3 tysiące dla szeregowego, 14 tysięcy dla generała
Zokazji Dnia Niepodległości zaczynamy od płac w wojsku. A ponadto w przeglądzie informacji i opinii z kraju i świata m.in. o kosztach stałych dostępu do różnych sieci i co z tego wynika dla polityki gospodarczej, o nierównościach, rywalizacji Chin z Indiami, ruchach pozornych w cukrownictwie i górnictwie oraz o nowym pożytecznym portalu „Sprawdź samorząd”.
Portal wynagrodzenia.pl (firma Sedlak&Sedlak) opisuje płace w polskim wojsku. „Najniższe wynagrodzenie podstawowe otrzymują żołnierze korpusu szeregowych – szeregowi otrzymują 2 500 zł, a starsi szeregowi o 50 zł więcej. Wraz z kolejnymi stopniami pensja podstawowa wojskowych rośnie. W korpusie podoficerów zawodowych, żołnierze otrzymują od 2 940 do 3 600 zł uposażenia zasadniczego. Dopiero w korpusie oficerów zawodowych, wynagrodzenia podstawowe są wyższe niż przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej, które w 2013 roku wyniosło 3 650 zł brutto. Płace zasadnicze od szarży podporucznika wzwyż zaczynają się od 3 800 zł. Od generała broni na stanowisku dowódcy korpusu pensje podstawowe przekraczają już 10 tys. zł. Najwyższe uposażenie zasadnicze otrzymuje Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego – niemal 15 tys. zł”.
Tyle wynoszą płace zasadnicze. Pełne wynagrodzenia są nieco wyższe – w 2013 roku najmniej zarabiali szeregowi, a najwięcej generałowie. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie tych pierwszych wynosiło 3 154 zł, a tych drugich 14 294 zł brutto – podaje portal. Dodatki specjalne otrzymują m.in. nurkowie, marynarze, piloci, spadochroniarze i saperzy.
W Brisbane za kilka dni szczyt G-20, a w istocie szczyt plutokratów – twierdziWayne Swan, były minister finansów Australii – jeśli nie podejmie kluczowego dla wzrostu gospodarczego tematu nierówności.
Na podobny temat tzw. inkluzywnego wzrostu gospodarczego, czyli włączającego z jego korzyści szerokie kręgi społeczne, wypowiada się Ricardo Hausmann, były minister planowania Wenezueli.
Skąd się biorą różnice w tempie wzrostu i produktywności między państwami i różnymi regionami w danym państwie? Otóż, jak pisze Hausmann, odpowiedź jest bardzo prosta – decydują koszty stałe. Współczesna produkcja jest oparta o sieci. Nowoczesna firma to sieć ludzi z różnymi kompetencjami – od produkcji przez marketing, logistykę, sprzedaż do księgowości i zarządzania zasobami ludzkimi. Firma musi być połączona siecią transportową i telekomunikacyjną z innymi firmami, dostawcami i klientami. Potrzebne są sieci wody i usuwania odpadków, elektryczne i transportu miejskiego, sieci dystrybuujące edukację i chroniące zdrowie. Brak dostępu do sieci oznacza ogromny spadek produktywności.
Strategia wzrostu inkluzywnego powinna zakładać obniżenie kosztów stałych, czyli kosztów dostępu do sieci. Często pomoże technologia – na przykład tanie telefony komórkowe czy ogniwa fotowoltaiczne. W innych przypadkach potrzebne jest zaangażowanie państwa. Zamiast redystrybuować pieniądze (zasiłki) do ubogich, państwa powinny obniżać koszty dostępu do sieci infrastrukturalnych, edukacji i zdrowia.
Scot Whinship w analizie dla Manhattan Institute twierdzi, że nierówności nie zmniejszają dobrobytu, przeciwnie, mogą mu sprzyjać. Wśród państw rozwiniętych kraje o większych nierównościach mają na ogół wyższy standard życia, choć rzeczywiście najuboższa część społeczeństw jest w nich relatywnie bardziej uboga niż w państwach o mniejszych nierównościach.
