Autor: Milena Kabza

Dr nauk ekonomicznych, pracuje w NBP

Davos 2022 – dzień drugi

Podczas drugiego dnia Światowego Forum Ekonomicznego przemówienia wygłosili m.in. przewodnicząca KE, Ursula von der Leyen oraz Jens Stoltenberg, sekretarz generalny NATO; dyskutowano także m.in. na temat globalnego kryzysu energetycznego i przeciwdziałaniu przyszłym pandemiom.
Davos 2022 – dzień drugi

(©PAP)

Wolność jest ważniejsza niż wolny handel

Jens Stoltenberg, sekretarz generalny NATO, ostrzegł w Davos przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa związanymi z bliskimi powiązaniami gospodarczymi z Rosją i Chinami. Przypomniał również, że ochrona wartości takich, jak wolność jednostki, demokracja, prawa człowieka i rządy prawa są ważniejsze niż zyski.

W swoim przemówieniu Stoltenberg podkreślił, że kraje nie powinny stawiać na krótkoterminowe interesy gospodarcze kosztem długoterminowych potrzeb w zakresie bezpieczeństwa.

W swoim przemówieniu Stoltenberg podkreślił, że kraje nie powinny stawiać na krótkoterminowe interesy gospodarcze kosztem długoterminowych potrzeb w zakresie bezpieczeństwa. Trwająca wojna w Ukrainie unaoczniła bowiem, w jaki sposób relacje gospodarcze z autorytarnymi reżimami mogą tworzyć ryzyka, tj. nadmierne poleganie na kluczowych towarach, dzielenie się technologiami (m.in. sztuczna inteligencja), osłabienie odporności infrastruktury teleinformatycznej (kontrola sieci 5G). W tym kontekście chodzi nie tylko o Rosję, ale także o Chiny, zauważył Stoltenberg.

Pierwsze obliczenia nieobliczalnych skutków

W ocenie sekretarza generalnego NATO wybory gospodarcze i w zakresie handlu międzynarodowego mają konsekwencje dla bezpieczeństwa każdego kraju. Wolność jest ważniejsza niż wolny handel, a ochrona wartości jest ważniejsza niż zysk – dodał.

„Ukraina musi wygrać tę wojnę”

Kontekst wojny w Ukrainie był także osią wystąpienia, które wygłosiła we wtorek w Davos przewodnicząca Komisji Europejskiej, Ursula von der Leyen.

Ursula von der Leyen wskazała, że obecnie Rosja wykorzystuje kryzys żywnościowy oraz politykę dostaw energii do szantażowania innych krajów. Zauważyła, że działania Rosji w Ukrainie polegające w szczególności na konfiskacie zapasów zboża i maszyn rolniczych oraz niszczeniu magazynów zboża przypominają ciemne karty historii lat 30. ubiegłego wieku.

Przewodnicząca von der Leyen dodała, że ​​obecnie na terenie Ukrainy utknęło około 20 milionów ton pszenicy, co spowodowało gwałtowny wzrost światowych cen tego towaru oraz brak możliwości realizowania dostaw z Ukrainy do innych krajów, jak na przykład do Somalii. Podkreśliła jednocześnie, że Unia Europejska udostępnia tzw. szlaki solidarności mające pomóc Ukrainie w eksporcie towarów rolnych, jak również intensyfikuje własną produkcję i współpracuje ze Światowym Programem Żywnościowym ONZ, aby zapewnić dostawy zbóż do słabszych krajów.

Warto tutaj dodać, że w panelu pt. A Cost of Living Crisis Achim Steiner, administrator Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) wskazał, że 200 milionów ludzi boryka się obecnie z poważnym głodem, dwukrotnie więcej niż pięć lat temu. Natomiast David Beasley, dyrektor wykonawczy Światowego Programu Żywnościowego zauważył, że wzrost głodu o 1 procent prowadzi do 2-procentowego wzrostu migracji.

Według przewodniczącej von der Leyen wojna w Ukrainie stawia pod znakiem zapytania istniejący porządek międzynarodowy. Z tego powodu „Ukraina musi wygrać tę wojnę. A agresja Putina musi być strategiczną porażką”.

W odniesieniu do wspierania odbudowy Ukrainy po wojnie Ursula von der Leyen poinformowała, że KE zaproponowała pakiet pomocy finansowej o wartości 10 miliardów dolarów – największy w historii pakiet dla państwa trzeciego.

W odniesieniu do wspierania odbudowy Ukrainy po wojnie Ursula von der Leyen poinformowała, że KE zaproponowała pakiet pomocy finansowej o wartości 10 miliardów dolarów – największy w historii pakiet dla państwa trzeciego. Dodatkowo wskazała, że zamrożone rosyjskie aktywa mogą być wykorzystane do sfinansowania odbudowy Ukrainy, a powojennej odnowie Ukrainy powinny towarzyszyć reformy, tj. wspieranie rządów prawa i niezawisłości sądownictwa, walka z korupcją – a reformy te będą stanowić ważne etapy drogi Ukrainy do UE.

Javorcik, EBOiR: Ekonomiczne skutki wojny odczuwalne w dłuższej persp.

Kryzys energetyczny i klimatyczny

Wywołany trwającą wojną kryzys energetyczny nałożył się na kryzys klimatyczny i coraz pilniejszą potrzebę redukcji emisji gazów cieplarnianych w celu ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5 stopnia Celsjusza w perspektywie 2050 roku.

