckie banki nie zdały stress testów, ale wówczas wymyślono w EBC „dynamiczne projekcje bilansu”, z których wynikało, że nie potrzebują one dodatkowego kapitału. Teraz w kompleksowej ocenie przez EBC greckich banków pojawiła się dziura kapitałowa 14,4 miliarda euro. Kapitał ten dostarczą instytucje europejskie. Według zerohedge za rok dowiemy się, że to za mało. Problem w tym, że w Grecji już ponad połowa (51 proc) z 210 mld euro kredytów jest niespłacana w terminie i ich wartość narasta w tempie 1 punktu procentowego miesięcznie (trzy miesiące temu wskaźnik NPL wynosił 47,6 proc.).
Powiększenie i wprowadzenie euro – dwa błędy, które zrujnowały Europę opisuje Wolfgang Munchau w poniedziałkowym FT (dostęp płatny). O ile wprowadzenie euro faktycznie okazało się błędem, o tyle jak to możliwe, że również rozszerzenie? Otóż rozszerzenie o 13 państw w ciągu dekady było zdecydowanie za duże, jak na możliwości Unii 15 państw, i doprowadziło do tego, że przywódcy polityczni nie skoncentrowali się na głównym wyzwaniu, jakim była wspólna waluta i dysfunkcjonalny system monetarny – uważa Munchau.
Wiadomo, ze e-papierosy są nieporównanie mniej szkodliwe niż zwykłe. Mimo to ministerstwo zdrowia zabrało się za ich tępienie. Jak pisze portal wgospodarce.pl resort w przedłożonym do konsultacji projekcie nowelizacji ustawy „o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych”, zawarł znacznie bardziej restrykcyjne przepisy, niż przewiduje europejska dyrektywa tytoniowa. Portal podaje przykłady przepisów świadczących o nadgorliwości ministerstwa. Ministerstwo Zdrowia nie interesuje się, jakie straty poniesie ten sektor w wyniku nadgorliwości urzędników, których brak wyobraźni jest powszechnie znany od czasu niedawnej afery ze słodyczami i innymi produktami żywnościowymi w sklepikach szkolnych.
Sondaż jest z kwietnia 2015 roku, ale wyniki opublikowano dopiero niedawno. Dotyczy największych obaw Amerykanów. Najbardziej boją się korupcji w rządzie. 58 procent badanych stwierdziło, że bardzo się boi, lub boi się tego zjawiska. Na kolejnych miejscach są cyberterroryzm, śledzenie osobistych danych przez korporacje, atak terrorystyczny, rząd śledzący obywateli i wojna biologiczna – wszystkie uzyskały powyżej 40 procent. Gospodarka? Dopiero na 8 miejscu ekonomiczny kryzys, na 9 – brak pieniędzy, na 10 – włamanie na kartę kredytową. Autorem sondażu jest Chapman University, niewielki prywatny uniwersytet założony ponad 150 lat temu w Kalifornii i powiązany z jednym z licznych kościołów chrześcijańskich.
Rekordowy wyrok w aferze Petrobrasu. Były deputowany brazylijskiej Partii Postępowej (PP) Pedro Correa został w czwartek skazany przez sąd w Rio de Janeiro na 20 lat i 7 miesięcy więzienia za udział w gigantycznej aferze łapówkowej państwowego koncernu naftowego Petrobras. Przed nim w tej „aferze stulecia” wyroki otrzymało już czterdziestu polityków i przedsiębiorców, ale najnowszy wyrok jest jednym z dwu najwyższych – relacjonuje portal wnp.pl. Były parlamentarzysta, jak ustalił sąd, przyjął 40 milionów reali, tj. 10,3 miliona dolarów łapówek. Afera naraziła skarb państwa na straty co najmniej miliarda dolarów.
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