Zmiany w nierówności (ich zwiększenie) korespondują z podwyższeniem standardu życia, zarówno klasy średniej jak i ubogich. W krajach rozwijających się większa nierówność towarzyszy silniejszemu wzrostowi ekonomicznemu. Nawet jeśli ci na szczycie drabiny dochodów zabierają większy kawał tortu, to kawałek konsumowany przez klasę średnią i ubogich zostaje większy niż przy niższym tempie wzrostu. Ubodzy w Stanach Zjednoczonych mają wyższy standard życia niż w większości części Europy i w innych krajach anglosaskich, ale niższy niż ubodzy w Skandynawii, Niemczech, Belgii, Holandii, Austrii, Szwajcarii i Kanadzie.
Między Chinami i Indiami trwa bitwa o przemysł i światową wytwórczość. Analiza Bloomberg Business Week wskazuje, że koszty wynagrodzeń są w Chinach już niemal czterokrotnie wyższe niż w Indiach.
Oryginalny jest komentarzFranka Shostaka na temat komu potrzebne są dane makroekonomiczne. Otóż nie przedsiębiorcom, których praca wymaga innych informacji i umiejętności niż analizowanie danych makroekonomicznych. Potrzebne są rządom, by gmerać w gospodarce.
Portal „Sprawdź samorząd” uruchomiło tuż przed wyborami Forum Obywatelskiego Rozwoju. Sprawdziliśmy – działa i dostarcza bardzo ciekawych informacji na temat finansów poszczególnych miast i gmin, ich dochodów, wydatków i struktury, deficytu (lub nadwyżki) i długu, a także porównuje wydatki z wydatkami innych samorządów w regionie i kraju.
PricewaterhouseCoopers opublikował raport o podejmowaniu decyzji w korporacjach. Z ponad 1100 rozmów z wysokimi rangą menedżerami wynika, że nawet najpoważniejsze decyzje podejmowane są raczej ad hoc niż planowo. Często są opóźnione, a połowa menedżerów przyznała, że nie kontroluje czasu ich podejmowania. Najważniejsze decyzje w ostatnich 12 miesiącach dotyczyły przede wszystkim zapewnienia wzrostu firmy, natomiast najpoważniejsze w ciągu najbliższych 12 miesięcy dotyczyć będą współpracy z konkurentami. Coraz większe znaczenie przy podejmowaniu decyzji będą miały analizy Big Data.
Powoli, ale ostatnio coraz szybciej PGNiG traci udziały w rynku – od początku roku zmniejszyły się o 6 punktów procentowych do 88 procent, mimo różnych przepisów chroniących dotychczasowego monopolistę.
Ruchy pozorne są natomiast w górnictwie – Katowicki Holding Węglowy zaproponował zawieszenie na trzy lata wypłat czternastki, nagrody barbórkowej i innych świadczeń. Skończyło się na odebraniu deputatu węglowego emerytom…
Mamy też fikcję prywatyzacji cukrowni. Minister skarbu Włodzimierz Karpińskichciałby sprywatyzować Krajową Spółkę Cukrowniczą, ale tak, by plantatorzy i pracownicy nie dostali akcji za darmo i nie mogli nimi handlować. Po co w takim razie mieliby je kupować – minister nie wyjaśnia. Natomiast profilaktycznie uprzedza, że trzecie podejście do prywatyzacji cukrownictwa też może się nie udać i wówczas rząd będzie musiał stworzyć koncern rolno-spożywczy. Będzie musiał? Zrobi to z przyjemnością.
Na deser pouczająca tablica wyjaśniająca różnice między lewicą, prawicą i libertarianami, jeśli chodzi o małżeństwa, podatki, ochronę zdrowia, pieniądz i wojnę.
