Przedstawiciele państw członkowskich UE w Specjalnym Komitecie ds. Rolnictwa zatwierdzili zmiany niektórych podstawowych aktów prawnych wspólnej polityki rolnej (WPR) zaproponowane przez Komisję Europejską w odpowiedzi na protesty rolników.
Przegląd ten dotyczy wdrażania planów strategicznych WPR i ma na celu uproszczenie, zmniejszenie obciążeń administracyjnych i zapewnienie większej elastyczności w zakresie przestrzegania niektórych warunków środowiskowych.
„Wsłuchaliśmy się w głosy naszych rolników i podjęliśmy szybkie działania, aby rozwiać ich obawy w czasie, gdy stoją przed licznymi wyzwaniami. Ukierunkowany przegląd przepisów zapewnia właściwą równowagę między zapewnieniem większej elastyczności rolnikom i państwom członkowskim a zmniejszeniem obciążeń administracyjnych, przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiego poziomu ambicji środowiskowych we wspólnej polityce rolnej” – oświadczył David Clarinval, belgijski wicepremier i minister ds. samozatrudnienia, MŚP i rolnictwa, którego kraj sprawuje obecnie półroczną prezydencję w Radzie UE.
Specjalny Komitet ds. Rolnictwa zatwierdził m.in. zmiany w tzw. praktykach dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną środowiska (GAEC) zaproponowane przez KE. Spełnianie tych norm jest brane pod uwagę przy wypłacaniu dopłat dla rolników.
Jedną z głównych zmian jest wprowadzenie ogólnego przepisu umożliwiającego państwom członkowskim przyznawanie tymczasowych i ukierunkowanych odstępstw od niektórych wymogów warunkowości w przypadku nieprzewidzianych warunków klimatycznych, które uniemożliwiają rolnikom ich spełnienie. Raz w roku państwa członkowskie będą musiały informować KE o takich odstępstwach.
Ponadto wprowadzono szczególne odstępstwa od niektórych norm GAEC. W przypadku GAEC 6 dotyczącej pokrywy glebowej w okresach wrażliwych: państwa członkowskie będą miały większą elastyczność w decydowaniu, które gleby należy chronić i w którym sezonie, w oparciu o specyfikę krajową i regionalną. W przypadku GAEC 7 dotyczącej płodozmianu: płodozmian pozostanie główną praktyką, ale państwa członkowskie będą mogły stosować dywersyfikację upraw jako alternatywę; jest to mniej wymagające dla rolników, zwłaszcza na obszarach dotkniętych suszą lub wysokimi opadami deszczu.
W przypadku GAEC 8 rolnicy będą zobowiązani jedynie do zachowania istniejących cech krajobrazu i od tej pory będą zachęcani, na zasadzie dobrowolności, do ugorowania gruntów lub tworzenia nowych cech krajobrazu poprzez ekoschematy.
Zatwierdzone zmiany zwalniają również małe gospodarstwa rolne o powierzchni poniżej 10 hektarów z kontroli i kar związanych z przestrzeganiem wymogów warunkowości w ramach WPR. Ponieważ dotyczy to 65 proc. beneficjentów WPR, ale stanowi tylko około 10 proc. gruntów rolnych, znacznie zmniejszy to obciążenie administracyjne związane z kontrolami zarówno dla rolników, jak i administracji krajowych, przy jednoczesnym zachowaniu celów środowiskowych.
Zgodnie z wcześniejszymi żądaniami państw członkowskich, rewizja zapewni, że kraje UE będą mogły teraz zmieniać swoje plany strategiczne WPR dwa razy w roku na stałe, a nie raz, jak obecnie. Ponadto nadal możliwe będzie złożenie trzech dodatkowych wniosków o zmiany w całym okresie programowania.
Przewodniczący Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa prześle teraz pismo z propozycją do Parlamentu Europejskiego. Komisja rolnictwa PE zdecydowała o zastosowaniu trybu pilnego dla tego wniosku. Oczekuje się, że stanowisko europarlamentu w pierwszym czytaniu zostanie przyjęte na sesji plenarnej 22–25 kwietnia 2024 r. Następnie rozporządzenie ma zostać formalnie przyjęte przez Radę UE, podpisane przez przedstawicieli Rady i Parlamentu Europejskiego. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, rozporządzenie wejdzie w życie do końca wiosny.
Specjalny Komitet ds. Rolnictwa powstał 12 maja 1960 r. na mocy decyzji przedstawicieli rządów państw członkowskich. Przygotowuje on prace Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa, zwłaszcza wszystkie akty prawne dotyczące wspólnej polityki rolnej. Komitet składa się z wyższych urzędników odpowiedzialnych za politykę rolną w stałych przedstawicielstwach państw członkowskich lub w ich ministerstwach. We wszystkich posiedzeniach komitetu uczestniczy także Komisja Europejska. Komitet zwykle zbiera się raz w tygodniu.
Z Brukseli Artur Ciechanowicz
asc/ ap/ asa/
W styczniu 2020 roku Wielka Brytania formalnie opuściła Unię Europejską. Oczekiwane korzyści z brexitu, poza odzyskaniem suwerenności w zakresie kształtowania prawa i zewnętrznych relacji gospodarczych, jednak się nie zmaterializowały. Widoczny jest natomiast spadek wydajności i konkurencyjności brytyjskiej gospodarki, co wpływa także na kondycję rynku pracy.
