Dobre wyniki testów warunków skrajnych polskich banków
Polski system finansowy jest stabilny, a charakter i natężenie zagrożeń dla ciągłości świadczenia przez niego usług finansowych nie uległy istotnym zmianom w ciągu ostatniego półrocza – wynika z „Raportu o stabilności systemu finansowego. Lipiec 2015 r.” opublikowanego przez Narodowy Bank Polski. Wyniki symulacji oraz testów warunków skrajnych potwierdzają wysoką odporność polskiego sektora bankowego na skutki nawet silnego spowolnienia gospodarczego i zaburzeń rynkowych.
Diament osadzony na wgłębniku (CC BY-NC-ND CORE-Materials)
Sytuacja sektora bankowego pozostaje dobra i stabilna. Banki są odporne nawet na istotne pogorszenie warunków ich działalności, na co wskazuje wysoki poziom współczynników kapitałowych, istotnie przewyższający minimalne wymogi oraz niska dźwignia finansowa.
Sytuacja sektora spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK) pozostaje trudna i wymaga wzmożonych procesów naprawczych. Część sektora wykazuje współczynniki wypłacalności na poziomie wymaganym, jednak wiele podmiotów charakteryzuje się współczynnikami poniżej regulacyjnego minimum, a wiele z nich ma ujemne kapitały. Stan depozytów zmniejsza się, a akcja kredytowa jest przez wiele podmiotów ograniczana. SKOK nie generują jednak bezpośrednio ryzyka systemowego ponieważ skala działalności SKOK pozostaje niewielka (ok. 1 proc. aktywów sektora bankowego), sektor SKOK ma niewiele bezpośrednich powiązań z sektorem bankowym, a usługi finansowe świadczone przez kasy są substytutami usług oferowanych przez banki.
W ocenie NBP wskazane byłyby następujące działania:
Szybkie uchwalenie ustawy powołującej organ odpowiedzialny za nadzór makroostrożnościowy nad krajowym systemem finansowym;
Przyspieszenie prac nad wprowadzeniem do polskiego prawa mechanizmu działań naprawczych oraz restrukturyzacji i przymusowej restrukturyzacji (recovery and resolution) dla banków oraz SKOK-ów;
Intensyfikacja działań restrukturyzacyjnych w sektorze SKOK;
Ściślejsza integracja sektora bankowości spółdzielczej i przekształcenie zrzeszeń w systemy ochrony instytucjonalnej (IPS) obejmujące płynność i kapitał banków, w celu poprawy ich efektywności i zyskowności, a także spełnienia wymogów kapitałowych i płynnościowych wynikających z pakietu CRD IV/CRR;
Utrzymanie wysokiego wyposażenia kapitałowego i bezpiecznej dźwigni finansowej przez banki zwiększające skalę akcji kredytowej wraz z poprawą koniunktury, w celu zapewnienia bezpiecznego rozwoju działalności;
Samodzielne działania banków zmierzające do redukcji portfela kredytów walutowych odpowiednio stymulowane poprzez działania nadzorcze, w postaci np. wyższych wag ryzyka lub dodatkowych wymogów kapitałowych;
Unikanie działań publicznych, które ograniczają odporność sektora bankowego na materializację zagrożeń lub istotnie osłabiają jego zdolność do tworzenia niezbędnych buforów kapitałowych – ryzyko takie niosą niektóre propozycje restrukturyzacji portfela kredytów walutowych oraz nałożenia na banki dodatkowych obciążeń fiskalnych;
Uwzględnianie przez banki ryzyka wzrostu stóp procentowych przy udzielaniu kredytów długoterminowych, w szczególności poprzez udzielanie kredytów kredytobiorcom dysponujących odpowiednio wysokim buforem dochodowym;
Ograniczenie ryzyka związanego ze strukturą finansowania banków poprzez dalsze stopniowe ograniczanie koncentracji źródeł finansowania, przy zachowaniu jego bezpiecznej ciągłości; zwiększanie buforów aktywów płynnych przez banki o wrażliwej pozycji płynnościowej.
Sztuczna inteligencja w finansach rozwija się w niezwykłym tempie. Umożliwia wzrost efektywności, personalizację oferty i skuteczniejsze inwestycje. Z rewolucją AI wiążą się jednak również pewne wyzwania, związane z prywatnością, utratą miejsc pracy, nadmiernym wzrostem nierówności społecznych i nie tylko.
W centrum polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej znajduje się bezpieczeństwo. Sporo uwagi zostanie poświęcone także sprawom gospodarczym i finansowym, choć – przynajmniej na razie – umykają one w debacie publicznej.
Amerykański olbrzym siłuje się z chińskim wyrwidębem. Wuj Sam stracił sporo z dawnej mocy, więc zmagania o prymat w świecie będą długie. Europejski kiedyś-osiłek oklapł, jest bez formy i bardziej udaje, niż trenuje. Zbyt wielu Polaków sądzi z kolei, że jakoś to będzie, więc po co się wytężać.
Przyspieszenie transformacji gospodarki w gospodarkę „zieloną” jest koniecznością. W artykule dowodzimy, że „zielona transformacja” postawi banki centralne przed pewnymi dylematami wyboru (trade-offs). Stopniowe wygaszanie technologii powodujących zanieczyszczenia może bowiem przejściowo zahamować wzrost produktywności i wywołać presję inflacyjną. Jeśli banki centralne zdecydują się „nie zauważać” tego zjawiska i dopuścić do chwilowego wzrostu inflacji, oczekiwania inflacyjne mogą się odkotwiczyć. Z kolei restrykcyjny kurs polityki pieniężnej może prowadzić do bezrobocia, spowodować spadek inwestycji w czyste technologie i wyrządzić potencjalnie trwałe szkody dla PKB i „zielonej transformacji”. Najlepszym sposobem rozstrzygnięcia tych dylematów może być polityka fiskalna i kredytowa wspierająca inwestycje ekologiczne.