Ostatni przegląd strategii polityki pieniężnej EBC, po którym przyjęto nową strategię, miał miejsce w 2021 r., tuż przed bezprecedensowym wzrostem inflacji. Po trzech latach i trzech kryzysach staram się w tym artykule ocenić, na ile skutecznie nowa strategia się sprawdziła w warunkach wysokiej inflacji. Nowa formuła celu inflacyjnego pomogła EBC wykonać główne zadanie, czyli opanować inflację w średnim okresie. Biorąc pod uwagę nieustanną ewolucję globalnych warunków, w tym środowiska geopolitycznego, EBC powinien regularnie poddawać rewizji swoją strategię polityki pieniężnej, opierając się na dokładnej analizie czynników kształtujących dynamikę inflacji.
Celem nauki – w tym także ekonomii – jest dążenie do prawdy, niezależnie od opinii. Jednym z takich nieoczywistych i nieczęsto spotykanych twierdzeń jest korzystna zależność między monarchią a stanem gospodarki. Monarchie mogą sprzyjać stabilności i rozwojowi ekonomicznemu, a tak się dzieje za sprawą ich podobieństwa do firm rodzinnych.
Odporność łańcuchów dostaw została osłabiona w wyniku silnych zaburzeń w światowych obrotach handlowych. Rozwój sztucznej inteligencji może być wsparciem w odbudowie zerwanych powiązań gospodarczych
W ciągu najbliższych pięciu lat powstanie na świecie 170 mln nowych miejsc pracy, a zlikwidowanych zostanie 92 mln. Netto ludzkość wyjdzie zatem na plus, ale i tak będziemy musieli ustąpić trochę miejsca maszynom i nauczyć się nowych umiejętności – wynika z raportu „Przyszłość pracy 2025” Światowego Forum Ekonomicznego.
Fei-Fei Li, profesor Stanford University, dzieli się perspektywą świata, który stworzył sztuczną inteligencję. W książce „Moje światy sztuczne i realne. Jak narodziła się AI najnowszej generacji” stara się odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących tego, jak doszło do obecnej sytuacji i jak temu zaradzić?
Na przełomie czerwca i lipca 2025 r., czyli na zakończenie polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, odbędzie się w Sewilli czwarta konferencja nt. finansowania rozwoju. Przed jej uczestnikami stoi niełatwe zadanie usprawnienia globalnej architektury finansowej w dość niesprzyjających warunkach politycznych i gospodarczych. To, co wydarzyło się w tym obszarze w 2024 r., będzie w dużym stopniu wpływać na rezultat tego spotkania.
W globalnej gospodarce 2025 r. zapowiada się jako czas pełen wyzwań i przełomowych zmian. Narastające wojny handlowe, napięcia geopolityczne na Bliskim Wschodzie, deflacja w Chinach, rozwój technologii – to zjawiska, które mogą przekształcić rynki na całym świecie. Eksperci wskazują na kluczowe trendy i zagrożenia, które zdominują przyszły rok.
Rosja przyjęła kolejny „wojenny” budżet na 2025 r. i lata 2026–2027. Wbrew wcześniejszym założeniom sytuacja się nie normalizuje, wydatki rosną w galopującym tempie, a deficyt narasta. Budżet nie jest w stanie wspierać innych sfer życia społeczno-gospodarczego decydujących o przyszłej pozycji Rosji, a jego stan pokazuje wymierne koszty wojny, te bieżące, jak również te, które będą obciążać rosyjską gospodarkę przez następnych wiele lat.
Przykładem jednej z najbardziej udanych transformacji gospodarczych na świecie jest Korea Południowa. Kraj zajmuje wysokie miejsce w globalnych rankingach konkurencyjności i innowacyjności. Czynniki zewnętrzne i wewnętrzne coraz bardziej będą jednak wymuszać zmianę jego modelu wzrostu. Wewnętrzna sytuacja polityczna może to utrudniać.
