Fatalny podatkowy błąd Wielkiej Brytanii

Najnowszy raport na temat zatrudnienia może, zdaniem części ekonomistów, sprowokować do zbyt pochopnych konkluzji, iż największa na świecie gospodarka nabiera coraz szybszego tempa. Badania przeprowadzone od 1 do 31 marca 2011 r. przez ośrodek analiz opinii Gallupa świadczą, że raczej tak nie jest. Choć stopa bezrobocia w USA była najniższa od dwóch lat – na poziomie 8,8 proc. – to jednak wraz z nią spadła liczba osób poszukujących pracy. Zwiększyła się też liczba tych, którzy pracują w niepełnym wymiarze godzin z 19,8 w lutym do 20,2 proc. w marcu 2011. A także tych, którzy spośród tej grupy chcieli znaleźć pełne zatrudnienie z 9,2 w lutym do 9,9 proc w marcu.

Na razie więc gospodarka amerykańska buksuje w miejscu, a część ekonomistów z niepokojem czeka na oficjalną decyzję Fed co do trzeciej fazy ilościowego łagodzenia. W tym kontekście wypowiedź jednego z członków zarządu Fed w ubiegłym tygodniu mogła nieco zaskoczyć obserwatorów wydarzeń gospodarczych. Bo prezes oddziału Fed w Minneapolis Narayan Kocherlakotta nie wykluczył, że jeszcze w tym roku zostaną podniesione krótkoterminowe stopy procentowe jeśli oczekiwania inflacyjne wzrosną. Mogą wzrosnąć nawet o 75 punktów bazowych – wyjaśnił. Ale ekonomista Tyler Durden z ZeroHedge odnosi się do tej wiadomości z dystansem. Twierdzi, że nadszedł czas dla jastrzębi w Fed. Analogicznie jak w marcu 2010 przed II fazą ilościowego łagodzenia.

Na razie jednak jak wyliczył MarkMcHugh, z tego samego blogu, w 2009 r. Kongres pożyczył 53,5 centów na każdego wydanego dolara. W 2010 r. pożyczył 48 centów. A zatem pożyczono i wydane 3,5 bln przyniosło 235 mld wzrostu PKB. Czyli było 7 proc. efektywności.

Mimo, że całościowe zadłużenie Stanów Zjednoczonych rośnie w tempie ok. 6,5 mld dziennie, to w dyskusji na temat deficytu umyka najpoważniejszy problem. „Złośliwa triada”, czyli program opieki socjalnej, zdrowotnej i dopłat do lekarstwi usług medycznych, jak nazwał te trzy najpoważniejsze grupy wydatków ekonomista prof. Gary Becker, stanowi 44 proc. federalnego budżetu.

Jak wyjaśnia dr William H. Gross z PIMCO zarówno Medicare jak i Social Security nie są finansowane. Nie zostały stworzone dla nich żadne fundusze. A nawet jeśliby takie istniały, zwiększyłyby roczne zadłużenie budżetu o 2,35 bln dol. A deficyt sięgałby 15 proc. PKB.

Look at it another way and our dire situation becomes equally revealing. Suppose that the $65 trillion of entitlement liabilities were fully funded in a “lockbox,” much like Social Security is falsely imagined to be. Just suppose. And say the cost of that funding (Treasury debt) was the same CPI + 1% that was used to produce the above discounted present value in the first place. Actually, that’s not a bad guesstimate for the average yield of all Treasury debt. If so, then the interest expense on the $75 trillion total debt would equal $2.6 trillion, quite close to the current level of entitlement spending for Social Security, Medicare and Medicaid. What do we pay now in interest? About $250 billion. Our annual “lockbox” tab would rise by $2.35 trillion and our deficit would be close to 15% of GDP!

Program reformy opieki zdrowotnej wprowadzonej przez obecną administrację, choć zakłada obowiązkowe składki na Medicare to jednak nie jest niczym innym jak zapewnieniem klienteli firmom sprzedającym programy ubezpieczeń zdrowotnych – twierdzą krytycy – także sympatyzujący z prezydentem Obamą. Ale to właśnie wokół tej reformy toczy się debata czy jak, popularne media zwykły ją określać, walka o budżet. Drugą, niemniej ważną, osią sporu są niedomykające się budżety conajmniej 30 proc. stanów. Demokraci próbując bronić uchwaloną przed rokiem ustawę o dostępie do Medicare przywołują za pośrednictwem Congressional Budget Office argument, że anulowanie tego prawa może wiązać się ze wzrostem deficytu. I to conajmniej o 210 mld dol. To znacznie więcej niż 124 bln, o których zaoszczędzeniu mówił przedstawiciel tego samego biura przed uchwaleniem ustawy w ubiegłym roku. Róźnica wynika jednak z różnego przedmiotu obliczeń.

The $210 billion figure is not a surprise, because the law’s Medicare cuts and fee increases more than make up for the subsidies for people to buy insurance. A preliminary analysis last month had found that repeal legislation (H.R. 2), which passed the House mostly along party lines on Jan. 19, would add $230 billion to the deficit.

The new figure is considerably larger than the $124 billion the CBO estimated that the law would save when it was enacted last March. That’s mostly because the enactment and repeal scores cover different time periods: 2010-2019 for last year’s score when the law passed, and 2012-2021 for repeal.