Dyrektor wykonawczy Międzynarodowej Agencji Energetycznej, Fatih Birol, powiedział podczas konferencji prasowej Speeding up on the road to net-zero, że inwazja Rosji na Ukrainę doprowadziła do poważnego kryzysu energetycznego – pierwszego, globalnego kryzysu energetycznego. Birol porównał go do kryzysu naftowego w latach 70. XX wieku, wskazując zarazem, że teraz powstały poważne problemy nie tylko z ropą, a także gazem ziemnym i węglem.

John Kerry, specjalny wysłannik prezydenta USA ds. klimatu, podkreślił, że kryzys energetyczny nie może doprowadzić do większego uzależnienia się krajów od paliw kopalnych, a wojna nie może stać się wymówką dla budowania przestarzałej i nieadekwatnej do aktualnych potrzeb infrastruktury energetycznej. Rozwiązaniem jest dokonanie szybkich inwestycji w technologie energii odnawialnej, aby umożliwić realizację celów porozumienia paryskiego.

Żywności nie zabraknie, ale będzie jeszcze droższa

„Pandemie są opcjonalne”

Kolejnym problemem o skali światowej, który omawiano we wtorek podczas Forum, było przeciwdziałanie przyszłym pandemiom.

W sesji pt. Preparing for the Next Pandemic Bill Gates wskazał, że kluczowe znaczenie ma wczesne wykrycie ogniska epidemii, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa na skalę globalną i przekształceniu w kolejną pandemię – mając przy tym na uwadze słowa znanego amerykańskiego epidemiologa Larrego Brillianta: „wybuchy epidemii są nieuniknione, ale pandemie są opcjonalne”.

Ponadto, w ocenie Gatesa, potrzebna jest globalna zdolność do wykrywania zagrożeń i reagowania na nie. Jednocześnie zaznaczył, że wiele zagrożeń związanych z pandemią występuje w krajach, które w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat nie będą miały infrastruktury potrzebnej do opanowania epidemii – dlatego kluczowe znaczenie ma współpraca międzynarodowa.

W tym kontekście Helen E. Clark, przewodnicząca Partnerstwa WHO na rzecz Zdrowia Matki, Noworodka i Dziecka, zauważyła, że obecnie determinacja polityczna krajów na rzecz prowadzenia skoordynowanych działań i wprowadzania zmian uległa osłabieniu – zwłaszcza, że pandemia koronawirusa przechodzi już powoli do historii.

Globalna reforma podatkowa opóźniona

W ubiegłym roku, pod egidą Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), po wielu latach konkurencji podatkowej w odniesieniu do osób prawnych, 137 krajów osiągnęło porozumienie w sprawie modernizacji istniejącego systemu opodatkowania dużych korporacji międzynarodowych i wprowadzenia globalnej minimalnej stawki podatku od osób prawnych w wysokości 15 proc. Porozumienie to opiera się na dwóch filarach. Po pierwsze część zysków korporacji międzynarodowych musi być opodatkowana w miejscu, gdzie towary lub usługi firmy są wykorzystywane lub konsumowane. Po drugie ma zostać wprowadzony globalny minimalny podatek od osób prawnych w wysokości 15 procent, który ma ograniczać konkurencję między krajami w zakresie stawek podatkowych oraz zniechęcać firmy do przenoszenia zysków za granicę.

Podczas panelu pt. A Reimagined Global Tax System Mathias Cormann, sekretarz generalny OECD, poinformował, że wprowadzenie w życie międzynarodowego porozumienia podatkowego, które pierwotnie miało nastąpić w 2023 roku, zostało przesunięte na 2024 rok. Opóźnienie wynika z toczących się nadal dyskusji w poszczególnych krajach, zwłaszcza w Kongresie Stanów Zjednoczonych. Także w Unii Europejskiej nadal nie zaakceptowano projektu dyrektywy implementującej porozumienie w zakresie minimalnej stawki podatkowej.

Wśród tematów omawianych podczas kolejnych dni Światowego Forum Ekonomicznego w Davos znajdą się przykładowo: zmiany geopolityczne spowodowane wojną, przyszłość handlu międzynarodowego, czy też rozwój ekosystemu rozszerzonej rzeczywistości.

(©PAP)

Otwarta licencja


Tagi


Artykuły powiązane

Building Ukraine forward better, czyli jak skutecznie pomóc w odbudowie Ukrainy?

Kategoria: Trendy gospodarcze
Powojenna odbudowa Ukrainy będzie wymagać ogromnych nakładów finansowych. Społeczność międzynarodowa, w tym przede wszystkim Unia Europejska, musi się zmobilizować, aby wesprzeć Ukraińców w tym procesie, równocześnie przygotowując kraj do członkostwa w UE.
Building Ukraine forward better, czyli jak skutecznie pomóc w odbudowie Ukrainy?

Davos 2022 – dzień pierwszy

Kategoria: Trendy gospodarcze
Wpływ wojny w Ukrainie, niepewna przyszłość globalizacji oraz gorsze perspektywy gospodarcze to główne tematy omawiane podczas pierwszego dnia Światowego Forum Ekonomicznego w Davos.
Davos 2022 – dzień pierwszy

Davos 2022 – dzień trzeci

Kategoria: Trendy gospodarcze
Niepewność gospodarcza, gwałtownie zwiększające się koszty utrzymania, kryzys żywnościowy oraz sytuacja na rynku pracy – to wybrane tematy omawiane podczas trzeciego dnia Światowego Forum Ekonomicznego w Davos. Ważne ogłoszenie dotyczyło „porozumienia na rzecz zdrowszego świata”.
Davos 2022 – dzień trzeci