Współczesne banki centralne są instytucjami o istotnym znaczeniu w systemie monetarnym. Tradycyjnie wśród zadań im przypisanych pozostaje prawo do emisji waluty narodowej, zapewnienie bezpieczeństwa gotówki w obiegu, zaopatrywanie uczestników rynku w gotówkę, zapewnienie autentyczności znaków pieniężnych będących w obrocie, a także wycofywanie z rynku zużytych banknotów nienadających się do obiegu. Narodowa Strategia Bezpieczeństwa Obrotu Gotówkowego stworzyła nową perspektywę współpracy banku centralnego z uczestnikami rynku obrotu gotówkowego.
W globalnej gospodarce 2025 r. zapowiada się jako czas pełen wyzwań i przełomowych zmian. Narastające wojny handlowe, napięcia geopolityczne na Bliskim Wschodzie, deflacja w Chinach, rozwój technologii – to zjawiska, które mogą przekształcić rynki na całym świecie. Eksperci wskazują na kluczowe trendy i zagrożenia, które zdominują przyszły rok.
Rosja przyjęła kolejny „wojenny” budżet na 2025 r. i lata 2026–2027. Wbrew wcześniejszym założeniom sytuacja się nie normalizuje, wydatki rosną w galopującym tempie, a deficyt narasta. Budżet nie jest w stanie wspierać innych sfer życia społeczno-gospodarczego decydujących o przyszłej pozycji Rosji, a jego stan pokazuje wymierne koszty wojny, te bieżące, jak również te, które będą obciążać rosyjską gospodarkę przez następnych wiele lat.
Dla wielu osób praca jest nie tylko źródłem dochodu, ale także źródłem tożsamości i osobistego spełnienia. Wypieranie miejsc pracy przez sztuczną inteligencję może podważyć sens życia, pozostawiając wielu zwolnionych pracowników w poczuciu dewaluacji własnej wartości – ostrzega Daniel Marques w książce „AI and the Lost Work”.
Przykładem jednej z najbardziej udanych transformacji gospodarczych na świecie jest Korea Południowa. Kraj zajmuje wysokie miejsce w globalnych rankingach konkurencyjności i innowacyjności. Czynniki zewnętrzne i wewnętrzne coraz bardziej będą jednak wymuszać zmianę jego modelu wzrostu. Wewnętrzna sytuacja polityczna może to utrudniać.
Ryzyko towarzyszy ludzkości od zawsze. Na świecie średnio ponad 80 tys. osób rocznie ginie na skutek klęsk żywiołowych, dodatkowo dochodzi ryzyko wypadków komunikacyjnych, chorób czy wojen. Jako gatunek jesteśmy narażeni każdego dnia na zdarzenia przypadkowe, mniej lub bardziej od nas zależne.
Mamy w Polsce przynajmniej 1,5 mln migrantów z Ukrainy i 10 razy mniej migrantów z Białorusi. Osoby te są tylko częściowo zauważane przez statystykę publiczną. Jest ważne, nie tylko z perspektywy polskiej gospodarki i polskiego rynku pracy, to abyśmy dowiedzieli się czegoś więcej o tych ludziach – mówią dr Beata Dudek, dr hab. Paweł Strzelecki i Adam Panuciak z Departamentu Statystyki NBP.
Kiedy świat wynurzył się z chaosu II wojny światowej, władzę objęli ludzie o przekonaniach makroekonomicznych, ukształtowanych w formacyjnym dla nich doświadczeniu lat 30. XX w.
Przełomowym pomysłem ekonomicznym zrywającym z dotychczasowym paradygmatem opieki społecznej okazuje się bezwarunkowy dochód podstawowy. Część osób uznaje go za klucz do pokonania bolączek stechnicyzowanej gospodarki. Zdaniem innych – to idea tyleż kosztowna co utopijna.
Cena złota osiągnęła w kwietniu najwyższy poziom w historii. W głównym stopniu przełożyły się na to zakupy dokonywane przez banki centralne, czynniki behawioralne oraz przejściowy wzrost ryzyka geopolitycznego, wynikający z walk na Bliskim Wschodzie.
W ostatnich latach, a szczególnie po rozpoczęciu wojny z Ukrainą, z Rosji płynie nieprzerwany przekaz o sukcesach. Ich skala narasta – gospodarka uodporniła się na sankcje i nawet się rozwija oraz restrukturyzuje, bieda spada, a zamożność rośnie, produkcja krajowa wypiera zaś import. Czy sukcesy mają jednak realny wymiar, czy głównie propagandowomedialny?
Banki centralne w 2023 r. kontynuowały politykę zwiększania rezerw złota. Trend ten trwa nieprzerwanie od globalnego kryzysu finansowego, pod wpływem którego nastąpiła decydująca zmiana nastawienia banków do złota.
Unia Europejska od ponad 20 lat prowadzi z Mercosur rozmowy o umowie handlowej, która pozwoliłaby zbliżyć gospodarczo obydwa regiony. Kolejna kilkuletnia tura rozmów zakończyła się fiaskiem. Na przeszkodzie stoją przede wszystkim aspekty środowiskowo-klimatyczne i dotyczące konkurencyjności wybranych branż. Szanse na wznowienie rozmów jednak istnieją, szczególnie w obecnych uwarunkowaniach geopolitycznych.