In its new analysis, CBO did however compare the two scores for the 2012-2019 period during which they overlap. It found that passing the bill shaved $132 billion off the deficit, while repealing it would only add $119 billion – a $13 billion difference.

Obok tego argumentu pada kolejny tym razem o konieczności zwiększenia podatków. Ostatnio w bardzo ostrym tonie wypowiedział się na ten temat ekonomista prof. Joseph Stiglitz podnosząc na nowo temat redystrybucji dochodów w kontekście rosnących, według niego, nierówności społecznych. Rozważając remedium na kryzys gospodarczy Stiglitz zastanawia się nad skutkami tego co nazywa zniekształconym systemem gospodarczym. Przedstawia argument kulturowy czy wręcz cywilizacyjny: niewłaściwie funkcjonująca gospodarka wysyła złe sygnały, których skutkiem jest nadmiar pracowników w sektorze finansów, a niedobór w przemyśle i nauce; argument moralny: szanse są nierówne i argument ekonomiczny: gospodarka jest nieefektywna. Według Stiglitza potrzebna jest lepsza redystrybucja dochodów przez rząd.

Lowering tax rates on capital gains, which is how the rich receive a large portion of their income, has given the wealthiest Americans close to a free ride. Monopolies and near monopolies have always been a source of economic power—from John D. Rockefeller at the beginning of the last century to Bill Gates at the end. Lax enforcement of anti-trust laws, especially during Republican administrations, has been a godsend to the top 1 percent. Much of today’s inequality is due to manipulation of the financial system, enabled by changes in the rules that have been bought and paid for by the financial industry itself—one of its best investments ever. The government lent money to financial institutions at close to 0 percent interest and provided generous bailouts on favorable terms when all else failed. Regulators turned a blind eye to a lack of transparency and to conflicts of interest.

Jednak metodę walki z kryzysem poprzez wzrostu podatków zastosował już rząd Wielkiej Brytanii. W efekcie, jak przekonują eksperci tamtejszego Instytutu Adama Smitha, w najnowszym raporcie pt. The Revenue and the Growth Effects of Britain’s High Personal Taxes, ten kraj należy do najbardziej obciążonych fiskalnie na całym świecie. Na Wyspie osoby o niskich dochodach płacą podatek rzędu 60 proc.

Peter Young i Miles Saltiel cytują mądrość muzułmańskiego filozofa ibn Khalduna z  XIV w (barwną postacią świata arabskiego: poetą, prawnikiem, podróżnikiem/niektórzy twierdzą (i tutaj), że myśl  ibn Khalduna mogła być inspiracją dla ekonomistów tzw. szkoły austriackiej ), który twierdził, że zapał do pracy dają niskie podatki i inne obciążenia fiskalne.

When tax assessments and imposts upon the subjects are low, the latter have the energy and desire to do things. Enterprises grow and increase, because the low taxes bring satisfaction.

Jednakże, jak się okazuje poza USA (prawo Hausera), także Wielka Brytania jest dowodem, że im większe podatki tym niższe dochody Skarbu Państwa. Ponadto straty, jakie ponosi kraj to:

• utrata konkurencyjności,
• niewykorzystanie obniżek podatkowych jako impulsu dla gospodarki (choć przedstawione w raporcie przykłady z USA, Kanady, Indii czy Rosji przekonują, że wysoka stopa podatkowa zmniejsza dochody /z podatków/ i osłabia gospodarkę);
• utratę talentów: artystów, sportowców, dziennikarzy, przedsiębiorców czy młodych profesjonalistów (wyjeżdżają z Wielkiej Brytanii – według badań Deloitte, zamieszczonych w raporcie).

Autorzy nowego raportu, który pokazuje druzgocące skutki złych decyzji gospodarczych przewidują, iż jeśli polityka podatkowa nie ulegnie zmianie to Wielką Brytanie czeka jeszcze jedna poważna recesja.

We calculate that the policy risks flat growth for a decade and raises the possibility of a recession at the end of that period. The net effect upon government finances is harmful from the outset, gets worse from year to year, and ends up with losses to the public purse of some £350bn after ten years. This is equal to one fifth of the tax receipts expected in 2020 without the 50p tax rate.

Podobnymi przemyślaniami dzielą się trzej ekonomiści prof. Gary Becker, prof. John Taylor i dr George Schultz w najnowszym tekście na temat metod wyciągania gospodarki z kolein recesji.

Autorzy koncentrują się przede wszystkim na wyjaśnieniu iż interwencje rządu w gospodarkę nie są skuteczne. I co najważniejsze nie redukują bezrobocia. Dzięki inwestycjom biznesu stopa bezrobocia utrzymywała się na niskim poziomie odpowiednio 4 i 5 proc.w latach 2000 i 2006. Natomiast gdy doszło do interwencji rządu, a prywatne inwestycje spadły, wówczas bezrobocie wzrosło do 9 proc.

Co ciekawe gdy rząd przestał nabywać usługi i towary (zmniejszając wydatki) w latach 90-tych stopa bezrobocia nie tylko nie wzrosła, ale nawet nieco spadła.

Ekonomiści stałe, nie zmieniające się opodatkowanie, określają programem stymulacyjnym dla gospodarki. I zalecają jak najszybsze wprowadzenie cięć wydatków budżetowych (ustawę HR1).

Poprzednie zdjęcie> Następne zdjęcie Zamknij pokaz zdjęć