Prof. Konrad Raczkowski (fot. archiwum prywatne)
W minioną środę Rada Polityki Pieniężnej obniżyła wszystkie stopy procentowe o 0,75 pkt proc. Do szeroko komentowanej decyzji tego gremium odniósł się także profesor Konrad Raczkowski – prorektor i dyrektor Centrum Gospodarki Światowej UKSW, były wiceminister finansów, menedżer z wieloletnim doświadczeniem w zarządzaniu, nadzorowaniu i doradzaniu w spółkach notowanych na GPW, nowojorskiej NYSE i londyńskiej LSE.
W rozmowie z Forum Polskiej Gospodarki profesor Raczkowski zauważył, że NBP od dawna komunikowało, że przygotowuje się do zmiany kierunku polityki pieniężnej, gdy warunki makroekonomiczne, w tym poziom inflacji, będą na to pozwalały.
„Wiadomo też było, że taka decyzja podjęta przed wyborami zawsze będzie odebrana jako polityczna. Gdyby decyzja była podjęta po wyborach, byłoby to naturalne i merytorycznie uzasadnione. Dziś jest to merytorycznie uzasadnione (…). Fakt, rynek zakładał, że obniżka będzie mniejsza, ale rynek i tak zdyskontował już część ogłoszonej obniżki stóp procentowych. Dalsze możliwe obniżki będą zależne od trendu danych płynących z gospodarki” – ocenił profesor Raczkowski. Dodał też: „Mam wrażenie, że w dyskusji o inflacji od dłuższego czasu w przekazie głównego nurtu nastąpił stan hipnozy. To tak, jakbyśmy mieli jeden konsensus psychozy formacji mas, który mówi, że bez względu na to, jakie decyzje podejmie RPP i NBP, będą one błędne. Otóż tak nie jest. Wyższe stopy procentowe oddziałują na inflację głównie poprzez kanał kredytowy, kursu walutowego, czy kanał bilansu płatniczego i zmniejszają zagregowany popyt, czego doświadczyliśmy w ostatnich dwóch kwartałach, a co jest oznaką hamowania gospodarki. Trzeba porzucić hasłowe i konwencjonalne myślenie, że wyższe stopy procentowe zmniejszają inflację. Owszem, może tak być i będzie przy książkowych i modelowych założeniach, ale takich nie mamy. Pogląd ten został zresztą sfalsyfikowany w ubiegłej dekadzie, gdzie po kryzysie finansowym 2008+ obowiązywały przez długi okres niskie stopy procentowe i niska inflacja, a według teorii, nie powinno tak być.”
Profesor Raczkowski skomentował ponadto moment zakończenia cyklu podwyżek: „Zahamowanie we wrześniu ubiegłego roku cyklu podwyżek stóp procentowych z pewnością było zbawienne dla gospodarki, chociaż jak wiemy, wielu domagało się 100 proc. podwyżek, czyli dobicia tych podmiotów gospodarczych, ale i gospodarstw domowych, które były zadłużone. Dzięki tej rozsądnej decyzji, w pierwszym półroczu 2023 roku niewypłacalność ogłosiło i tak 142 proc. więcej firm niż w analogicznym okresie roku poprzedniego. Zawsze kiedy zbyt duża część kapitału jest przeznaczana na spłatę rosnących zobowiązań, zobowiązania mają pierwszeństwo przed inwestycjami, hamują kampanie marketingowe, zmniejszają potencjał wzrostu, prowadzą do cięcia kosztów, wbudowując ryzyko rosnącej niepewności – i takie widoczne hamowanie gospodarki pokazał m.in. GUS.”
Wywiad z prof. Konradem Raczkowskim na portalu fpg24.pl: https://fpg24.pl/prof-raczkowski-trzeba-porzucic-haslowe-myslenie-ze-wyzsze-stopy-procentowe-zmniejszaja-inflacje-wywiad/
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