Ostatni przegląd strategii polityki pieniężnej EBC, po którym przyjęto nową strategię, miał miejsce w 2021 r., tuż przed bezprecedensowym wzrostem inflacji. Po trzech latach i trzech kryzysach staram się w tym artykule ocenić, na ile skutecznie nowa strategia się sprawdziła w warunkach wysokiej inflacji. Nowa formuła celu inflacyjnego pomogła EBC wykonać główne zadanie, czyli opanować inflację w średnim okresie. Biorąc pod uwagę nieustanną ewolucję globalnych warunków, w tym środowiska geopolitycznego, EBC powinien regularnie poddawać rewizji swoją strategię polityki pieniężnej, opierając się na dokładnej analizie czynników kształtujących dynamikę inflacji.
Ryzyko towarzyszy ludzkości od zawsze. Na świecie średnio ponad 80 tys. osób rocznie ginie na skutek klęsk żywiołowych, dodatkowo dochodzi ryzyko wypadków komunikacyjnych, chorób czy wojen. Jako gatunek jesteśmy narażeni każdego dnia na zdarzenia przypadkowe, mniej lub bardziej od nas zależne.
Kwestia wejścia Polski do strefy euro powraca regularnie. Temat na jakiś czas znika, po czym pojawia się ni z tego ni z owego. Czasami ma to związek z wypowiedziami polityków, wątek ten jest często poruszany przy okazji kampanii wyborczej. Innym razem publikowany jest jakiś sondaż pokazujący społeczne poparcie dla przyjęcia unijnej waluty. W ślad za tym pojawiają się opinie i komentarze o wadach oraz zaletach integracji monetarnej. Zarysowany powyżej schemat trwa nieprzerwanie w zasadzie od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej. Dlaczego zatem wątpliwości nie zostały rozwiane raz na zawsze, a pytania o euro wciąż są stałym elementem debaty publicznej w Polsce?
Kiedy świat wynurzył się z chaosu II wojny światowej, władzę objęli ludzie o przekonaniach makroekonomicznych, ukształtowanych w formacyjnym dla nich doświadczeniu lat 30. XX w.
Przełomowym pomysłem ekonomicznym zrywającym z dotychczasowym paradygmatem opieki społecznej okazuje się bezwarunkowy dochód podstawowy. Część osób uznaje go za klucz do pokonania bolączek stechnicyzowanej gospodarki. Zdaniem innych – to idea tyleż kosztowna co utopijna.
Cena złota osiągnęła w kwietniu najwyższy poziom w historii. W głównym stopniu przełożyły się na to zakupy dokonywane przez banki centralne, czynniki behawioralne oraz przejściowy wzrost ryzyka geopolitycznego, wynikający z walk na Bliskim Wschodzie.
W ostatnich latach, a szczególnie po rozpoczęciu wojny z Ukrainą, z Rosji płynie nieprzerwany przekaz o sukcesach. Ich skala narasta – gospodarka uodporniła się na sankcje i nawet się rozwija oraz restrukturyzuje, bieda spada, a zamożność rośnie, produkcja krajowa wypiera zaś import. Czy sukcesy mają jednak realny wymiar, czy głównie propagandowomedialny?
Banki centralne w 2023 r. kontynuowały politykę zwiększania rezerw złota. Trend ten trwa nieprzerwanie od globalnego kryzysu finansowego, pod wpływem którego nastąpiła decydująca zmiana nastawienia banków do złota.
Unia Europejska od ponad 20 lat prowadzi z Mercosur rozmowy o umowie handlowej, która pozwoliłaby zbliżyć gospodarczo obydwa regiony. Kolejna kilkuletnia tura rozmów zakończyła się fiaskiem. Na przeszkodzie stoją przede wszystkim aspekty środowiskowo-klimatyczne i dotyczące konkurencyjności wybranych branż. Szanse na wznowienie rozmów jednak istnieją, szczególnie w obecnych uwarunkowaniach geopolitycznych.
